Administracja to wszelka zorganizowana działalność zmierzająca do osiągnięcia pewnych celów.
Administracja jest działalnością trwałą, celową i planową.
Etymologicznie administracja to czynność podporządkowana rozkazom, wykonywać kierować, moment celowości działania.
Synonim- zarządzanie przewodnictwo.
Administracja publiczna jest sprawowana przez państwo, a więc przez organy państwowe, jak też i związki publiczno-prawne i inne podmioty administracji.
Administracja państwowa- system podmiotów utworzonych i wyposażonych przez ustawę w kompetencje do prowadzenia organizatorskiej i kierowniczej działalności na podstawie ustaw w kierunku wewnętrznym i wewnętrznym, przy czym zarówno przebieg, jak i skutki działalności zewnętrznej przypisywane są zawsze państwu.
W teorii wyróżniamy administrację publiczną w ujęciu:
1. Organizacyjnym (podmiotowym) ogół podmiotów administracji, a więc organy administracji i inne podmioty wykonujące określone funkcje z zakresu administracji publicznej.
2. Materialnym (przedmiotowym) jest to taka działalność państwa, której przedmiotem są sprawy administracyjne albo zadania i kompetencje w zakresie władzy wykonawczej.
3. Formalnym jest to działalność wykonywana przez podmioty administracji bez względu na to, czy posiada ona charakter administracyjny czy tez nie.
Najtrudniej jest ustalić pojecie administracji w pojęciu materialnym.
Administracja jest to każda działalność państwowa nie będąca działalnością ustawodawcza i sądowniczą. Ustawodawstwo polega na stanowieniu norm prawnych najwyższego rzędu administracja zaś na ich wykonywaniu.
Administrację publiczną należy traktować jako pewną całość z punktu widzenia organizacyjnego, funkcjonalnego i prawnego.
I. Działalność administracji ukierunkowana jest na interes publiczny- w skali kraju jak tez w zasadniczej jednostce podziału terytorialnego kraju.
II. Administracja rzadowa działa w imieniu państwa i na rachunek państwa, administracja samorządowa w imieniu jednostki samorządowej i na jej rachunek.
III. Administracja wykonując ustawy, przejawia aktywność, inicjatywę, generalne normy przekształca w rzecztwistość przy tym podejmuje tez działania wynikające z ogólnie przypisanych jej uprawnień i zadań.
IV. Administracja publiczna jest związana przepisami prawa, w tym i prawem przez siebie stanowionym.
V. Działalność administracji publicznej poddana jest kontroli, co różni ją od sądów.
VI. Administracja w ramach swoich kompetencji działa zarówno z własnej inicjatywy, jak też zainteresowanych podmiotów.
VII. Administracja w swojej działalności rozstrzyga sprawy jednostkowe, co odróżnia ją od ustawodawstwa.
VIII. Administracja publiczna będąc wyposażona we władztwo, może stosować (sama bez ingerencji sądów) środki przymusu dla przeprowadzenia swoich zarządzeń.
IX. Akty administracyjne korzystają z domniemania ważności.
Nauka administracji stanowi naukę społeczną, opierająca się na metodach empirycznych, której przedmiotem jest wiedza o istniejącym w danym ustroju administracji publicznej.
Nauka społeczna gdyż przedmiotem zainteresowania są określone przejawy kultury ludzkiej
Metody empiryczne – oznacza, że twierdzenia wypowiadane na jej gruncie są wówczas tylko prawdziwe, gdy znajdą potwierdzenie na określonym wycinku rzeczywistości
Przedmiotem zainteresowania są, więc problemy wpływu ustroju państwa na kształt administracji, sprawy środowiska, w którym działa administracja i wzajemnego uwarunkowania tych czynników.
Uznaje się, że dyscypliny, w których wyłącznym przedmiotem zainteresowań jest administracja publiczna, to nauka administracji.
