Analiza fragmentu "Chłopów" - Kłótni Borynów wraz z charakterystyką postaci

Kłótnia u Borynów. Zanalizuj podany fragment Chłopów Władysława Reymonta i scharakteryzuj występujące w nim postacie. Na podstawie fragmentu i I tomu powieści określ przyczyny kłótni i źródła dramatyczności sceny.

Władysław Reymont w powieści "Chłopi" przedstawił realistyczny obraz społeczeństwa wiejskiego na przełomie XIX i XX wieku. Ukazał obszerny obraz ludzi żyjących na wsi, ich prace na roli, zabawy, obrzędy, życie codzienne a także liczne konflikty między członkami tej warstwy społecznej. Głównym problemem jest spór Macieja Boryny z synem Antkiem. W pierwszym tomie powieści, dochodzi między nimi do bardzo poważnej kłótni, która zaważyła na relacjach między ojcem a synem.

Maciej Boryna był po 50-tce, był głową rodziny Borynów i najmożniejszym chłopem we wsi Lipce, posiadał dużą ilość gruntu. Jak każdy chłop, był był bardzo przywiązany do swojej ziemi, miała dla niego ogromną wartość. Syn Boryny - Antek, i jego żona Hanka pracowali u ojca i byli na jego utrzymaniu. Mieli nadzieję, że stary Boryna nie będzie miał juz siły pracować i martwić się gospodarstwem, dostrzeże wreszcie ich wysiłek i przepisze im ziemię Jednakże Maciej Boryna o niczym takim nie myślał, nie chciał oddać swojego majątku pierworodnemu synowi, ponieważ obawiał się że ten wyrzuci go z gospodarstwa, nie chciał iść na wycug. Pomimo próśb syna i synowe i gospodarz obstawał przy swoim, nie godził się na przepisanie im ziemi. Kolejnym źródłem konfliktu pomiędzy ojcem a synem była Jagna. Po śmierci żony, Maciejowi Borynie brakowało w domu gospodyni, potrzebował kobiecej ręki. Pragnął ożenić się z dziewiętnastoletnią Jagną, chociaż wiedział,że Jagna i Antek mają się ku sobie. Gdy ten dowiedział się o ślubnych zamiarach ojca, był pewien, że Jagna nie kocha Boryny i wychodzi za niego za mąż ze względu na jego majątek. Jednakże Maciej nie chciał wierzyć synowi gdyż był zakochany w swojej narzeczonej. Zaczęło dochodzić do konfliktów między bohaterami powieści.

Gdy Maciej Boryna stanął w progu izby wszyscy już na niego czekali. Był to chłop bardzo szanowany we wsi, cieszący się ogromnym autorytetem. Wszyscy liczyli się z jego zdaniem, czuli przed nim respekt i strach. Jednakże on traktował swoją najbliższą, z dużą pogardą, był wyniosły i dumny. Kiedy wszedł rzekł:"Wszystkie ! Jak na sąd jaki!" Było to dowodem na to, iż wiedział wcześniej co stanie się podczas spotkania. Zdawał sobie sprawę, że wszyscy wystąpią przeciwko niemu w kwestii zapisu ziemi, będą chcieli odwieść go od przepisania znacznej jej części Jagnie. Wraz z pojawieniem się, chciał pokazać swój lekceważący stosunek do swoich gości i ich zdania w sprawie zapisu. Gdy Kowalowa grzecznie spytała go o tą sprawę odpowiedział: "Zapis zrobiłem, a ślub w niedzielę... to wam rzeknę!". Widoczna jest tutaj jego niezależność, gospodarz chciał dowieść, że nic nie jest w stanie zmienić jego postępowania, posiadał własne zdanie które było niepodważalne. Maciej Boryna nie znosił sprzeciwu, był stanowczy, surowy i uparty. Gdy syn zagroził mu, że jeżeli nie zmieni swojego zapisu pozwie go do sądu krzyknął: "Zamknij ty gębę, pókim dobry, bo pożałujesz!".

