Cezary Baryka - bohater współczesny?

Główny bohater utworu Stefana Żeromskiego - Cezary Baryka urodził się w Baku w 1900 roku, był synem polskich emigrantów, mocno doświadczonym przez los. Poznajemy go jako energicznego i dynamicznego a zarazem wrażliwego młodzieńca, nie chcącego się dostosować się do otaczającej go rzeczywistości. Można tutaj zauważyć analogię do współczesnych "młodych gniewnych", ludzi buntujących się wobec utartych zasad i ideałów, szukających swojego miejsca na świecie.

Cezary jest zafascynowany jest rewolucją bolszewicką i ideami, które ta ze sobą niesie. Jako człowiek szukający własnej drogi łatwo daje się zmanipulować przez hasła o równości społecznej, idei prawdziwej wolności i władzy ludu. Nie dostrzega zagrożeń która ta ze sobą niesie, neguje także poglądy i argumenty ludzi, którzy widzą jej wady, czego przykładem może być samotnie wychowująca go matka. Łatwo możemy tutaj dostrzec analogię do współczesnych młodych, którzy niejednokrotnie utożsamiają się z poglądami anarchistycznymi, nacjonalistycznymi lub nawet czasem z tym, co oferują im sekty. Ludziom tym także ciężko uświadomić wady i zagrożenia związane z ich poglądami.

Baryka posiada także cechy charakteru podobne do tych, którymi możemy określić współczesną młodzież. Zawsze mówił to, co myślał, nawet wtedy, gdy nie było to mile widziane i mogło urazić innych. Jest uparty, niecierpliwy i niepokorny, przez co sprawiał duże problemy wychowawcze samotnie wychowującej go matce. Stara się za wszelką cenę dostosować do grupy, którą wybrał sobie za wzór - rewolucjonistów, niejednokrotnie ponosząc tragiczne konsekwencje swojego wyboru - jak na przykład po ujawnieniu miejsca przechowania skarbów rodzinnych. Wykazuje przez to swoją młodzieńczą naiwność. Zmienia się dopiero po śmierci matki.

Warto wspomnieć także o dużych rozterkach wewnętrznych, targających Cezarym. Po przyjeździe do Polski i zapoznaniu się z dwiema antagonistycznymi wobec siebie poglądami na sprawy polskie - rewolucyjną i "klasyczną", nie potrafi wybrać tej, dla której mógłby się poświęcić, dostrzegając wady obu z nich. Ostateczny wybór sprowokowany jest emocjami, które odgrywają także duża rolę w jego życiu miłosnym. Jest człowiekiem nadzwyczaj porywczym i wrażliwym, przez co nie jest zdolny do racjonalnego myślenia w sytuacjach krytycznych . Niejednokrotnie z taką postawą możemy się spotkać także obecnie.

Podsumowując, jak wynika z powyższych analogii Cezarego Barykę można uznać za bohatera uniwersalnego. Ciężko jest natomiast zakwalifikować go jako bohatera pozytywnego,jest to bardziej postać tragiczna. Ludzie tacy jak on cały czas się pojawiają, mają podobne problemy, targają nimi te same uczucia, chociaż współczesna rzeczywistość jest diametralnie inna on tej, w której tworzył Stefan Żeromski.

v1.2
Opracował Szymon Kostrzewa