Najwybitniejszym pisarzem i poetą polskiego oświecenia był Ignacy Krasicki (1735-1801). Urodził się w Dubiecku, w ziemi sanockiej, jako potomek szlacheckiego rodu. Przeznaczony przez rodziców do stanu duchownego, po ukończeniu kolegium jezuickiego we Lwowie został księdzem. Studiował w Warszawie, potem w Rzymie, skąd po dwóch latach pobytu wrócił do kraju i został kapelanem i bliskim współpracownikiem Stanisława Augusta. W 1765 r. Stanisław August powołał go na stanowisko prezydenta trybunału małopolskiego urzędującego w Lublinie, a potem we Lwowie. W następnym roku spotkał poetę jeszcze większy zaszczyt: został biskupem warmińskim.Po pierwszym rozbiorze Polski w 1772 r., gdy Warmia przeszła pod panowanie Prus, książe-biskup stał się poddanym króla Fryderyka 2. Obfita korespondencja Krasickiego z tego okresu charakteryzuje go nie tylko jako gospodarza diecezji warmińskiej, ale też jako człowieka rozmiłowanego w kwiatach i drzewach parku heilsberskiego, zakochanego w sztychach i obrazach kolekcjonowanych ze znawstwem, pogrążonego w lekturze ulubionych pisarzy i uprawiającego działalność literacką. W czasie Sejmu Czteroletniego Krasicki wykazuje zainteresowanie i sympatię dla programu stronnictwa patriotów. Chociaż z usposobieniem był raczej sceptykiem i obserwatorem aniżeli działaczem, w okresie powstania kościuszkowskiego dał wyraz swym uczuciom patriotycznym, zachęcając w jednym z utworów do walki z wrogiem. W 1795 r., po trzecim rozbiorze, Krasicki został mianowany arcybiskupem gnieźnieńskim. Z Heilsbergu przeniósł się wtedy do Skierniewic. Umarł w Berlinie w 1801 r. Współcześni wysoko ocenili twórczość Krasickiego. Franciszek Ksawery Dmochowski, autor pierwszego portretu literackiego biskupa warmińskiego, twierdzi, że:
...bez nadwerężenia prawdy i poniżenia kogożkolwiek bądź można powiedzieć, że Krasicki był najdowcipniejszym człowiekiem, jakiego Polska za dni naszych wydała. Styl jego jasny, płynny, naturalny. Inni z pracą dokazali, że zostali autorami pięknych wierszy. Krasicki urodził się poetą. Imaginacja w nim żywa, dowcip obfity, zwroty szczęśliwe. A lubo rzadko poeci mają styl dobry w prozie, Krasickiego dzieła zapewniają mu znakomite miejsce i między tymi, którzy mową niewiązaną pisali. I potomni uznali, że Krasicki
... zajął miejsce kierownicze w historii literatury, oczyszczając i doskonaląc jej narzędzie, wypleniając wszelkie chwasty, jasną czyniąc i zdolną myśli każdej sprostać mowę poetycką, ucząc komponować utwory, rodzaje różne literackie ukazując w postaci nowej, torując drogę organowi nowoczesnego życia, powieści wywalczając poezji niezależność i powagę w społeczeństwie.
TWÓRCZOŚĆ
1776 Myszeida, 1
776 Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki,
1778 Monachomachia,
1778 Pan Podstolin,
1779 Satyry,
1779 Bajki i przypowieści,
1780 Antymonachomachia,
1780 Wojna chocimska,
1781 encyklopedia Zbiór potrzebniejszych wiadomości,
1784 Satyry,
1793 Orymotórstwie i rymotwórcach.