Interpretacja Serenady

„Serenada” Jana Andrzeja Morsztyna jest to utwór, który prezentuje zakochany mężczyzna pod oknem lub najczęściej balkonem swojej ukochanej. Nie jest to tekst wymawiany lecz śpiewany, gdyż ma nadać konkretna romantyczną atmosferę, która spowoduje, że ukochana zostanie zniewolona słowami jej wielbiciela.

Tematem tego utworu jest opis sytuacji, w której sie znajduje zakochany mężczyzna. Nie śpi, gdy zapadła już noc, gdyż nie może przestać myślec o swojej ukochanej. Podmiotem lirycznym jest właśnie ten mężczyzna, który nieustannie myśli o swojej ukochanej i wyśpiewuje serenadę pod jej domem. Bohaterem lirycznym w tej serenadzie jest Jagoda. Prawdopodobnie jest ona jego ukochaną lub nawet narzeczoną, jednak utwór nie przedstawia jej uczuć wobec niego. Postać nadawcy jest uwidoczniona, gdyż znosi trudy i niewygody opisane w utworze, aby tylko zdobyć serce swojej ukochanej.

„Ja tylko nie śpie, jam tylko sam czuły.
Wszystkie te gwiazdywidzą me niewczasy.”

Sytuacja podmiotu lirycznego przedstawiana jest jako niepewna i niepokojąca. Stojąc pod domem swej ukochanej i śpiewając tą serenadę nie ma pewności, czy wyjrzy przez okno czy też zostanie wenątrz domu i zignoruje jego zaloty. Tytuł utworu nie wyróżnia się, gdyż jest równocześnie określeniem jego rodzaju, czyli serenadą.

„Serenada” jest utworem jednozwrotkowym i ma osiemnaście wersów. Posiada rym prosty (AABB) i jego formą nadawczą jest monolog liryczny. Język utworu jest spokojny, nietrudny do zrozumienia i romantyczny, ułożony w rytmie który jest odpowiedni do śpiewania. Struktura i język tego uworu są istotne dla sensu utworu. Jest to utwór jednolity i krótki, który ma wyrażać konkretną myśl w formie zachęcającej dla słuchacza czyli dla ukochanej recytatora. Gdyby ten utwór był zbyt długi i został podzielony na zwrotki, a także dodane zostałyby pewne znaki interpunkcyje, płynność utworu zostałaby naruszona a więc i atmosfera też by się zmieniła.

Bardzo istotny jest użyty w tym utworze wers: „Ja tylko nie śpię, jam tylko sam czuły.” Ten wers jakby wyróżnia podmiot liryczny i nadaje mu wyższość nad resztą, gdyż cały świat już śpi, a on tylko wiernie czuwa z miłości do adresata. Ten wyraz miłosci i uczuć jest bardziej podkreślony i widoczny dla czytelnika, właśnie dzięki temu wersowi. Interpretując ten utwór, daje mi to jeszcze większą pewność co do jego treści i znaczenia „Serenady” jako utworu romantycznego.

Ten utwór został napisany w XVII wieku, w epoce Baroku. Jest jednym z utworów z nurtu sarmatyzmu. Moim zdaniem, miał on wywołać określoną reakcję, czyli spowodować, że odbiorca zakocha się w recytatorze, który prawdopodobnie juz od jakiegoś czasu o to zabiega. Możliwe jest, że autor napisał ten utwór na podstawie własnych doświadzczeń i uczuć do swojej ukochanej. Mogła to być także serenada, która została napisana dla innych, np. dla szlachcica lub chłopa w celu zdobycia zaufania swojej wybranki.