Handel międzynarodowy

Handel międzynarodowy, mimo postępującej globalizacji, jest nadal jednym z głównych powiązań gospodarek poszczególnych państw z gospodarką światową. Dlatego znajomość praw i reguł obowiązujących w tym handlu na przestrzeni wieków ma duże znaczenie dla zrozumienia mechanizmów nakręcających wzrost i stymulujących rozwój gospodarczy współcześnie. Handel Międzynarodowy umożliwia wykorzystanie większej ilości czynników wytwórczych oraz większa produkcje i konsumpcje dóbr i usług. Dlaczego kraje z sobą handlują? Odpowiedz wydaje się być rzeczywista! Kraje handlują, po to, aby zdobyć produkty i czynniki produkcyjne, których same nie mają i nie mogą produkować ta odpowiedz odsłania zaledwie rąbek rzeczywistości! Oczywiście, niektóre dobra i czynniki produkcyjne są fizycznie nieosiągalne, np. w Polce nie mamy warunków do uprawy kawy czy herbaty. Jeśli chcemy to dobro mieć, musimy je importować. Korzyści absolutne polegają na tym, ze dany kraj jest bardziej efektywniejszy w produkcji danego dobra od innego kraju komparatywne polegają na tym, ze jeden kraj może produkować dane dobro, po niższych kosztach alternatywnych od innego kraju handlujące ze sobą eksportują te dobra, w produkcji których maja korzyści komparatywne i dzięki temu osiągają korzyści. Każdy z krajów dokonuje zakupów po niższej cenie, niż ta, jaka musiałby zapłacić produkując dobro samodzielnie maja więcej produktów dzięki wymianie międzynarodowej, niż gdyby produkował obydwa dobra u siebie. Handel międzynarodowy przynosi wiec korzyści obydwu stronom teraz przykład, w którym skonfrontuje absolutne, korzyści komparatywne, czyli korzyści wynikające z handlu międzynarodowego, z krzywa możliwości produkcyjnych. W prezentowanym przykładzie posłużę się dwiema gospodarkami, które produkcja dwa dobra zatrudniając jeden czynnik produkcyjny, jakim jest praca. W Anglii każdy robotnik może wyprodukować 3 komputery albo 200 butelek wina. We Francji natomiast jeden robotnik może wyprodukować 1 komputer albo 300 butelek wina. Na podstawie tych danym mogą stwierdzić, ze Anglia może produkować komputery taniej niż Francja. Francja może zaś produkować takiej wino niż Anglia. Przedstawione różnice w kosztach świadczą o tym, ze Anglia posiada korzyści absolutne w produkcji komputerów, a Francja - w produkcji wina tych różnicach w kosztach obydwa kraje mogą skorzystać z handlu międzynarodowego.
Korzyści absolutne
Kraj produkcja komputerów produkcja wina
Anglia +3 - 200
Francja -1 +300
Efekt netto +2 +100
Aby wymiana międzynarodową była korzystna, kraje muszą posiadać korzyści absolutne. Ważne SA korzyści komparatywne i to właśnie one decydują o opłacalności specjalizacji i wymiany.
