Podboje rzymskie

Armia rzymska
Legion - podstawowa jednostka armii rzymskiej. Specjalistyczna siła do zabijania innych. Składał się z 4,5- 6 tysięcy ludzi.
106 p.n.e.- reformy konsula Mariusza; dzięki nim legiony stają się zawodową siłą do zabijania ludzi.

Skład armii:
Centurie - 100 osób, na czele stał centurion
Manipuły - 2 centurie
Kohorty - kilka manipułów
Legion - kilka kohort

Szyk manipularny, pokazany powyżej różnił się od greckiej falangi, mimo że podobnie jak w Grecji, żołnierze ustawiali się w szeregi.

Na schemacie jeden kwadracik odpowiada jednemu manipułowi (czy jak się to odmienia :D). W manipule żołnierze ustawiali się w 3 rzędy, z czego ostatni, 3 rząd, stanowili żołnierze weterani, a więc najbardziej doświadczeni spece od zabijania. Nazywali oni byli triarami. Właśnie od strat w szeregach oceniano "ciężkość" walki. Jeżeli przeciwnik narobił strat w pierwszym rzędzie, walka była lekka. Jeżeli straty poniósł też rząd środkowy, była to walka w kategorii średnich, zaś gdy wróg dotarł do 3 rzędu, była to bitwa bardzo ciężka. Stąd też wzięło się powiedzenie "Rzecz doszła do 3 szeregu" (po łac. "Res ad triari venit").

Ustawienie Rzymian różniło się od greckiej falangi nie tylko sposobem ustawienia oddziałów. Ten rzymski był dużo bardziej manewrowy (np. każdy manipuł mógł nacierać w innym kierunku, co na rysunku zostało przedstawione niebieskimi strzałkami).

Na czele legionu stał legat, szef, który jednak rzadko dowodził legionem w czasie bitew, ponieważ (wg sora Zawadzkiego) miał inne ważniejsze sprawy. W czasie bitwy legionem dowodził trybun (taki np. Maximus, Marek Winicjusz).

Rzym zazwyczaj posiadał 3 takie legiony.

Pretorianie byli to najbardziej doświadczeni żołnierze, chronili rzymskich monarchów. Nosili oni fioletowe stroje.

Służba wojskowa była dochodowym zajęciem (można było wziąć łupy wroga lub dostać ziemię). Ale gdy armia zawiodła, bo np. ktoś stchórzył, armia była dziesiątkowana (co 10 z żołnierzy tracił życie bez względu na to, czy to on akurat uciekł, czy nie- słowem: odpowiedzialność zbiorowa).

Przyczyny wojen punickich:
- Panowanie nad M. Śródziemnym
- O interesy handlowe

I wojna punicka 264- 241 p.n.e.
Kartagina traci ziemie: Sycylię, Sardynię i Korsykę. Stają się one posiadłościami rzymskimi. Jest to dla Kartaginy duża strata, ponieważ wyspy te to duży punkt handlowy oraz dzięki ich posiadaniu Rzym mógł rozpocząć ekspansję w każdym kierunku.

II wojna punicka 218- 201 p.n.e.
Ojciec Hannibala zginął, więc kochany synek chciał go pomścić. Poza tym Kartagina chciała odzyskać utracone tereny. Postanowili więc dostać się do Rzymu stroną lądową. Rzymianie nie spodziewali się Kartagińczyków od strony lądowej (wyruszyli od Nowej Kartaginy), bowiem nie dość, że był to kawał drogi, to na drodze były jeszcze łańcuchy górskie. Hannibal wziął ze sobą ówczesne czołgi- słonie (z których przeżył tylko jeden- jego "piesek").
Rzymianie byli zaskoczeni tym atakiem Hannibala.

216 p.n.e.- bitwa pod Kanny- niezwykłe zwycięstwo Hannibala (jeden słoń, 7x mniej żołnierzy). Bitwa ta jest przedstawiana jako wzór strategii żołnierskiej.

Hannibalowi nie udaje się zdobyć Rzymu
Korneliusz Scypion wymyślił plan, którym Rzymianie chcieli wyciąć numer Hannibalowi: wg niego okręty rzymskie miały zostać przetransportowane do Kartaginy i Hiszpanii, a więc Hannibal, przebywający w Italii musiał ich gonić.

202 p.n.e.- bitwa pod Zamą.
W bitwie pod Zamą Kartagina przegrywa. Hannibal, nie mogąc znieść tego wstydu, popełnia samobójstwo, wypijając truciznę, którą miał zawartą w pierścieniu. Pokój między Rzymem a Kartaginą jest bardzo twardy: Kartagina traci Hiszpanię i wyspy oraz zniszczyć swoje okręty wojenne. Jednak najbardziej dla nich upokarzające było to, że nie mogli prowadzić żadnych wojen bez zgody Rzymu (nawet tych obronnych).

149 p.n.e.- Kartagina się buntuje - broni się przed jakimś afrykańskim państewkiem.
W obliczu złamania warunków pokoju Rzym napada na Kartaginę. Ta zostaje zburzona, a jej pozostałości zaorane. Ludność (cała) zostaje sprzedana w niewolę. Posiadłości Kartaginy przechodzą pod władzę Rzymu.

Jak rozróżnić kształt cesarstwa w różnych okresach"
Do 264 p.n.e. tylko Italia (półwysep).
Do 44 p.n.e. wybrzeża M. Śródziemnego (bez Egiptu) i Galia wraz z Hiszpanią
Do II wieku Rzym się rozwija- Brytania w granicach Rzymu

50 p.n.e.- Juliusz Cezar podbija Galię
Cały basen M. Śródziemnego należy do Rzymu. Rzymianie mówili o nim "Nasze morze" lub też określali jako jezioro.