Referat z chemii
1.Wprowadzenie pojęcia medycyny.
2.Pierwiastki życia i ich rola w organizmie .
3.Produkty spożywcze zawierające makro i mikroelementy .
4.Pierwiastki śmierci : metale toksyczne (ołów , kadm , rtęć )
5.Wpływ na żywy organizm .
6.Objawy zatrucia .
1. MEDYCYNA : to nauka o zdrowiu i chorobie człowieka oraz umiejętność zapobiegania chorobie i leczenia chorych .
2. MIKROELEMENTY , składniki śladowe
pierwiastki chem. występujące w organizmach w b. małych (śladowych) ilościach, jednak niezbędne do ich prawidłowego funkcjonowania; zarówno nadmiar, jak niedobór m. może upośledzać rozwój organizmu i jego prawidłowe funkcje fizjologiczne; m. będące metalami (np. miedź, żelazo, mangan, cynk) wchodzą w skład struktury chem. ważnych dla życia roślin i zwierząt enzymów; inne (np. kobalt) są składnikami witamin (kobalamina, wit. B12), brak jodu objawia się niedoczynnością gruczołu tarczycy i jego rozrostem, fluor uczestniczy w tworzeniu się szkliwa zębów. M. stanowią także substraty lub katalizatory w procesach metabolicznych, wpływają na wzrost, rozwój i rozmnażanie się organizmów. Dostarczane są organizmowi gł. z pożywieniem, stąd też zarówno w uprawach roślin, jak też w hodowli zwierzęcej należy uwzględniać konieczność odpowiedniego nawożenia i stosowania bogatych w m. pasz. Zawartość m. w pożywieniu jest uwzględniana też w prawidłowym żywieniu ludzi, zwł. dzieci, osób starszych, rekonwalenscentów, a także wykonujących ciężką pracę fizyczną; oprócz odpowiedniej diety stosuje się tu również specjalne preparaty i leki uzupełniające niedobór wszystkich lub wybranych mikroelementów.
makroelementy
pierwiastki niezbędne do życia, wymagane w dużych ilościach dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania organizmu. U roślin zapotrzebowanie na m. przewyższa 0,05% suchej masy, u zwierząt dzienne zapotrzebowanie kształtuje się na poziomie 100 mg lub więcej. M. dla roślin są: węgiel, wodór, tlen, azot, fosfor, potas, siarka, wapń i magnez, dla zwierząt - sód, chlor, potas, magnez, wapń, siarka i fosfor.
3.Żywność, artykuły żywnościowe, środki spożywcze, wszelkie produkty pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, które w stanie naturalnym lub przetworzone stanowią pokarm człowieka. Żywność powinna zawierać podstawowe składniki przemiany materii: wodę, węglowodany, białka, tłuszcze, sole mineralne, witaminy i enzymy.Artykuły żywnościowe dzieli się w zależności od pochodzenia produktu, przetworzenia i składu chemicznego. W Polsce podział ten obejmuje dwanaście grup żywności. Są to artykuły: mięsne, zbożowe, mleczne, nabiał, jaja, masło, oleje i tłuszcze, ziemniaki, warzywa, owoce, cukier i słodycze, nasiona roślin strączkowych. W przeszłości żywność była stosunkowo mało przetworzona i w większości spożywana w stanie naturalnym. Stosowane były tradycyjne metody jej przygotowania i konserwacji jak: gotowanie, pieczenie, suszenie, wędzenie czy kiszenie. Obecne technologie umożliwiają coraz większy stopień przetworzenia żywności w celu poprawienia właściwości odżywczych produktów, możliwości długiego przechowywania, a przede wszystkim walorów handlowych.Dietetycy ostrzegają przed konsekwencjami spożywania takiej żywności, nadmiernie oczyszczonej, zkoncentrowanej, zchemizowanej, pozbawionej składników balastowych itp. Negatywne skutki zdrowotne obserwujemy w krajach najbardziej uprzemysłowionych w postaci rozprzestrzeniania się chorób cywilizacyjnych i nadmiernej otyłości.Aby uzupełnić braki biopierwiastków, witamin, enzymów i innych składników proponuje się stosowanie specjalnie w tym celu produkowanych suplementów żywności. Na świecie, skutki nadmiaru spożywanej żywności są problemem krajów rozwiniętych. Kraje zacofane gospodarczo, przeludnione lub posiadające trudne warunki glebowo-klimatyczne, borykają się z problemem głodu i niedożywienia. Problem ten od lat próbują złagodzić wyspecjalizowane organizacje ONZ, propagując nowe metody upraw, wprowadzając nowe odmiany roślin i gatunków zwierząt. Ciągle nie rozwiązany problem głodu na świecie jest wyzwaniem dla światowej społeczności na XXI wiek.