Pomimo korzyści, jakie niesie z sobą wymiana międzynarodową, żaden kraj nie może pozwolić sobie na prowadzenie zupełnie wolnego handlu bez żadnych ograniczeń. Jest wiele przyczyn powodujących, ze rządy nakładają na handel zagraniczny rożne bariery. Jeśli kraj wydaje dużo na import, w porównaniu z przychodami eksportu, to musi ograniczyć import. Niektóre gałęzie przemysłu zaliczane są do strategicznych i chronienie ich jest koniecznością. Kraj musi tez chronić się przed nieuczciwa konkurencją na rynkach międzynarodowych, polegająca na DUMPINGU, czyli sprzedaży dobra poniżej kosztów jego produkcji. Rząd może ograniczyć import stosując rożne narzędzia. Jednym z nich są taryfy, Taryfy są to podatki nakładane na dobra importowane. Powodują one wzrost ceny produktu przy każdej wielkości importu. Innym sposobem ograniczenia wielkości importu jest wyznaczenie kwot importowanych, czyli określenie konkretnej ilości dobra, jakie może być sprzedawane na rynku. Np. rząd może dopuścić na swój rynek w ciągu roku 100000 samochodów wytworzonych przez eksportenta. Rząd może ponadto wprowadzić reglamentacje dewiz, uniemożliwiając by import przekroczył wyznaczone wielkości. Innym jeszcze sposobem jest udzielenie subsydiów producentom krajowym w celu obniżenia ich kosztów produkcji i zwiększenia konkurencyjności wytwarzanych przez nich produktów w stosunku do analogicznych produktów pochodzenia zagranicznego prezentujemy listę towarów, które możesz przywieźć do Polski bez cła. Większość z tych towarów można przewieźć przez granicę tylko w określonych ilościach, bardzo szczegółowo wyliczonych w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 18 listopada 1997 r. (Dz.U.97/142/949) oraz innych aktach wykonawczych. My przedstawiamy normy ilościowe tylko dla niektórych towarów. Cło, forma podatku, nakładanego przez państwo na towary przywożone z zagranicy (cło importowe), wywożone za granicę (cło eksportowe) lub (do 1921, kiedy zostało zabronione przez Konwencję Brukselską) przewożone przez terytorium danego kraju (cło przewozowe).
Stosowane już w starożytności, było początkowo wyłącznie elementem polityki fiskalnej państwa (zwiększenie dochodów skarbowych). Od XVII w. zaczyna wzrastać jego rola jako instrumentu gospodarczego, pozwalającego poprzez ograniczenie wymiany z zagranicą realizować określone cele gospodarcze.
W zależności od celów polityki handlowej wyróżnia się cła:
1) prohibicyjne - zahamowanie importu określonych towarów,
2) protekcyjne - ochrona interesów rodzimych producentów,
3) reglamentacyjne - regulujące kierunki i strukturę handlu zagranicznego
Artykuły potrzebne do pracy urzędowej międzynarodowym przedsiębiorstwom działającym w Polsce, jeśli takie same udogodnienia stosuje się w kraju, z którego rzeczy są sprowadzane. Rzeczy te nie mogą być sprzedane przez 3 lata.
Artykuły spożywcze do spożycia w czasie podróży przez podróżnego oraz członków obsługi w przewozach międzynarodowych (w ilościach nie większych niż np. 1l wyrobów mleczarskich; 1 kg wyrobów czekoladowych; 500g kawy).
Alkohole, w tym także piwo, przywożone ze sobą przez osobę, która ukończyła 18 lat - w ilościach nie przekraczających: 2l - dla wyrobów winiarskich; 5 l - dla piwa; 1l - dla wyrobów spirytusowych lub innych (niż winiarskie i piwo) wyrobów alkoholowych.
Aport w postaci środków trwałych, wnoszony przez podmiot zagraniczny. Przedmiotów tych nie można odstępować przez 3 lata.
Bagaż i rzeczy osobiste potrzebne w czasie podróży i pobytu w kraju.
Części zamienne i paliwo oraz inne rzeczy nabyte zagranicą przez polskich przewoźników lub spedytorów i niezbędne dla dalszej eksploatacji pojazdu - ilościach określonych rozporządzeniem.
Dobytek (przedmioty użytku osobistego i domowego) polskiej osoby fizycznej przebywającej legalnie za granicą dłużej niż rok oraz zagranicznej - jeśli przyjeżdża do Polski na pobyt stały. Przedmioty te nie mogą być sprzedane przez 2 lata.
Katalizatory służące do przetwarzania towarów w drodze uszlachetniania czynnego.
Materiały potrzebne dla organizacji międzynarodowych wystaw, targów zawodów i konkursów przywożone przez organizatorów lub uczestników.
