Wybuch wojny na dalekim wschodzie

Japonia stała się w okresie międzywojennym potęgą militarną, która dążyła do opanowania strefy Pacyfiku. Jej rozwijająca się prężnie gospodarka potrzebowała ogromnych ilości surowców naturalnych, których na wyspach Japońskich brakowało. Od lat władze przyjęły taktykę zdobywania nowych źródeł zapatrzenia w potrzebne surowce na drodze podboju krajów sąsiednich. Już w 1927 roku wojska Japońskie wyprawiły się z ekspedycją do Chin, a w latach 1931- 1935 opanowały chińską Mandżurię, gdzie Japończycy utworzyli całkowicie zależne od siebie państwo Mandżukuo. Następne lata przyniosły kolejne ataki Japonii: w 1937 roku przeciwko Chinom, a w 1939 przeciwko Mongolii. Następnie Japonia skierowała swoją uwagę na francuskie Indochiny, których opanowanie doprowadziło do polepszenia sytuacji strategicznej Japonii na terenie Azji Południowo - Wschodniej w 1941 roku.
Podczas trwania II Wojny Światowej, Japonia zaczęła atakować Chiny, zajmując ich tereny. To godziło w interesy Stanów Zjednoczonych, które w 1922 roku wyraźnie określiły swoje strefy wpływów w Chinach. Postawiono więc ultimatum Japonii, które nakazywało aby wojska Japońskie opuściły tereny Chińskie. Władze uznały jednak to żądanie za niemożliwe do spełnienia.
7 grudnia 1941 r. o godz. 6:15 japońskie samoloty startujące z lotniskowców zaatakowały, bez wypowiedzenia wojny, amerykańską bazę morską i lotniczą w Pearl Harbour na Hawajach. Zaskoczenie doprowadziło do zniszczenia 260 samolotów amerykańskich, zatopienia 7 okrętów i uszkodzenia 12, oraz śmierci ponad 2400 żołnierzy i marynarzy amerykańskich, przy minimalnych stratach japońskich - zaledwie 29 samolotów. W odpowiedzi na ten atak Stany Zjednoczone i Wielka Brytania wypowiedziały wojnę Japonii, a Niemcy i Włochy zrobiły to samo wobec Stanów Zjednoczonych. Atak na Pearl Harbour zmienił izolacyjne nastawienie narodu amerykańskiego i włączył wojska amerykańskie do wojny w Europie, która od tego momentu miała zasięg światowy.
Paraliż amerykańskiej floty Pacyfiku umożliwił Japończykom uzyskanie całkowitej swobody działania i zajęcie Półwyspu Malajskiego, Filipin, Indonezji, Birmy oraz ważnych wysp i punktów strategicznych na Pacyfiku (Guam, Wake, Hongkong, Singapur, Rangun i Baatan). W ciągu sześciu miesięcy zdobyli oni bez większych strat olbrzymie terytorium od Zatoki Bengalskiej do wybrzeży Australii.
W dniach 26-28 maja 1942 roku z kilku japońskich baz wypłynęła w kierunku Midway wielka flota w której skład wchodziła również grupa uderzeniowa, łącznie 8 lotniskowców, 11 pancerników, 14 krążowników, 58 niszczycieli, 28 statków zaopatrzeniowych z desantem 5 tysięcy ludzi. Przeciw nim skierowane były 3 lotniskowce, 8 krążowników i 14 niszczycieli amerykańskich.
W okolicach Midway w dniach 4-6 czerwca doszło do wielkiej bitwy powietrzno-morskiej pomiędzy obiema flotami i znajdującymi się na pokładach lotniskowców samolotami. W bitwie zwyciężyli Amerykanie. Była to pierwsza klęska Japończyków. Bitwa ta stała się przełomowym momentem w wojnie na Dalekim Wschodzie. Klęska ta osłabiła i zahamowała dalsze podboje japońskie, a inicjatywę strategiczną w wojnie przejęły Stany Zjednoczone.
Osłabienie militarne Japonii umożliwiło wojskom amerykańskim podjęcie walk o Wyspy Salomona. Zwycięstwo pod Guadalcanal w grudniu 1942 roku umożliwiło Amerykanom całkowite wyparcie Japończyków z tych wysp (VII 1943).
Kontynuując natarcie, wojska amerykańskie przy pomocy tzw. “żabich skoków” opanowały w 1944 roku: Wyspy Gilberta i Marshalla (II), Mariany (VIII) oraz Nową Gwineę (IX). Decydujące znaczenie dla opanowania Filipin miała bitwa morska o wyspę Leyte, w której w październiku 1944 roku flota japońska została całkowicie rozbita.W tej bitwie Japończycy po raz pierwszy zdecydowali się na grupowy, samobójczy atak “kamikadze”. Dalsze działania w tym rejonie umożliwiły Amerykanom ostateczne opanowanie Filipin (II 1945). Ułatwiło to kontrofensywę aliantów na lądzie stałym, która zakończyła się w maju 1945 roku odzyskaniem Birmy. Nowe cele strategiczne - wyspy Iwo Jima (III) i Okinawa (VI) - stanowiły bazę do bezpośredniego ataku na Japonię.
Amerykanie zaczęli zmasowane naloty na Tokio i inne wielkie miasta japońskie. Mimo poważnych strat poniesionych w tych nalotach, Japończycy odrzucili w lipcu amerykańską propozycję kapitulacji. W tej sytuacji prezydent USA Harry Truman podjął decyzję o użyciu broni atomowej. 6 sierpnia 1945 r. została zrzucona bomba atomowa na Hiroszimę, a trzy dni później na Nagasaki. W obu miastach od samego wybuchu zginęło blisko 150 tys. ludzi. Wydarzenia te i włączenie się ZSRR do wojny na Dalekim Wschodzie zmusiły Japonię do kapitulacji.
Na pokładzie amerykańskiego pancernika “Missouri”, zakotwiczonego w Zatoce Tokijskiej, został 2 września 1945 r. podpisany akt bezwarunkowej kapitulacji Japonii. Kapitulację przyjął gen. Douglas McArthur, dowódca amerykańskich wojsk na Pacyfiku, w obecności przedstawicieli państw sprzymierzonych. Tym samym dobiegła końca, trwająca równe sześć lat, druga wojna światowa.