Windows 98

Marcin Dybowski
klasa II Pi
Budowa i charakterystyka systemu Windows 98
1. System operacyjny – Windows
Windows to ogólna nazwa jednego z najbardziej znanych systemów operacyjnych przeznaczonych na komputery klasy IBM PC. To system operacyjny pełniący nadzór nad pracą wszystkich uruchomionych programów, oraz wszystkich urządzeń komputera.
System ten, opracowany i systematycznie ulepszany przez amerykańską firmę komputerową Microsoft Corporation, na początku lat dziewięćdziesiątych, wykorzystując graficzny interfejs użytkownika GUI, zrewolucjonizował sposób komunikacji przeciętnych użytkowników z komputerem, czyniąc go w pełni użytecznym narzędziem pracy i rozrywki również na polu domowych zastosowań. Jego kolejne wersje wykorzystując coraz to bardziej zaawansowane technologie, umożliwiają intuicyjną i prostą obsługę zaawansowanych aplikacji i kontrolę podłączonych do komputera urządzeń. Producent wraz z systemem dostarcza użytkownikowi również podstawowe aplikacje tekstowe i graficzne, oraz za dodatkową opłatą ściśle współpracujące z systemem zaawansowane pakiety biurowe takie jak MS. Office.

2. Windows 98
Windows 98 to wielozadaniowy, 32-bitowy system operacyjny z graficznym interfejsem użytkownika (GUI Microsoft) o kodowej nazwie Memphis. Światowa premiera tego systemu odbyła się 25 czerwca 1998 roku, natomiast polska wersja dostępna była od września 98 roku. Nie było to „wielkie bum” jak w przypadku rewolucyjnego Windows 95 o kodowej nazwie Chicago, gdy tekstowo-oknowy tryb DOS-a zastąpiony został graficznym i jednocześnie łatwiejszym w obsłudze dla użytkownika interfejsem użytkownika GUI. O Windows 98
w jednym zdaniu można by powiedzieć, że w dużej mierze opiera się on na Windowsie 95 – ma praktycznie niezmieniony interfejs użytkownika, dodano w nim więcej sterowników, wprowadzono tylko nieznaczne zmiany i poprawki względem poprzednika. Jeśli jednak przyjrzymy się dokładnie systemowi z zewnątrz jak i wewnątrz zauważymy istotne zmiany ułatwiające i usprawniające pracę a także dające nowe możliwości użytkownikowi tego właśnie systemu.
CHARAKTERYSTYKA SYSTEMU
Architektura Windows 98 wywodzi się z tej, na jakiej opierał się Windows 95, jednak wprowadzono do niej szereg istotnych udoskonaleń. Do najważniejszych możemy zaliczyć
w pełni 32-bitowy, zintegrowany system operacyjny pracujący w trybie chronionym, wyposażony w mechanizmy zwiększające niezawodność i wydajność, czyli wielozadaniowość z wywłaszczeniem i wielowątkowość oraz system obsługi plików obejmujący VFAT (wirtualny FAT do obsługi długich nazw plików), CDFS (umożliwia odnajdywanie i czytanie plików na nośnikach CD). System plików charakteryzuje
się zwiększoną wydajnością, otwartą architekturą pozwalającą na jego dalszy rozwój
oraz możliwością stosowania długich nazw plików. Pracą urządzeń sterują 32-bitowe sterowniki, z wbudowanymi mechanizmami optymalnego wykorzystywania pamięci.
Jądro systemu jest również 32-bitowe, wbudowano w nie mechanizmy zarządzania pamięcią komputera oraz wykonywalnymi procesami. Istotną cechą systemu jest odporność systemu
na wadliwe działające aplikacje. Potrafi on obronić się zabezpieczeniem przez błędnie działający program, co jest ważne przy wielozadaniowych systemach operacyjnych.
BUDOWA JĄDRA SYSTEMU

Podobnie jak w poprzednich wersjach Windows, także w Windows 98 jądro systemu (rdzeń) został podzielony na trzy podstawowe składniki: User, Kernel oraz GDI.
Każdy z wymienionych składników zawiera dwie dynamiczne biblioteki DLL, jedną
32-bitową i drugą 16-bitową. Jest to konieczne by zachować zgodność z poprzednimi wersjami Windows, które były 16-bitowe.