Materiały reklamowe i nagrody przywiezione przez organizatorów międzynarodowych loterii fantowych.
Nagrody otrzymane przez uczestników międzynarodowych wystaw, konkursów, targów i zawodów w związku z uczestnictwem w niej. Nie dotyczy to towarów objętych podatkiem akcyzowym.
Naprawione zagranicą, w ramach gwarancji, rzeczy.
Papierosy przywożone ze sobą przez osobę, która ukończyła 18 lat w ilościach: nie więcej niż 250 sztuk papierosów albo nie więcej niż 50 sztuk cygar albo do 250 g tytoniu.
Pomoc humanitarna w postaci artykułów o przeznaczeniu medycznym i służących ochronie zdrowia, otrzymywana bezpłatnie przez powołane do tej pomocy organizacje lub ze zbiórek publicznych.
Pomoce naukowe służące wyłącznie celom badawczym i dydaktycznym, przeznaczone dla szkół, przedszkoli, instytucji i placówek naukowo-badawczych.
Pomoce naukowe, aparatura badawcza oraz wzorce przywożone dla jednostek administracji miar i probierczych.
Próbki, wzory i modele towarów przywożone w małych ilościach przez osoby prowadzące działalność gospodarczą w celach reklamowych i akwizycyjnych.
Przedmioty otrzymane bezpłatnie przez jednostki budżetowe (szkoły, domy dziecka), przeznaczone do ich działalności, z wyłączeniem działalności gospodarczej.
Przesyłki pocztowe niewielkich rozmiarów i rzeczy przywożone tych przesyłkach, jeżeli odprawa celna przesyłek w kraju nadania odbywa się na podstawie umowy międzynarodowej.
Sportowy sprzęt i urządzenia przeznaczone dla reprezentacji narodowych i olimpijskich oraz dla celów ratownictwa przywożone przez organizacje i stowarzyszenia kultury fizycznej o zasięgu ogólnopolskim. Wymaga to uprzedniej zgody Prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki. Rzeczy mają być przeznaczone do niegospodarczej działalności statutowej i nie mogą być zbywane przez okres 2 lat.
Samoloty używane w lotnictwie cywilnym o masie powyżej 12 ton oraz części zamienne do nich i wyposażenie pokładowe przywożone przez osobę, która będzie ich używać i posiada świadectwo kwalifikacyjne wydane przez polski organ nadzoru lotniczego.
Sprzęt ratowniczo-gaśniczy przeznaczony dla jednostek ochrony przeciwpożarowej do ich niegospodarczej działalności statutowej, o ile taki sam sprzęt nie jest produkowany w kraju. Sprzęt nie może być sprzedany przez okres 3 lat.
Spadek, a właściwie rzeczy, które z niego przypadają bezpośrednio osobie zamieszkałej w Polsce.
Środki bezzwrotnej pomocy od rządów innych państw i organizacji międzynarodowych.
Środki farmaceutyczne i artykuły sanitarne przeznaczone do badań naukowych i rejestracyjnych.
Samochód lub inny środek transportu otrzymany w zamian za taki pojazd zniszczony w wypadku albo kupiony za pieniądze otrzymane zagranicą tytułem odszkodowania.
Trumny i urny ze zwłokami i szczątkami zwłok.
Tablice i emblematy nagrobkowe oraz inne przedmioty służące do utrzymania lub ozdoby grobów i pomników, jeżeli nie są przeznaczone do działalności gospodarczej.
Towary, które zostały przekazane na rzecz Skarbu Państwa przed dopuszczeniem ich do sprzedaży i zostały przyjęte przez organ celny nieodpłatnie bez obciążeń innych niż należności celne przywozowe.
Towary, które przed dopuszczeniem do sprzedaży uległy zniszczeniu albo przepadkowi na rzecz Skarbu Państwa.
