Dialekt mazowiecki

Dialekt mazowiecki
Dialekt – mowa ludności określonej dzielnicy kraju, różniąca się od języka ogólnopolskiego i innych dialektów określonymi cechami.
Dialekt mazowiecki: obejmuje pn-wsch. i środkową część Polski jest poza kaszubskim najbardziej odrębny z dialektów polskich i zarazem najbardziej ekspansywny. W dialekcie mazowieckim występuje mazurzenie, fonetyka międzywyrazowa nieudźwięczniająca (ubezdźwięcznienie spółgłosek przed samogłoskami w nagłosie następnego wyrazu). Z innych ważniejszych cech należy wymienić asynchroniczną wymowę spółgłosek wargowych palatalnych (zmiękczonych).Występuje także zrównanie "y" z "i". Uderzające jest twarde "l" przed "i" np. "lyst", "lyna". Mazowsze cechuje monoftongiczna wymowa samogłosek. W ostatnich czasach coraz bardziej szerzy mazowiecki przyrostek "-ak" w nazwach istot niedorosłych": cielak, kurczak itd. Największą odrębnością fonetyczną charakteryzują się Kurpie;

Cechy dialektu mazowieckiego:
1.Mazurzenie (wymawianie głosek s, z, c, dz zamiast ogólnopolskich sz, ż, cz, dź), np.:
szyja – syja
żyto – zyto
czysto – cysto
jeżdżę - jezdze

2.Dodanie „ł” w nagłosie, np.:
okno – łokno
owca – łowca

3.Zamiast ogólnopolskiego „a” w „o” zwłaszcza w grupach „-ał”, np.:
wstał – wstoł

4.Grupy głosek „ke”, „ge” wymawiamy albo twardo albo miękko, np.:
cukierek – cukerek
kiedy – kedy

5.Grupy głosek „-ami”, „-emi”, „-ymi” wymawia się jako „amy”, „emy”, „ymy”, np.:
rękami – rękamy
takimi – takymy

6.Przyrostek „ak” w nazwach istot niedorosłych, np.: szczeniak, dzieciak.

7.„l” przed „i” wymawiamy twardo, np.:
lizak – lyzak
lipa – lypa

8.Głoski zmiękczone:
a) pi (pj, pchi, psi), np.: piesek – pjesek – pchiesek, psiesek
b) bi (bj, bh, bzi), np.: biały – bjały – bhiały – bziały
c) mi (mj, mni), np.: miał – mjał – mniał