Moduł User
Odpowiada za komunikację użytkownikiem. Obsługuje on dane otrzymywane z klawiatury, myszy i innych urządzeń wejściowych – i odpowiednio reaguje na nie obsługując interfejs użytkownika obejmujący m.in. okna, ikony. Jest także odpowiedzialny za obsługę dźwięku, zegara systemowego i porty komunikacyjne.

Moduł Kernel
Obsługuje podstawowe funkcje systemowe, takie jak usługi plikowe, zarządzanie pamięcią
i procesami. Gdy na komputerze uruchamiana jest aplikacja to właśnie Kernel ładuje odpowiednie pliki EXE i biblioteki dynamiczne DLL wykorzystywane przez
tę właśnie aplikację. Kernel zawiera zarówno usługi przeznaczone zarówno dla aplikacji
32-bitowych, jak i aplikacji 16-bitowych (stosując proces translacji polegający przekształcaniu formatu 16-bitowego na 32-bitowy). Inną usługą świadczoną przez Kernel jest obsługa wyjątków (zdarzenia zachodzące podczas działania aplikacji, wymagające uruchomienia oprogramowania nie obsługiwanego w normalnym przepływie sterowania). Kernel może się skomunikować z aplikacją obsługującą wymagane funkcje i rozwiązać powstały problem. Podczas działania aplikacji Kernel uruchamia i zarządza wątkami każdego z procesów danej aplikacji, zajmuje się ponadto alokacją pamięci wirtualnej.

Moduł GDI (Graphic Design Interface)
Odpowiada za wszystko, co jest wyświetlane na ekranie. Obsługuje również operacje wyprowadzania grafiki na inne urządzenia wyjściowe (np.drukarki). GDI udostępnia funkcje wykorzystujące podstawowe operacje graficzne (np. rysowanie linii), manipulacje na mapach bitowych oraz pośredniczące w przesyłaniu danych do niezależnych sprzętowo sterowników urządzeń obrazujących grafikę (karty graficzne). Możemy wyróżnić dwa podstawowe podsystemy GDI: podsystem grafiki i podsystem drukowania.
WYMAGANIA SYSTEMU
Wymagania sprzętowe dla Windows 98 nie różnią się bardzo od poprzedniej wersji.
Można go uruchomić na dowolnym komputerze wyposażonym w procesor klasy 486 taktowany z częstotliwością 66 MHz i 16 MB pamięci operacyjnej, posiadającym 195 MB wolnego miejsca na dysku twardym, wyposażonym w kartę graficzną zgodną
z VGA oraz posiadającym 3.5 calowy napęd FDD i CD-ROM. Jak widać aby uruchomić system nie potrzeba wiele natomiast aby efektywnie na nim pracować trzeba mieć przynajmniej Pentium 166 MHz i minimum 32 MB RAM-u, 300 MB miejsca na dysku, 16-bitowa lub 24-bitowa karta graficzna SVGA.
INSTALACJA
Do tej pory instalowanie Windows sprawiało wielu użytkownikom sporo kłopotów i to nie z ich winy. Powodem zawieszania się komputera w trakcie instalacji systemu były konflikty zasobów sprzętowych i komponentów programowych. Zazwyczaj chodziło o trudności
w prawidłowym rozpoznaniu wszystkich sprzętowych elementów systemu.
W Windows 98 problem ten został rozwiązany. Podczas instalacji system automatycznie rozpoznaje instalowane na komputerze karty rozszerzeń: dźwiękową, sieciową, modem, kartę graficzną czy kartę tunera telewizyjnego. Automatycznie też odbywa się instalowanie niezbędnego do obsługi tych urządzeń oprogramowania. W przypadkach, kiedy podczas instalacji system nie rozpozna bądź nie znajdzie dla danego urządzenia sterowników wówczas pominie urządzenie by po zakończeniu instalacji systemu użytkownik sam zainstalował
je zainstalował, podczas gdy Windows 95 zawieszał pracę. Użytkownik ma także możliwość doinstalowania programów z płyty Windows 98, jeśli nie zrobił tego podczas instalowania systemu, korzystając z opcji Dodaj/Usuń w zakładce Instalator systemu Windows. W taki sam sposób instaluje się nowe urządzenia za pomącą opcji Dodaj nowy sprzęt.