3.Pierwiastki śmierci : metale toksyczne (ołów, kadm , rtęć )
OŁÓW występuje w minerałach (np. galena, cerusyt); na organizmy żywe działa toksycznie (wywołuje zapalenie mózgu, neuropatie, anemię), rakotwórczo i teratogennie; do organizmu dostaje się przez układ pokarmowy, oddechowy, skórę (rozprowadzany z krwią); nie stwierdzono korzystnego działania o.; metal jest używany do wyrobu aparatury chem., płyt akumulatorowych, osłon przed promieniowaniem jonizującym oraz w stopach, stosowany też na powłoki; znany już w starożytności (wytapiany z rud ok. 3500 lat p.n.e.; stosowany przez staroż. Rzymian do wyrobu rur wodociągowych).
KADM , cadmium, Cd
pierwiastek chem. należący do grupy cynkowców; liczba atom. 48, masa atom. 112,41, temp. topn. 321oC, temp. wrz. 767oC, gęstość 8,65 g/cm3; posiada osiem izotopów trwałych; jest srebrzystobiałym, miękkim, kowalnym i ciągliwym, aktywnym chem. metalem ciężkim; na powietrzu pokrywa się tlenkiem kadmu CdO (ulega pasywacji); pary k. i jego związki są toksyczne i rakotwórcze; w przyrodzie występuje w minerałach cynku; stosowany do elektrolitycznego kadmowania metali (powłoki antykorozyjne), jako składnik wielu stopów (np. stopu Wooda, stopów łożyskowych, drukarskich), do wyrobu elektrod do ogniw niklowo-kadmowych, w reaktorach jądrowych (pochłaniacz neutronów), w stomatologii (amalgamat kadmu), do wyrobu farb świecących; odkryty 1817 przez F. Stromeyera; główni producenci: Japonia, Kanada, USA, Belgia z Luksemburgiem.
RTĘĆ , hydrargyrum, Hg
pierwiastek chem należący do grupy cynkowców; liczba atom. 80, masa atom. 200,59, temp. topn. -38,83C, temp. wrz. 356,58C, gęstość 13,59 g/cm3; posiada siedem izotopów trwałych; srebrzysty o silnym połysku, jedyny metal występujący w temp. pokojowej w stanie ciekłym; metal ciężki, szlachetny, nie ulega działaniu czynników atmosf., bierny chem.; rozpuszcza metale (z wyjątkiem: żelaza, platyny, wolframu, molibdenu); w przyrodzie występuje w stanie rodzimym i w minerałach (cynober); pary r. i jej rozpuszczalne związki są silnie trujące; w organizmie ludzkim wywołuje neurotropię i zapalenie mózgu; stosowana w przyrządach fiz. (termometry, barometry, manometry, pompy dyfuzyjne), do produkcji materiałów wybuchowych, wyrobu elektrod, ogni sztucznych, farb, w medycynie; także do ługowania złota z piasku złotonośnego i do sporządzania amalgamatów; pary r. do wypełniania lamp kwarcowych, jarzeniowych i elektronowych; rozlana, rozpryskuje się na drobne kropelki, szybko i łatwo przemieszczające się po całej powierzchni (stąd nazwa "żywe srebro"); skutecznym sposobem neutralizacji kropel r. jest posypanie ich pyłem cynkowym (tworzy się amalgamat cynkowy); znana już w starożytności, a jej preparaty wprowadzali do lecznictwa już jatrochemicy.5-6.Wpływ metali ciężkich na żywy organizm . Zatrucia metalami ciężkimi .
Źródła metali ciężkich Rozpatrywane przez nas metale to ołów, cynk, kadm i rtęć. Oczywiście, w przyrodzie występuje wiele innych metali, lecz są one na tyle rzadkie, że nie stanowią dużego zagrożenia dla naszych pupili. Na jeden z nich, wapń, istnieje w organizmie ptaka duże zapotrzebowanie i jest on w zasadzie nietoksyczny (aczkolwiek duże ilości prowadzą do poważnych komplikacji). W przypadku nimf najczęściej spotykamy się z zatruciami ołowiem. Metal ten, ze względu na swe właściwości, jest wykorzystywany w urządzeniach elektrycznych i grzewczych, jako izolator zapobiegający napromieniowaniu (promieniowanie X), dla zabezpieczenia metali przed korozją (np. w osłonach przewodów elektrycznych) oraz ze względu na swe właściwości plastyczne i łatwość obróbki w witrażach, a także jako obciążnik w niektórych zabawkach.W gospodarstwie domowym możemy znaleźć ołów w:
. ciężarkach ołowianych do układania zasłon i draperii
· obwolutach w przypadku niektórych butelek wina
· szybach i innych wyrobach witrażowych
· niektórych lustrach
· bateriach · biżuterii
· kaflach i linoleum
· przewodach elektrycznych i drutach galwanizowanych
· starych obrazach (farby!!!)
