Wybuch II wojny światowej był uwarunkowany różnorodnymi czynnikami. Traktaty pokojowe zawarte po I wojnie światowej nie tylko nie usunęły istniejących między poszczególnymi państwami sprzeczności, ale spowodowały nowe, przede wszystkim między Niemcami, Włochami i Japonią, których nie zadowalał wyniku I wojny światowej (1914-1918), a Stanami Zjednoczonymi Ameryki Południowej, Wielką Brytanią i Francją, które dążyły do utrwalenia swojej przewagi wojskowej uzyskanej w wyniku I wojny światowej.
Ważną role odegrała też polityka Związku Radzieckiego skierowana przeciw Traktatowi Wersalskiemu.
Wielki kryzys gospodarczy w latach 1929-1933 naruszył układ społeczny, wpłynął na rozwój faszyzmu i narodowego socjalizmu, a w konsekwencji doprowadził do ukształtowania się dwóch ośrodków agresji Niemiec i Włoch w Europie oraz Japonii na Dalekim Wschodzie. Państwa te dążyły do nowych podbojów i podziału między sobą sfer wpływów. Również chęć zniszczenia Związku Radzieckiego była ważnym motywem przygotowań Niemiec do wojny.
Kierujący polityką Związku Radzieckiego, Stalin dążył do wywołania wojny między Niemcami, a demokratycznymi państwami Zachodu. W celu doprowadzenia do wojny gotów był do koniunkturalnego sojuszu z Niemcami. Stalin sądził, że walczące strony wykrwawią się, a wtedy Związek Radziecki narzuci swoje panowanie i ustrój komunistyczny w Europie. Bezpośrednie niebezpieczeństwo dla pokoju światowego wynikało z odwetowych dążeń Niemiec zmierzających do przekreślenia Traktatu Wersalskiego i do podboju Europy. Niemcy systematycznie łamały postanowienia tego traktatu. 16 marca 1935r. wprowadzono w Niemczech powszechny obowiązek służby wojskowej. 7 marca 1936r. obsadzono zdemilitaryzowaną strefę Nadrenii wojskami niemieckimi, rozbudowano flotę wojenną. W tych działaniach Niemcy nie napotykały zdecydowanego sprzeciwu ze strony państw zachodnich, forsowały proces militaryzacji kraju i przygotowywały go od prowadzenia wojny.
Wybuch II wojny światowej poprzedzały działania Niemiec. W lipcu 1936r. Niemcy udzieliły zbrojnego poparcia gen. F. Franco w walce z ustrojem republikańskim w Hiszpanii. 13 marca 1938r. dokonały aneksji Austrii. Na początku października 1938r. zajęły czeskie Sudety, 14 marca 1929r. podporządkowały sobie Słowację, 15 marca 1939r. dokonały zaboru Czech i Moraw. 20 marca 1939 r. Niemcy wysunęły oficjalnie polityczne i terytorialne żądania wobec Polski: przyłączenie Wolnego Miasta Gdańska do III Rzeszy, budowę eksterytorialnej autostrady między zachodnią częścią Niemiec a Prusami Wschodnimi, przebiegającej przez terytorium Polski. 23 marca 1939 r. Niemcy zajęły autonomiczny okręg Kłajpedy na Litwie.
Na drogę agresji weszły również Włochy, które usiłowały umocnić swoje wpływy w Afryce, w basenie Morza Śródziemnego i na Półwyspie Bałkańskim. W latach 1935-1936 dokonały podboju Etiopii, w lipcu 1936 r. udzieliły zbrojnego poparcia gen. Franco w Hiszpanii, 7 kwietnia 1939 r. anektowały Albanię.
Japonia, dążąc do zdobycia hegemonii w Azji, w listopadzie 1931 r. zajęła północno-wschodnią część Chin - Mandżurię, tworząc podporządkowane sobie państwo - Mandżukuo. 7 lipca 1939 r. Japonia rozpoczęła wojnę z Chinami w celu ich opanowania. W maju 1939 r. Japonia napadła na Mongolię. Agresywna polityka państw bloku faszystowskiego nie napotkała zdecydowanego przeciwdziałania ze strony Ligi Narodów, a zwłaszcza Wielkiej Brytanii, Francji i Stanów Zjednoczonych.
Niemcy wykorzystując swą przewagę militarną oraz niezdecydowaną postawę nie w pełni gotowych do wojny państw zachodnich, jak również przede wszystkim dzięki sojuszowi ze Związkiem Radzieckim skierowały agresję w pierwszej kolejności na Polskę. 1 września 1939 roku o godzinie 3.00 w nocy, pierwsze oddziały Wehrmachtu przekroczyły niemiecko - polską granicę . O godzinie 4.45 niemiecki pancernik "Schleswig-Holstein" rozpoczął ostrzeliwanie Westerplatte, polskiej placówki w Gdańsku . Tak wybuchła największa wojna w dziejach ludzkości - II wojna światowa .
Sześć lat wojny (1939-45) zostanie zapamiętane aż do końca świata . Spośród 78 istniejących w tym czasie państw tylko sześć nie przystąpiło do wojny. Pod broń powołano ponad 110 mln ludzi . Wydatki wojenne pochłonęły 935 mld dolarów, a straty materialne w samej tylko Europie szacowano na 260 mld dolarów. 53 mln ludzi poległo, zostało zamordowanych lub zmarło na wskutek epidemii głodu i działań wojennych.
Kalendarium II wojny światowej
1 IX 1939r. - wybuch II wojny światowej
5 X 1939r. - ostatnia bitwa kampanii wrześniowej
IV 1940r. - zbrodnia Katyńska
VI 1940r. - pierwszy transport więźniów do Oświęcimia
22 VI 1941r. - atak Niemiec na ZSRR
VII 1941r. - układ Sikorski - Majski
7 XII 1941r. - atak Japonii na Pearl Harbor
I 1942r. - „ostateczne rozwiązanie kwestii Żydowskiej” czyli postanowienie o wymordowaniu narodu żydowskiego
II
1942r. - utworzenie Armii Krajowej
28 VI 1942r. - klęska wojsk niemieckich w bitwie pancernej pod Kurskiem. Początek ofensywy Armii Czerwonej.
19 IV 1943r. - powstanie w getcie warszawskim
28 XI -1 XII 1943r. - konferencja Stalina, Roosevelta i Churchilla (Wielkiej Trójki) w Teheranie
18 V 1944r. - zdobycie Monte Casino przez II Korpus Polski
6 VI 1944r. - lądowanie wojsk alianckich w Normandii
20 VII 1944r. - powołanie Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego
1 VIII - 2 X 1944r. - Powstanie Warszawskie
4-11 II 1945r. - konferencja Wielkiej Trójki w Jałcie
8 V 1945r. - zakończenie II wojny światowej w Europie
17 VII – 2 VIII 1945r. - konferencja Wielkiej Trójki w Poczdamie
6 VIII 1945r. - zrzucenie przez Amerykanów bomby atomowej na Hiroszimę i Nagasaki
2 IX 1945r. - zakończenie II wojny światowej na świecie (Japonia podpisała bezwarunkową kapitulację z aliantami)