W stosunku do swojego syna Maciej Boryna odnosił się jak do sługi, pogardzał nim, nie liczył się z jego uczuciami Nie brał pod uwagę zdania Antka, podobnie jak jego żony Hanki. którzy za wszelką cenę starali się przekonać ojca do swoich racji. Boryna był bardzo porywczy i wybuchowy. Przez pierwszą cześć kłótni ojciec z synem tylko grozili sobie słownie natomiast do rękoczynów nie dochodziło. Dopiero gdy Antek w akcie desperacji obraził Jagnę, Boryna nie wytrzymał i rzucił się na niego z pięściami. Miłość do dziewiętnastoletniej narzeczonej przedkładał nad miłość rodzicielską, był zaślepiony uczuciem do Jagny, którą kochał bardziej niż rodzonego syna. Gotów był dla niej pobić Antka, pałał do niego nienawiścią. To Jagnie pragnął przepisać dużą część swojej ziemię a nie synowi, wbrew tradycji.

Antek był najstarszym synem Macieja, pracował u ojca w gospodarstwie, nie kochał swojej żony - Hanki. Był ambitny, chciał posiadać własną ziemię. Uważał, że ciężko pracuje u ojca, który w zamian powinien odpisać mu część majątku. Boryna jednak nie robił tego,za co Antek okazywał mu nienawiść. Pogłębiła się ona gdy Maciej pragnął pobrać się z Jagną i to jej chciał odpisać dużą część ziemi. Antek także kochał Jagnę. Była to jedna z przyczyn konfliktu między ojcem a synem.

Antek czuł przed Boryną strach, bał się, że będzie zmuszony opuścić rodzinne strony, ponieważ ojciec nie przepisze mu ziemi. Podczas wizyty, miał zamiar przekonać go aby zmienił swój zapis i nie oddawał ziemi Jagnie. Gdy ojciec wszedł do izby młody Boryna od razu nawiązał do tematu. Widział on jednak, iż prośbą nic nie wskóra, od razu ucieka się do gróźb, podnosi głos. Mówi, iż ziemia ojca należy się jemu i Hance, że nie pozwoli oddać jej w cudze ręce. Krzyczał: "A ja, a my wszystkie, a nie, to sądy wam wzbronią!". Antek unosi się ambicją, widoczna jest tu jego duma, którą odziedziczył po ojcu. Po wielu poprzednich nieudanych próbach załatwienia tego konfliktu, grozi podaniem rodzonego ojca do sądu. Jest zdesperowany, nie znajduje innych argumentów dlatego właśnie ucieka się do takich słów. Antek podczas kłótni z Maciejem stawał w obronie żony, popierał jej zdanie.

Stary Boryna zaczął grozić Hance kijem. Antek skłonny był do bójki z własnym ojcem, nie tyle z miłości do żony, ile z chęci posiadania własnej ziemi i nienawiści do ojca. Po Macieju Borynie Antek odziedziczył również wybuchowość i porywczość. Przez cały okres kłótni krzyczał i groził ojcu, w każdej chwili gotów był rzucić się na niego, jednak Maciej nie chciał bójki. Dopiero gdy Antek nazwał Jagnę "lakudrą i włókiem" i na półprzytomnie, bardzo zdesperowany wykrzyknął "A spał z nią, kto chciał,ja!" ojciec rzucił się na niego i dosżło do bijatyki. Słowa Antka są dowodem na to, że pomimo uczucia jakim darzył Jagnę gotów był ją obrazić w przypływie nienawiści do ojca. Spór z Maciejem miał dla niego ogromną wartość gdyż ziemię cenił ponad wszystko. W ciągu całej kłótni Antek, podobnie jak jego ojciec, wypowiadał nieprzemyślane zdania. Słowa, które częstokroś wykrzykiwał są dowodem na to ze Antek dał się ponieść emocjom, był zaślepiony nienawiścią do ojca.

Hanka była żoną Antka, synową Macieja Boryny. Podobnie jak jej mąż, bardzo przeżywała to, ze ojciec nie chce przepisać im ziemi, pomimo ich ciężkiej pracy. Podczas kłótni zdecydowanie opowiedziała się za zdaniem męża. Na początku miała nadzieje, że uda jej się jakoś przekonać teścia do zmiany zapisu. Zdawała sobie sprawę, iż jeśli się to nie uda, cały wysiłek włożony w zajmowanie się gospodarstwem spełznie na niczym. Starała się wzbudzić w Macieju jakieś uczucia, przez łzy mówiła: '' My nie przeciwni ożenkowi, chcecie, to się żeńcie... [,,,] ino zapis odbierzcie".

