Fletnia pana

„Pokochawszy młodą Syrinks, córkę bożka rzecznego Ladona, chodził za nią Pan po całych dniach i prosił, żeby została jego żoną. Nieszczęśliwa dziewczyna, nie mogąc pozbyć się natręta, westchnęła do bogów o pomoc; ci przemienili ją w trzcinę. Widząc to Pan poznał, że jest brzydki i było mu bardzo smutno. Usiadł wśród owej trzciny i płakał żałośnie. Wiatr zaś potrząsał trzciną rosnącą nad brzegiem strumienia i Panowi, zasłuchanemu w szum wiatru i szmer wody płynącej, zdawało się, że i roślina wydaje takie same dźwięki żałosne. Uciął z niej kilka łodyg, zrobił z nich siedem piszczałek nierównej długości, połączył je razem w jednym szeregu i tak powstała ulubiona fujarka pastusza, zwana syryngą. Pan wygrywał na niej swe żale za piękną nimfą”
J.Parandowski, „Mitologia”

Pierwsze dowody na występowanie instrumentu fletnia Pana odnaleziono na wyspach Cykladach na Morzu Egejskim i datowano je na ok. rok 2500 p.n.e. Rzymski poeta Owidiusz opisuje mit o pierwszym twórcy fletni greckim bożku o imieniu Pan. Mit ten został następnie przeniesiony na łono polskiej literatury przez Jana Parandowskiego i jest cytowany wyżej. W starożytnej europie fletnia znana była pod nazwą syrinx a w Rzymie auenis. W starożytnym Rzymie instrument ten był używany zarówno przez pasterzy, grajków ulicznych jak i nadwornych profesjonalnych muzyków.

W starożytnych Chinach fletnia Pana występowała pod nazwą pai xiao i była używana między innymi w rytuałach religijnych. Ponoć znany ówczesny filozof Konfucjusz zachwycał się melancholijnymi melodiami granymi na pai xiao. W Luyi w prowincji Henen odnaleziono fletnie zrobione z kości ptaka a pochodzące z 11w p.n.e. Różne odmiany tego instrumentu odnajdziemy w wielu innych krajach azjatyckich.

Na terenie Afryki odnajdujemy dowody istnienia fletni na zabytkach pozostałych po królestwie Wielkiego Zimbabwe 13-15 w n.e. Jej ślady odnajdujemy także w Egipcie w okresie Dynastii Ptolomejskiej 332-30 lat p.n.e.