NOWE MOŻLIWOŚCI
Wraz z nową wersją systemu operacyjnego wprowadzono obsługę nowych standardów i technologii:
 standard USB (Universal Serial Bus Technology), umożliwiający prostsze podłączenie myszy, klawiatury a także kontrolerów gier i innych urz. peryferyjnych jak m.in.: drukarki, aparaty cyfrowe;
 obsługę wielu monitorów jednocześnie (nawet do 9 monitorów), przydatną szczególnie
do pracy z aplikacjami typu CAD;
 obsługa masowych pamięci DVD (Digital Video Disc);
 standard IEEE 1394 łącza szeregowego (znane jako FireWire) umożliwiającego szybką komunikację i izosynchroniczne usługi w czasie rzeczywistym, szczególnie przydatne przy telekonferencjach, pomocne także przy obsłudze magnetowidu czy kamery video.
 obsługa złącza AGP (Akcelerator Graphics Port – przyśpieszony port grafiki), gniazdo zaprojektowane przez Intela przeznaczone do szybkiego przesyłania danych pomiędzy kartą graficzną a procesorem jednym słowem upłynniające grafikę korzystającą z akceleratorów 3D;
 obsługa MMX (MultiMedia eXtensions), zestaw dodatkowych instrukcji, o które zostały wzbogacone procesory Pentium. MMX został zaprojektowany do szybszej pracy z aplikacjami multimedialnymi, procesor z MMX jest szybszy o 60% względem zwykłego;
 standard ACPI (Advanced Configuration and Power Interface – Zaawansowany Interfejs Zarządzania Konfiguracją i Energią), otwarty standard opracowany przez firmy HP, Intel, Microsoft, Phoenix i Toshiba. Zwiększa on możliwości oferowane przez wcześniejsze rozwiązanie, jakim jest APM (Zaawansowane Zarządzanie Energią). ACPI ustala, w jaki sposób BIOS, system operacyjny i urządzenia peryferyjne komunikują się w sprawie poboru energii;
 obsługa urządzeń peryferyjnych systemu Device Bay – nowy standard uniwersalnego gniazda do łączenia elementów i peryferii;
 obsługa urządzeń typu PC Card, co za tym idzie jest systemem bardziej przyjaznym dla Laptopów;
 obsługa portów podczerwieni IrDA, stacji dokujących oraz modemowego dostępu do Internetu ISDN.


WINDOWS 98 – „POPRAWIONY” WINDOWS 95
Lepszy zdalny dostęp
Nieznacznym, ale istotnym zmianom uległa usługa Dial-Up Networking. Obecnie wygląda ona identycznie jak, w Windows NT 4.0 – oferuje możliwość pisania skryptów, które automatycznie będą logować użytkownika w przypadku systemów nieobsługujących jeszcze mechanizmów identyfikacji wbudowanych w Windows. Pozwala też tworzyć połączenia typu, „multilink” - jeśli użytkownik ma kilka modemów, to może im wszystkim jednocześnie rozkazać połączyć się z dostawcą usług internetowych i stworzyć za ich pośrednictwem jeden kanał transmisyjny o przepustowości równej sumie przepustowości wszystkich modemów. Jest to szczególnie przydatne w przypadku, gdy użytkownik stosuje modemy
ISDN dysponujące dwoma kanałami, co przy pełnym ich wykorzystaniu pozwala
osiągnąć transmisję na poziomie 128 Kb/s (jeden kanał transmisyjny to 64 Kb/s).

Automatyczne aktualizacje
Microsoft wyposażył Windows 98 w nowy mechanizm aktualizacji i całkowicie zmienił sposób, w jaki użytkownicy aktualizują poszczególne komponenty systemu operacyjnego. Jeśli tylko posiadają oni podłączenie do Internetu, to po wybraniu opcji Windows Update system automatycznie sprawdzi własną konfiguracje i wskaże, jakie komponenty powinny zostać zaktualizowane. Jeśli użytkownik zdecyduje się przeprowadzić taką operację to poprawki zostaną ściągnięte z serwera Microsoftu i automatycznie zainstalowane na komputerze. Funkcja ta jest dostępna poprzez Internet Exlporera jak i z poziomu Menu Start.