Towary adresowane do nieznanego odbiorcy, albo nie podjęte przez odbiorcę, jeśli ich wartość jest niższa niż łączne koszty sprzedaży, przewozu, przechowania i składowania.
Towary przeznaczone do użytku urzędów i użytku osobistego przedstawicieli urzędowych państw obcych w Polsce, a także przedstawicieli organizacji międzynarodowych oraz członków ich rodzin. Tych rzeczy nie można odstępować przez okres 3 lat, a są zwolnione od cła tylko, gdy te same zasady w stosunku do polskich przedstawicieli stosuje dane państwo.
Upominki, w ilości, która nie wskazuje na przeznaczenie handlowe.
Urządzenia do kierowania, kontroli, nadzoru i zabezpieczania obsługi ruchu lotniczego, przywożone przez jednostki zabezpieczające ruch lotniczy w kraju.
Wojskowe materiały techniczne, przywożone przez zagranicznych uczestników ćwiczeń wojskowych organizowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przeznaczone do zużycia w trakcie tych ćwiczeń.
Własność znajdująca się zagranicą i odzyskana w wyniku procesu sądowego (mienie rewindykowane)
Wyposażenie środka transportu i paliwo do niego (wraz z zapasem), a także potrzebne dla jego używania oleje i smary.
Zwierzęta domowe, hodowane w mieszkaniach.
Zniszczone na skutek siły wyższej, w stopniu uniemożliwiającym używanie towary objęte tranzytem.
Zwracane niewykorzystane towary, będące resztkami i nadające się tylko na surowce wtórne.
Znaki firmowe, opakowania w jednostkowych ilościach, etykiety, szablony, wykroje i instrukcje obsługi wykorzystywane przy produkcji towarów przeznaczonych na eksport.

Pamiętaj, że :
Zwolniony od cła jest zarówno przywóz z zagranicy jak i wywóz za granicę wartości dewizowych. Może jednak podlegać ograniczeniom dewizowym.
Ilość wymienionych towarów zwolnionych od cła jest ustalana przez Ministra Finansów.

Eksport, zorganizowana działalność polegająca na wywozie za granicę danego kraju towarów, usług oraz kapitałów. Trudni się nią zwykle zorganizowany specjalnie w tym celu podmiot gospodarczy – eksporter – albo jako bezpośredni wytwórca, albo jako podmiot pośredniczący w obrocie z zagranicą.
Ekspansja eksportowa na rynki zagraniczne ma podstawowe znaczenie dla gospodarki z tytułu pozyskania dewiz, poprawy bilansu płatniczego. Stanowi ona o miejscu i udziale danego kraju w międzynarodowym podziale pracy.
Import, kupno towarów lub usług z zagranicy. Jest wynikiem międzynarodowego podziału pracy. Zaopatruje gospodarkę w towary (usługi), których wytworzenie w kraju uważa się w danych warunkach za niemożliwe lub mniej korzystne niż wykorzystanie dóbr realizowanych za granicą.
Embargo, narzędzie polityki handlu zagranicznego i represji ekonomicznej, a pośrednio i politycznej, mogące polegać na całkowitym lub częściowym zakazie eksportu towarów do określonego kraju (ich grupy) lub importu towarów z tego obszaru, zakazie wyjazdów obywateli, odpływania statków lub lotów samolotów w określonym kierunku, zatrzymaniu statków obcego państwa wraz z ładunkiem, a w czasie wojny - zatrzymaniu statków państwa neutralnego (może być za odszkodowaniem) w celu wykorzystania ich dla potrzeb wojennych.

Embargo może dotyczyć także przepływu informacji (np. w trakcie negocjacji międzynarodowych) lub nowoczesnej techniki i technologii (zwłaszcza wojskowej) do określonych państw. Jest ono niezgodne z prawem międzynarodowym, jeśli nie wynika z konieczności ochrony przed skutkami postępowania obcego państwa.