Role soli w życiu człowieka

Zastosowanie soli

Wiele soli odgrywa ważną rolę w życiu człowieka. Oto przykłady:

Chlorek sodu - NaCl

NaCl jest najbardziej znaną solą, w życiu codziennym zwaną solą kuchenną. Jest substancją białą, stałą, o słonym smaku, budowie krystalicznej i bardzo dobrze rozpuszczalną w wodzie. W przyrodzie występuje jako minerał halit, tworząc złoża zwane potocznie solą kamienną. Stosowana jest w gospodarstwie domowym do przyprawaiania potraw i konserwowania produktów żywnościowych. Należy przy tym pamiętać, że nadmierne solenie potraw prowadzi do wielu chorób, m.in. Choroby nerek i nadciśnienia. W zimie soli tej można używać do posypywania jezdni w celu usunięcia oblodzenia, ponieważ dodanie soli do wody powoduje obniżenie jej temperatury krzepnięcia. Niestety, nie jest to korzystne dla samochodów, gdyż przyspiesza korozję metali. Chlorek sodu stosuje się w przemyśle garbarskim i szklarskim oraz jako substrat do otrzymywania innych związków sod. Kąpiel w morzu może mieć działanie lecznicze. Zależy ono od stężenia soli rozpuszczonej w wodzie morskiej. Najzdrowsza jest kąpiel w Morzu Martwym, gdzie stężenie soli jest największe.

Chlorek srebra (I) – AgCl jest białym ciałem stałym. Nie rozpuszcza się w wodzie. Pod wpływem światła rozkłada się. Jest to przykład reakcji fotochemicznej, a chlorek srebra(I) jest substancją światłoczułą. Podobne właściwości mają bromek srebra (I)- AgBr oraz fluorek srebra (I) – AgF.

Węglan sodu Na2CO3, zwany inaczej sodą lub sodą kalcynowaną, jest białą, stałą substancją o budowie krystalicznej, dobrze rozpuszczalną w wodzie. Jest higroskopijny. W przyrodzie występuje w stanie naturalnym w tzw. Jeziorach sodowych oraz w popiele roślin morskich. Stosuje się go do wyrobu szkła, mydeł, środków piorących, papieru oraz do zmiękczania wody.

Wodorowęglan sodu NaHCO3 - tzw. Soda oczyszczona- jest białą substancją krystaliczną, dobrze rozpuszczalną w wodzie. Ma zastosowanie jako składnik proszku do pieczenia, napojów gazowanych oraz leków na nadkwasotę.

Manganian (VII) potasu KmnO4, zwany nadmanganianem potasu, tworzy fioletowe kryształy, dobrze rozpuszczalne w wodzie. Ma właściwości utleniające, dlatego znalazł zastosowanie w lecznictwie jako środek odkażający. W laboratoriach służy do otrzymywania tlenu.

Azotan (V) potasu - KNO3 w przyrodzie występuje jako minerał saletra indyjska. Tworzy bezbarwn kryształy, dobrze rozpuszczalne w wodzie. Stosuje się go do wyrobu prochu, szkła, nawozów sztucznych oraz w przemyśle spożywczym jako środek konserwujący produkty żywnościowe.

Azotan (V) sodu - NaNO3 jest bezbarwną, higroskopijną, krystaliczną substancją stałą, bardzo dobrze rozpuszczalną w wodzie. W przyrodzie występuje jako minerał o nazwie saletra chilijska. Ma zastosowanie jako nawóz sztuczny, środek utleniający oraz w pirotechnice. Służy też do wyrobu leków, farb i emalii.

To są najczęściej używane sole. Poza nimi istnieje także dość duża grupa soli które są potrzebne do innych celów. I tak:

Azotany

Niektóre azotany znalazły szerokie zastosowanie jako cenne nawozy mineralne, niektóre jako materiały wybuchowe lub ich składniki, niektóre w lecznictwie, w fotografii. Azotany występują w przyrodzie jako minerały.

Węglany

Są to substancje krystaliczne, zwykle białe lub bezbarwne, trudno rozpuszczalne w wodzie . Węglany są bardzo rozpowszechnione w przyrodzie jako minerały skałotwórcze; liczne naturalne węglany stanowią surowce do otrzymywania metali (Np. syderyt, smitsonit, cerusyt, rodochrozyt), niektóre znalazły zastosowanie w przemyśle optycznym (kalcyt), do wyrobu farb (malachit, azuryt), do wyrobu materiałów ogniotrwałych (magnezyt). Duże znaczenie ma syntetyczny węglan sodu, czyli soda. Wodorowęglany służą głównie do przygotowania roztworów buforowych (roztworów o stałej wartości PH).

Fosforany

Sole tlenowych kwasów fosforowych. Najważniejszymi są ortofosforany np. ortofosforan trójsodowy Na3PO4 wchodzi w skład występujących w przyrodzie fosforytów i apatytów, stosowanych do produkcji sztucznych nawozów fosforowych oraz bywa używany jako składnik proszków do mycia naczyń i zmiękczania wody. Ortofosforan dwusodowy Na2HPO4 stanowi środek obciążający przy ognioodpornej impregnacji tkanin oraz dodatek do wyrobu szkieł optycznych.

Siarczki

Siarczki metali (sole) mogą być obojętne lub kwaśne (wodorosiarczki). Są to substancje krystaliczne, często barwne, słabo lub bardzo słabo rozpuszczalne (z wyjątkiem siarczków litowców i wodorosiarczków) w wodzie. Mają właściwości redukujące. Są bardzo rozpowszechnione w przyrodzie w postaci minerałów (np. piryt, galena, sfaleryt, cynober, antymonit, chalkopiryt, chalkozyn), które stanowią surowiec do otrzymywania metali oraz dwutlenku siarki. Stosowane są też jako reduktory, do wyrobu farb i litoponów, w ceramice.

Chlorki

Są substancjami krystalicznymi, z wyjątkiem chlorków niektórych metali ciężkich (np.AgCl) rozpuszczonych w wodzie. W stanie stopionym lub w roztworze przewodzą prąd elektryczny. Niektóre występują w przyrodzie tworząc złoża np. sodowy NaCl i potasowy KCl. Duże ilości rozpuszczone są w wodzie morskiej (np. magnezowy i sodowy). Do najważniejszych należą oprócz NaCl i KCl również chlorki amonu, antymonu, cynku, cyny, rtęci, srebra, wapnia, żelaza; inny charakter i właściwości wykazują chlorki niemetali np.: fosforu, siarki, czterochlorek węgla, krzemu (są to ciała stałe lub ciecze ni wykazujące budowy jonowej).