· niektórych zabawkach jako obciążnik
· wnoszony do domu z ulicy na podeszwach butów Źródła innych metaliCynk, kadm i rtęć to tzw. pierwiastki śladowe. Ich atomy wchodzą w ciele w rozmaite - często szkodliwe - reakcje. Kadm możemy znaleźć w drucie do lutowania, powłokach galwanicznych, farbach i bateriach. Często jest używany jako zabezpieczenie metali przed korozją i stąd występuje w wyrobach z drutu i siatkach. Niekiedy są to rzeczy wykorzystywane przez nieświadomych zagrożenia właścicieli do budowy klatek dla ptaków. Przykładem są tu siatki z drutu, zarówno plecione , jak i spawane, materiały wykorzystywane do konstrukcji klatek dla królików. Rzadziej spotykamy się w domu z rtęcią, używaną w termometrach, termostatach, niektórych środkach przeciwgrzybiczych i odkażających. Jest ona toksyczna w przypadku wdychania jej oparów, połknięcia a nawet przy kontakcie ze skórą. Pary rtęci są wysoce niebezpieczne, powodują często ciężkie zapalenia płuc. Cynk znajduje się w drutach do lutowania, drutach galwanizowanych, bateriach i niektórych farbach. Nie jest on sam przez siebie toksyczny, a nawet, jako mikroelement, pożądany jest w pożywieniu nimf. Jego niedobór prowadzi do anemii, zahamowania wzrostu i rozwoju , z drugiej strony, jego nadmiar może wywołać objawy zatrucia podobne do ołowicy.Zapobieganie zatruciom Bardzo ważne jest zapobieganie kontaktowi z metalami ciężkimi. Nigdy nie wolno zezwalać na zabawę - nie tylko ze względu na niebezpieczeństwo zatrucia, ale i inne, liczne zagrożenia. Zawsze trzeba sprawdzać dokładnie otoczenie, będzie się bawić pod kątem substancji toksycznych i metali ciężkich, a ich źródła, w miarę możliwości, usunąć. Objawy zatrucia metalami ciężkimi Metale ciężkie mają bardzo do siebie zbliżone działanie biologiczne i wywoływane przez poszczególne z nich objawy są trudne do rozróżnienia. Zatrucia rtęcią dzielimy na dwa typy: ostre i przewlekłe. Zatrucie ostre skutkuje zapaleniem płuc i nagłą śmiercią ptaka. Zatrucie przewlekłe wywołuje ślinotok, podrażnienie jamy ustnej, zapalenie płuc i oskrzeli (w razie kontaktu z parami rtęci), krwotoki z nosa, utratę piór, biegunkę (często krwawą!), uszkodzenie nerek, ataksję (zaburzenia ruchu) i niedowłady oraz drgawki. Testy kliniczne mogą wykazywać nieodwracalną anemię (bardzo niski poziom krwinek czerwonych). Kadm jest toksyczny nawet w niedużych dawkach. Z tego powodu testy mogą nie wykazać jego obecności jako przyczyny zatrucia. Objawy są podobne do wywoływanych przez rtęć (krwawa biegunka, konwulsje, dezorientacja ). Ołów zazwyczaj uszkadza przewód pokarmowy i układ nerwowy. Wywołuje biegunkę i krwiomocz , często wykazują objawy niecharakterystyczne, jak osowiałość, są napuszone, nie mają apetytu, mają biegunkę i wymioty. Co ciekawe, jako jedyny objaw zatrucia występuje niekiedy paraliż . Mogą pojawić się drgawki i napady padaczkowe. Cynk jest niezbędnym składnikiem w diecie jako mikroelement. Jego nadmiar wywołuje objawy podobne do zatrucia ołowiem.Zatrucie ostre:· biegunka, odchody o zielonkawym kolorze · krwiomocz, zabarwiający odchody na kolor czerwony · ataksja, zaburzenia ruchu, bezład, ptak zachowuje się jakby był "pijany" · paraliż · ślepota · wymioty · depresja, osowiałość · drgawki, napady konwulsji · zapalenie płuc w przypadku wdychania trujących par (rtęć!!!) Zatrucie przewlekłe:· wszystkie objawy zatrucia ostrego · zły stan upierzenia, ciemnienie i osłabienie piór · słaby i zdeformowany dziób Wnioski Większość zatruć metalami ciężkimi jest uleczalna, jeśli zostaną one odpowiednio wcześnie zdiagnozowane. Niektóre ptaki giną tak nagle, że właściciel podejrzewa atak serca. Każdy ptak powinien być zbadany po śmierci, a jego otoczenie skontrolowane pod kątem śladów gryzienia prętów klatek, ścian itp. Niestety, nie zawsze udaje się uratować papugę. Niektóre szybko zdrowieją, u innych zaś, jeśli przeżyją, utrzymują się napady konwulsji lub niedowłady.Tak jak przy każdych zatruciach - najlepszą obroną jest zapobieganie. Od red. nie należy samemu leczyć ptaków korzystając z powyższych wskazówek. Leczenie powinien prowadzić lekarz.