Kopia zapasowa
Windows 98 został wyposażony w nowszą wersję Kopii zapasowej, narzędzia służącego do wykonywania kopii bezpieczeństwa najważniejszych danych i programów (produkt firmy, Segate Software). Kopie mogą być tworzone na różnych nośnikach pamięci począwszy
od dyskietek a skończywszy na drugim dysku twardym lub innym dysku w sieci lokalnej. Określanie wszystkich parametrów danego zadania ułatwia tu specjalny asystent ładujący sterowniki wymagane przez dane urządzenie, na które chcemy skopiować nasze dane.

Pomoc on-line
Unowocześniony został również mechanizm pomocy Windows. Okno jest wyświetlane w systemie pomoc w formacie HTML i przypomina witrynę WWW – jest podzielone na dwa panele. Po wybraniu tematu w lewym, w prawym panelu ukazują się odpowiednie informacje z tego tematu. Tematy reprezentowane są przez odsyłacze wyróżnione podkreśleniem. Dzięki temu wyszukiwanie informacji stało się znacznie prostsze, a przede wszystkim bardziej wygodne. Ponadto System pomocy został połączony z serwerem Microsoftu – regionalnego oddziału, więc jeśli Pomoc Windows okaże się niewystarczająca można skorzystać z większych zasobów informacji i porad technicznych, jakie oferuje system Pomocy On-line.


NOWOŚCI W WINDOWS 98

W tej wersji Windows pojawiło się sporo nowych narzędzi, które pod względem możliwości przewyższają te zawarte w dodatkowym pakiecie Plus! przygotowanym dla Windows 95.
Obsługa narzędzi, których zadaniem jest utrzymanie systemu w należytym porządku oraz jego optymalizacja, jest w tym przypadku łatwiejsza a dodatkowo narzędzia te funkcjonują szybciej i bardziej efektownie.



Internet
Windows 98 został wyposażony w Internet Explorera 4.0. Tym samym użytkownicy tego systemu nie muszą się już martwić o przeglądarkę zasobów Word Wide Web.
Internet Explorer 4.0 stanowi integralny składnik Windows 98, więc konfiguracja ta pracuje stabilniej niżeli Windows 95 z doinstalowanym IE 4.0. Po zainstalowaniu systemu wśród wielu nowych narzędzi w grupie Programy znajdziemy m.in. skrót do Internet Explorera.
W grupie Narzędzi internetowych mamy specjalnego Kreatora połączeń – jeśli łączymy się
z siecią po raz pierwszy i nie są jeszcze ustawione parametry tego połączenia.
Internet Explorer spełnia nie tylko funkcję przeglądarki internetowej, lecz również Exploatora Windows. Jak już wspomniałem IE ma wbudowany dostęp do Automatycznych aktualizacji. Oprócz przeglądarki, Microsoft dołączył do systemu wiele innych komponentów internetowych. Integralną częścią Windows 98 obok Internet Explorera stał się Outlook Express – program do obsługi poczty elektronicznej i grup dyskusyjnych, oprogramowanie konferencyjne NetMeeteing, prosty edytor stron WWW – FrontPad (uproszczony FrontPage),
a także aplikacja NetShow, umożliwiająca odebranie za pośrednictwem Internetu wysokiej jakości transmisji multimedialnych oraz Personal Web Server, dzięki któremu z własnego komputera możemy stworzyć serwer WWW.

Aktywny pulpit (Active Desktop)
Umożliwia na umieszczenie na pulpicie stron WWW i odnośników do nich.
Wzbogaca także pulpit o kanały internetowe i dodatkowe możliwości w Menu Startowym.

Kompozycje pulpitu
Są zestawem predefiniowanych ustawień, które umożliwiają szybkie i efektywne modyfikowanie standardowego wyglądu Windows. Zmieniają kolor lub tapetę pulpitu, wygaszacie ekranu, ikony, czcionki, wskaźniki myszy, kolory okien i pasków narzędzi
oraz definiują nowe dźwięki odtwarzane w trakcie wykonywania podstawowych czynności podczas pracy w systemie.

