Alkohol hamuje w pierwszej kolejności najbardziej wrażliwe ośrodki układu nerwowego tzw. piętro najwyższe – podkorowe struktury mózgu – te, które umożliwiają precyzyjne myślenie, rozumowanie, sądzenie i te, które stanowią siedlisko tzw. wyższych uczuć (uczucia moralne, estetyczne, więzi rodzinnej, grupowej). W miarę hamowania wyższych uczuć wyzwalają się spod ich kontroli czynności niższe, dochodzą do głosu instynkty, popędy oraz prymitywne mechanizmy myślenia i zachowania. W miarę narastania alkoholu w organizmie hamowaniu ulegają także niższe ośrodki mózgowe (popędy i instynkty) i wówczas człowiek zaczyna zachowywać się jak zwierzę, a w końcowej fazie upojenia alkoholowego nie reaguje na bodźce, w końcu pada i zasypia.
Przewlekły alkoholizm może doprowadzić do chorób neurologicznych tzw. chorób psychicznych.
A oto niektóre z nich:
1. Majaczenie alkoholowe – zaburzenie orientacji, iluzje, omany wzrokowe (widzi poruszające się punkciki świetlne po ścianach), omany czuciowe (czuje chodzące po ciele mrówki), urojenia prześladowcze (sądzi, że zaraz będzie bity, że zginie, że mu za chwilę wydłubią oczy),
2. Halucynoza alkoholowa – (urojenia, lęki),
3. Alkoholowy obłęd zazdrości – (podejrzliwość o zdradę),
4. Padaczka alkoholowa – (przebiega podobnie jak padaczka innego pochodzenia, jednak, gdy pacjent wstrzyma się od picia alkoholu, to choroba ustępuje),
5. Depresja alkoholowa – (występowanie lęków, myśli samobójczych),
6. Opilstwo okresowe – (nie pije jakiś czas, następnie pije bez przerw przez kilka dni, nawet sam, do utraty przytomności – czasem leżąc w łóżku, po tym okresie czuje wstręt do alkoholu i nie pije nawet kilka miesięcy. Potem następuje nawrót i tak całe życie).