Bracia Grobu Świętego - Templariusze

Zakon powstał w Jerozolimie w 1118 lub 1119r. Swoją popularna nazwę wziął od łacińskiego słowa templum, co oznacza świątynię, miejsce poświęcone, oznaczone przez augura dla obserwacji znaków wróżebnych. Według tradycji pierwsi templariusze mieli zamieszkać w pobliżu ruin budynku należącego do świątyni Salomona w Jerozolimie.

Pomysł założenia zakonu templariuszy przyszedł do głowy Hugowi de Payens (pełnił on obowiązki wielkiego mistrza zakonu przez 18 lat od momentu jego założenia; zmarł w 1136/37) i musi mieć związek z zakonem asasynów, założonym przez Hasana Sabbaha w perskich górach Elburs.

Znani pod nazwa Muhamar, „Czerwoni”, Fedawa z Kalifatu ismaelickiego nosili czerwoną czapkę, sznur i obuwie do białej szaty. Templariusze nosili równoramienny czerwony krzyż na białym płaszczu, a rycerze św. Jana z Jerozolimy (w 1530- 1798 nazywani rycerzami maltańskimi), często odwracali symbolikę templariuszy, przyjęli w końcu za emblemat biały krzyż na czerwonym tle.

Podstawą życia i działalności templariuszy była reguła ułożona w 1128r. przez św. Bernarda z Clairvaux. W 1291r. templariusze osiedlili się na Cyprze, potem we Francji. Ok. 1225r. przybyli na Dolny Śląsk.

Zakon składał się z trzech klas:
- rycerzy (fratres milites)
- służby (servientes)
- duchownych (fratres capellani)

Przy poparciu młodego Bernarda z Clairvaux, który przystosuje dla nich surową regułę św. Bernarda do wartości żołnierskiego życia, templariusze uzyskali oficjalne prawo do noszenia broni. Obowiązkiem templariuszy było bowiem troszczenie się o zdrowie i bezpieczeństwo pielgrzymów w Ziemi Świętej (do czego zobowiązywali się poprzez złożenie czwartego ślubu) oraz branie udziału w walkach w obronie królestwa Jerozolimskiego.

Później głównym zadaniem zakonu stała się walka z muzułmanami. W praktyce stali się specjalistami od obrony Ziemi świętej. Kiedy papież przyznał im (tak jak szpitalnikom) przywilej podlegania wyłącznie stolicy apostolskiej, bez konieczności pośrednictwa kolejnych instancji kościelnej biurokracji, stali się prawdziwymi panami Ziemi świętej.

Te elitarne zastępy chrześcijan, odważne, wręcz brawurowe w walkach, potrafiły stworzyć sobie niezwykle ważne miejsce w życiu Zachodu. Początkowo templariusze zapewniali przewóz pieniędzy do Ziemi Świętej, a potem, dysponując rozciągającą się od Szkocji po Hiszpanię siecią twierdz, przewożenie pieniędzy do Europy i w końcu wydawanie zaświadczenia o wymianie. Byli bankierami królów, ze swej działalności nie musieli zdawać sprawy nikomu prócz papieża, wreszcie swym bogactwem i niezależnością zaniepokoili scalającą się właśnie władzę państwową.

W 1307r. Filip IV Piękny, zapragnął położyć kres finansowej potędze templariuszy. W 1307r. Nogaret przeprowadził sprawnie operację aresztowania wszystkich członków zakonu. Oskarżono ich o herezję, bluźnierstwa, kontakty z niewiernymi, satanistyczne orgie i wiele innych zbrodni. Dyskusyjne jest, w jakim stopniu część tych oskarżeń miała pewne podstawy.

Presją moralną i torturami wymuszano liczne przyznania się do winy. Wielki mistrz Jakub de Molay odwołał zeznania złożone w śledztwie, toteż zamiast wyroku dożywotniego więzienia otrzymał karę śmierci. Zginął na stosie w marcu 1314r., wzywając na sąd boży swych prześladowców. Wielkie zatem wrażenie wywołała śmierć Filipa IV, papieża Klemensa V i Wilhelma Nogareta jeszcze w tym samym 1314r.

Zakon templariuszy został rozwiązany w 1312r., a jego wielki mistrz Jakub de Molay stał się w 1314r. ostatnią ofiarą intrygi wyreżysowanej przez Filipa i jego doradcę, Wilhelma de Nogareta. Dobra templariuszy we Francji uległy konkwistacie, a ich majątki poza Francją przejęli joannici.