Paski narzędzi
Paski narzędzi na pasku zadań Windows to nowość, tak jak pojawienie się w Windows 95 paska zadań względem jego poprzednika. Mieszczą się one na pasku zadań obok przycisku Start, bądź z prawej strony obok zegara. Ich zadaniem jest szybkie tworzenie dostępu do najczęściej używanych zasobów komputera, dlatego też nosi nazwę Quick Lunch.

Styl sieci Web
Aby przybliżyć użytkowników do systemu działającego w sieci WWW, Microsoft dołączył do systemu opcje pozwalającą wybrać użytkownikowi styl sieci Web. Styl ten jest mechanizmem upodabniającym wygląd pulpitu oraz okien na wzór i styl stron internetowych.
Wybierając ten styl zyskujemy dostęp do plików, folderów i aplikacji w formie jednoklinowej poprzez jedno klikniecie na wybranym elemencie – tak jak odsyłacze (linki) na stronach WWW. Natomiast po lewej stronie okna u dołu otwartego folderu pojawiają się informacje na temat danego dysku, wybranego folderu lub pliku. Tak, więc użytkownik ma teraz do wyboru między dotychczasowym dwu-kliknięciowym a nowym sieciowym stylem pracy na systemie.

Web TV
Jedną z najbardziej nowatorskich cech nowego systemu Microsoftu jest obsługa Web TV.
Jest to także jeden z najobszerniejszych komponentów systemu, gdyż zajmuje 40 MB miejsca na dysku. Jedną z jej cech jest możliwość ściągania programów telewizyjnych poszczególnych stacji (bądź całych sieci kablowych) a następnie ich lokalne przeszukiwanie. Możliwe jest także wymuszenie automatycznego włączania komputera w porach wybranych wcześniej przez użytkownika programów. Web TV jest niestety w pełni dostępna wyłącznie dla użytkowników w Stanach Zjednoczonych.

Informacje o systemie
Dotychczas szczegółowe informacje o wszystkich komponentach systemu mogliśmy uzyskiwać za pomocą specjalnego narzędzia dostarczanego przez Microsoft wraz z pakietem biurowym Office. Windows 98 standardowo został wyposażony w aplikację System Information, znaną właśnie z Office 97. Poza standardowymi informacjami o użytkowanym komputerze daje również dostęp do zaawansowanych funkcji, takich jak Registry Checker sprawdzający poprawność wpisów w systemowym rejestrze, File System Checker sprawdzający uszkodzone lub też usunięte przypadkowo pliki systemowe oraz System Configuration Utility pozwalający wyłączać dowolne sterowniki podczas startu systemu.

Konwerter dysku FAT 32
FAT 32 jest systemem plików znanym już użytkownikom Windows 95 OSR 2.X, jednakże w tamtej wersji systemu użytkownik nie miał możliwości dokonania konwersji z formatu
FAT 16 na FAT 32 z jednoczesnym zachowaniem wszystkich plików na dysku. Operacje tę można bezproblemowo przeprowadzić na Windows 98. W ten sposób zaoszczędzimy sporo miejsca gdyż rozmiary klastrów są ogromne: FAT 16 to aż 32KB a FAT 32 to zaledwie 4KB.

Defragmentacja
Optymalizacja pracy aplikacji, na takiej zasadzie działa Defragmentacja, podczas której system „obdarza” specjalnymi przywilejami pliki EXE przesuwając je na początek dysku.
Pozwala to szybciej uruchamiać aplikacje, poza tym przy pierwszym uruchomieniu aplikacji zapamiętuje lokalizacje jej wszystkich plików koniecznych do pracy, co powoduje, że przy kolejnych uruchomieniach (bez wyłączania komputera) aplikacja startuje jeszcze szybciej.

Harmonogram zadań
Wszystkie najczęściej wykonywane zadania w Windows 98, takie jak systematyczna defragmentacja dysku, usuwanie zbędnych danych, dokonywanie napraw plików, aktualizacja programów antywirusowych oraz wiele innych czynności może być koordynowane przez jeden program – Harmonogram zadań. To całkiem nowe narzędzie, którego celem jest zarządzanie zaplanowanymi przez użytkownika zadaniami do wykonania.