Inne dyscypliny tez wnoszą swój wkład w poznanie administracji, chociaż wykraczają poza zjawisko administracji:
1. Nauki polityczne,
2. Socjologia,
3. Ekonomia,
4. Teoria organizacji
Metoda badawcza to świadomy sposób postępowania zmierzający do osiągnięcia zamierzonego celu.
1. Socjologia techniki badawcze
2. Badanie dokumentów
3. Eksperyment
4. Ocena działań i formułowanie twierdzeń wniosków.
Organ posiada w potocznym znaczeniu wielorakie znaczenie.
W nauce prawa publicznego mowa jest o organie w znaczeniu prawniczym. Organ administracji publicznej:
1. Stanowi wyodrębnioną część aparatu administracji państwowej-polega na tym, że organ posiada określoną przez prawo formę organizacyjną, która czyni z niego pewna organizacyjną całość,
2. Działa w imieniu i na rachunek państwa,
3. Uprawniony jest do korzystania ze środków władczych-możliwość stanowienia aktów prawnych posiadających moc obowiązującą, zagwarantowaną możliwością zastosowania środków przymusu państwowego w celu doprowadzenia do ich wykonania,
4. Działa w zakresie przyznanych mu kompetencji-zakres kompetencji wyróżniający go od innych organów i jednostek organizacyjnych, oraz o to, aby ten zakres został określony przez przepisy prawa.
Aparat, organ administracji publicznej stanowi jeden z przykładów działania zespołowego, zorganizowanego. Przy jego kształtowaniu trzeba brać pod uwagę zalecenia teorii organizacji, która daje wskazania dotyczące działań zorganizowanych.
Ministerstwo jest zespołem pracowników państwowych, kierowanych przez ministra i powołanym do pomocy ministrowi w wykonywaniu przez niego zadań.
Na strukturę, budowę aparatu administracji publicznej posiada wpływ wiele czynników do najważniejszych należą:
1. Polityczne-sprowadzają się do konsekwencji płynących z zasad ustroju państwa
2. Techniczne-odnoszą się do kwestii specjalizacji, racjonalizacji działań, budowy aparatu. Sprawność (sprężystość i elastyczność działania a zarazem wydajność pracy), efektywność (stosunek zużytych nakładów materialnych do osiągniętego efektu działania). Postęp techniczny, jego wdrażanie na poszczególnych szczeblach
Klasyfikacja organów administracji publicznej.
1. A. rządowa
2. A. Samorządowa
Skład osobowy organów administracji.
1. Kolegialne
2. Jednoosobowe
Ze względu na terytorialny zasięg działania administracji.
1. Centralne-organ, którego właściwość przestrzenna obejmuje obszar całego państwa
2. Terenowe-który realizuje swoje kompetencje tylko na określonej części terytorium państwa, zazwyczaj na określonym terytorium zasadniczego lub specjalnego podziału terytorialnego kraju.
3. Naczelne-Rada Ministrów kolegialny organ władzy wykonawczej; Ministrowie kierujący określonymi działami administracji rządowej, oraz ministrów wypełniających zadania wyznaczone im przez premiera. Są jednocześnie członkami kolegialnego organu władzy wykonawczej jak i jednoosobowymi odrębnymi organami administracji rządowej.
4. Centralne-tworzone są n podstawie ustawy lub wyjątkowo na podstawie rozporządzenia R M. Funkcjonują one poza wyodrębnionymi działami administracji kierowanymi przez ministrów. Podporządkowane są naczelnym organom administracji rządowej. Posiadają bardziej ograniczone kompetencje kierownicze oraz ograniczone możliwości stanowienia aktów normatywnych.
Z uwagi na kompetencje
1. O kompetencji ogólnej- zajmują się wszystkimi a co najmniej większą ilością dziedzinami życia na danym terenie; wojewoda, rada gminy
2. O kompetencji szczególnej-której podlega jedna dziedzina zarządu państwowego; minister, urząd skarbowy
Szczeblowa struktura organów.