Najbardziej wyspecjalizowanymi ptakami są pingwiny, występujące jedynie w rejonie zimnych mórz, gdzie występuje obfitość ryb i innych organizmów, które są pokarmem tych ptaków. Pingwiny żyją i rozmnażają się u wybrzeży Antarktydy, na wyspach okalających ten kontynent, w Nowej Zelandii i u wybrzeży południowej Australii. Zimne prądy morskie, które płyną od południa w kierunku północnym, umożliwiły pingwinom skolonizowanie wybrzeży płd. Afryki, Ameryki Płd., a nawet Wysp Galapagos.
Ptaki te nie potrafią latać, ale są doskonale przystosowane do pływania i nurkowania. W wodzie są zwinne jak ryby. Ich nogi są umieszczone daleko z tyłu i wraz z ogonem pełnią funkcje steru. Nie pełniące już dłużej swojej pierwotnej funkcji skrzydła stały się sztywnymi, mocnymi wiosłami, które nadają napęd ciału w wodzie. Pióra rosną na całej powierzchni skóry pingwina, co odróżnia te ptaki od innych gatunków, u których pióra wyrastają w ściśle określonych miejscach, zwanych pterygiami, oddzielonych gołymi polami, zwanymi apteriami. Wraz z grubą warstwą tłuszczową gęste warstwy piór zapewniają doskonałą izolację ciała w zimnej wodzie.
Ponadto, ptaki te wykształciły ciekawy sposób wymiany ciepła z otoczeniem, w którym uczestniczą naczynia krwionośne nóg, a który to zabezpiecza ciało przed wyziębieniem. Tak wykształcona izolacja termiczna ciała jest korzystna w zimnej wodzie, ale w czasie ciepłych letnich dni staje się uciążliwa. Z tego powodu gatunki gniazdujące w zimniejszych rejonach polarnych, aby wydalić nadmiar ciepła, dyszą i jedzą śnieg, co wyrównuje ubytek wody.
Pingwiny występują tylko na półkuli południowej - zamieszkują wybrzeża Antarktydy, pobliskie wyspy i brzegi Nowej Zelandii
Są to średniej wielkości lub duże nielotne ptaki morskie o przekształconych w "wiosła" skrzydłach, co umożliwia sprawne pływanie pod wodą. Nogi silnie przesunięte do tyłu z palcami spiętymi błoną pławną. Ciało pokryte łuskowatymi piórami, szczelnie przylegającymi do siebie. Upierzenie biało-czarne, biało-granatowe lub biało-szare z nielicznymi jaskrawymi elementami. Mają 40-122 cm długości ciała i wagę 1-30 kg.
Są znakomitymi pływakami. Niektóre - jak np. pingwin białobrewy (Pygoscelis papua) - osiągają pod wodą szybkość nawet do 30 km/godz. Na lądzie poruszają się w pozycji wyprostowanej lub pełzając na brzuchu za pomocą nóg i skrzydeł. Odżywiają się rybami, głowonogami i skorupiakami morskimi.
Gniazdują na wybrzeżach w wielkich koloniach liczących nawet kilkaset tys. osobników. Gniazda zakładają w szczelinach i rozpadlinach skalnych lub zagłębieniach terenu. Większość gatunków znosi 2, a nieliczne, jak np. pingwin cesarski (Aptenodytes forsteri), który nurkuje do głębokości 265 m oraz może przebywać pod wodą 18 m i pingwin królewski (Aptenodytes patagonica), 1 jajo, które inkubują następnie w fałdzie skórnym na brzuchu u nasady nóg. Wysiadywanie trwa 33-62 dni.
Pisklęta pozostają pod opieką rodziców lub w tzw. "szkółkach" zwykle do 10 tygodni, a nawet i 13 miesięcy, jak u pingwina królewskiego. Poza wymienionymi już wyżej, do najbardziej znanych gatunków należą: pingwin Adeli (Pygoscelis adeliae), pingwin złotoczuby (Eudyptes chrysolophus) oraz pingwin mały (Eudyptula minor).