Kreator konserwacji systemu
Do największych nowości wśród narzędzi dostarczanych wraz z systemem należy między innymi program Kreator konserwacji systemu. Umożliwia on wykonanie kilku czynności, których celem jest maksymalne poprawienie wydajności systemu. Można go uruchomić z menu narzędzi systemowych lub też zaplanować jego uruchomienie Harmonogramem zadań.

Narzędzie weryfikacji podpisów
Surfowanie po Internecie wiąże się z dużym ryzykiem, więc aby upewnić się,
że najważniejsze pliki systemowe nie zostały poddane żadnym modyfikacjom w trakcie wizyty w globalnej sieci, Microsoft wprowadził specjalne sygnatury cyfrowe. Dzięki nim możliwe jest sprawdzenie autentyczności najważniejszych zbiorów znajdujących się na dysku. Narzędzie weryfikacji podpisów jest chroniącym zbiory systemowe naszego komputera poprzez sprawdzenie autentyczności podpisu czy też certyfikatu.

TweakUI
Na płycie instalacyjnej Windows 98 znajduje się prosta a zarazem bardzo przydatna aplikacja TweakUI. Umożliwia ona dokładne przystosowanie systemu Windows do preferencji użytkownika oraz dowolne włączanie i wyłączanie nawet najbardziej zaawansowanych mechanizmów systemowych. Dzięki niemu możemy m.in. wyłączyć np. Internet Explorera czy też Aktywny pulpit, a także zrezygnować z czasochłonnych animacji otwierających się menu i okien, ale także można ustawić opcję każdorazowego kasowania historii dokumentów, pamięci podręcznej przeglądarki internetowej po wylogowaniu.

3. Wady i zalety Windows 98

Zalety systemu Windows 98:

 bezproblemowa instalacja;
 intuicyjna obsługa;
 prosta konfiguracja sieci;
 aktywny pulpit;
 nowe biblioteki DirectX 5.0;
 wysoka wydajność w multimediach;
 narzędzia nadzorujące i diagnozujące system;
 program wykonujący kopie zapasowe danych;
 uznaje niemal wszystkie typy urządzeń PC;
 system oferuje wsparcie programowe dla nowych technologii sprzętowych;
 wprowadzono obsługę urządzeń peryferyjnych systemu Device Bay;
 niskie wymagania sprzętowe;


Wady systemu Windows 98:

 wysoka awaryjnośc podczas pracy;
 niskie bezpieczeństwo;
 podatność na wirusy;


4. Windows 98 SE (Second Edition)

10 czerwca w 1999 roku ukazał się Windows 98 Second Edition, była to druga poprawiona edycja tej wersji systemu. Poprawiono w niej wiele zauważonych błędów, dodano trochę nowych sterowników, wprowadzono nowe wersje programów Internet Explorera, NetMeeting oraz możliwość współużytkowania jednego połączenia internetowego (Internet Connection Sharing). Niestety dodatek Microsoftu nie był bezpłatny i trzeba było za niego zapłacić.


5. Pakiety dla Windows

Istotną rolę w poszerzaniu liczby użytkowników Windows miało pojawienie się dobrej klasy programów użytkowych. Microsoft w listopadzie 1989 roku zaproponował Word for Windows, obecnie jeden z najpopularniejszych edytorów. Konkuruje z nim Lotus AmiPro, a później WordPerfect for Windows. Jednak WordPerfect nie uzyskał na graficznej platformie tak wielkiej dominacji jak na tekstowym systemie DOS a z czasem Microsoft Word objął rynek. Podobnie jest z arkuszami kalkulacyjnymi Microsoft Excel, który zaledwie po kilku latach zdobył przewagę nad Lotus 1-2-3 czy Borland Quattro Pro, znanymi w DOS-ie.
Poza Officem dostępne są także inne tańsze pakiety biurowe np. firmy SunMicrosystem
pakiet StarOffice, oraz całkowicie darmowe takie jak EasyOffice, OpenOffice, 602 PC Suite.