Hanka była zrozpaczona, zdawała sobie sprawę w jak dramatycznej sytuacji znajduje się razem z mężem. Podobnie jak Antek, bardzo pragnęła ziemi Boryny, gotowa była zrobić wszystko żeby ją zdobyć. Pomimo szacunku i strachu jaki czuła wobec Boryny, kiedy widziała ze nic nie wskóra prośbami, zaczęła złorzeczyć na Jagnę, nazwała ją '' wywłoką i lakudrą '' Wiedziała, że trafia w czuły punkt ojca, jednakże był to akt desperacji. Nie potrafiła znaleźć innych argumentów dlatego uciekała się do tak ostrych słów. Podobnie jak Maciej i Antek, Hanka również kierowała się emocjami, nie potrafiła opanować nerwów. Za wszelką cenę dochodziła swoich racji, nie pozwoliła na to aby jej i Antkowi stała się jakakolwiek krzywda, kochała męża i pragnęła jego szczęścia.

Scena kłótni o ziemię między Maciejem Boryną a jego dziećmi jest niezwykle dramatyczna. Zarówno przez ojca jak i przez syna przemawia wielka nienawiść. Zachowują się, jakby byli obcymi dla siebie ludźmi, wypowiadają najsroższe obelgi, jeden drugiemu w każdej chwili gotowy jest skoczyć do gardła. Nie tak powinny wyglądać relacje między ojcem a synem, winni się miłować i żyć w zgodzie. Tymczasem Antek grozi ojcu sądami, Maciej obraża jego i Hankę, grozi jej kijem.

Przez cały czas panuje bardzo napięta atmosfera, efektem czego jest bójka między starym a młodym Boryną. Widzimy tutaj dramat zrozpaczonego małżeństwa, które pomimo ciężkiej pracy i zaangażowania nie dostaje nagrody od ojca w postaci przepisania im ziemi. Mimo wszelkich prób zmiany decyzji Macieja nie udaje im się to, dlatego dochodzi do rękoczynów. Swój osobisty dramat przeżywa również Antek. Nie kocha on swojej żony, natomiast obdarzył uczuciem Jagnę, narzeczoną swojego ojca.Jego okrutne słowa i bójka z Maciejem w pewnym stopniu mogą być spowodowane chęcią zemsty na ojcu za ślub z Jagną.

Scena kłótni u Boryny jest sceną niezwykle dynamiczną. Tekst jest emocjonalnie nacechowany. Dominują liczne wykrzyknienia: "zapisaliście całe sześć morgów!", "ma prawo bo się o swoje upomina!", "Ty mi wzbronisz, ty". Mają one na celu podkreślenie doniosłego tonu wypowiedzi, ukazać nastroje bohaterów. Są też porównania: "Głupić, jak baran", "Oczy, jarzące jak u żbika", "Rzucili się na siebie, jak dwa psy wściekłe". Porównania mają za zadanie podkreślenie dynamiki sceny, nadanie emocjonalnej wartości. Występują wyliczenia: "O łóżka, o skrzynie, o ściany". Wyliczenia występują w opisie bójki Macieja Boryny z synem, dodają mu dynamiki. Język tekstu jest charakterystyczny dla gwary chłopskiej z dziewiętnastego wieku, pojawiają się zwroty takie jak: "nie ustąpim", "wama", "miarkujecie". Występuje forma dialogu.

Scena ukazująca spór Macieja Boryny z synem przedstawia konflikt dwóch pokoleń, który bardzo trudno jest rozwiązać. Maciej Boryna nie chcąc przepisać ziemi swojemu synowi zerwał w ten sposób z odwieczną tradycją. Antkowi bardzo zależało na uzyskaniu ziemi ojca, która zapewniała spokojny, byt i niezależność, określała miejsce w hierarchii wsi i podkreślała autorytet. Głównym powodem konfliktu była Jagna, której Boryna chciał przepisać część majątku, a którą również kocha Antek. Gdyby nie ona, sporu między ojcem a synem w ogóle by nie było.