Akty prawa miejscowego

Akty prawa miejscowego

Akty prawa miejscowego wydawane są zarówno przez wojewodę, jak i przez organy samorządu terytorialnego na wszystkich jego szczeblach.
Wojewoda jako przedstawiciel administracji rządowej w województwie może wydawać trzy rodzaje aktów, tzn. rozporządzenia wykonawcze, rozporządzenia porządkowe i zarządzenia porządkowe.

Rozporządzenia wykonawcze realizują delegację ustawową, określoną w ustawie w zakresie przekazanym wojewodzie do unormowania. Dążą do uwzględnienia warunków i potrzeb miejscowych. Wymagają ogłoszenia w Wojewódzkim Dzienniku Urzędowym i wchodzą w życie po upływie 14 dni od ich ogłoszenia, chyba że same stanowią inaczej.
. Rozporządzenia porządkowe natomiast wydaje wojewoda z własnej inicjatywy, w przypadku zagrożenia życia lub zdrowia mieszkańców wojewudztwa,ochrony mienia lub zapewnienia porządku publicznego,Zawierają one nakazy lub zakazy określonego zachowannia się i są wydawane na czas oznaczony (np.na czas epidemi, pozaru ,powodzi ).Rozporządzenia porządkowe przekazywane są przez wojewodę niezwłocznie do wiadomości prezesowi Rady Ministrów i podlegają jego kontroli.Ogłaszane sa z reguły w sposób uproszczony (gazety,plakaty itp.) i niezwłocznie wchodzą w życie.Później powinny być ogłoszone w Wojewódzkim Dzienniku Urzędowym.

Zarządzenia porządkowe obejmują swym zasięgiem obszar województwa. Na wszystkich trzech szczeblach samorządu terytorialnego, tzn. na szczeblu gminy, powiatu i województwa, akty prawa miejscowego wydawane są zarówno przez organy uchwałodawcze, jak i przez organy wykonawcze.
Organy uchwałodawcze, tzn. rada gminy, rada powiatu i sejmik wojewódzki, wydają uchwały, jeżeli jest to niezbędne dla ochrony zdrowia i życia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.
Regulują wewnętrzny ustrój jednostki samorządu terytorialnego i instytucji, zasady zarządu mieniem itp.
Organy wykonawcze, tzn. zarząd gminy, zarząd powiatu i zarząd w województwie, wydają zarządzenia porządkowe w sprawach nie cierpiących zwłoki, które muszą być następnie zatwierdzone przez odpowiednią radę na jej najbliższej sesji, gdyż inaczej tracą moc obowiązującą.
W Polsce nie są źródłami prawa niektóre uchwały i zarządzenia, nawet mające charakter ogólny i abstrakcyjny, które były nimi przed wejściem w życie Konstytucji. Obecnie traktowane są jako akty wewnętrznego zarządzania, ale Konstytucja RP z 1997 roku stanowi, że zarządzenia są wydawane tylko zgodnie z ustawą i nie mogą stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych oraz innych podmiotów, oraz że uchwały i zarządzenia podlegają kontroli co do ich zgodności z powszechnie obowiązującym prawem. Uchwały wydawane są jedynie przez organy kolegialne. Zarządzenia natomiast wydawane są między innymi przez Prezesa Rady Ministrów, Prezydenta RP, ministrów oraz kierowników urzędów centralnych, komisji i komitetów.Konstytucja RP z 1997 roku określa tylko jeden wyjątek, kiedy to Prezydent RP może wydać rozporządzenie z mocą ustawy, na wniosek Rady Ministrów. Wyjątek ten dotyczy stanu wojennego, gdy Sejm nie może zebrać się na posiedzenie. Akt ten staje sie powszechnie obowiązującym źródłem prawa po zatwierdzeniu go przez Sejm na najblizszym posiedzeniu.