Wokulski - romantyk czy pozytywista?

Stanisław Wokulski, czyli główny bohater powieści Bolesława Prusa "Lalka", łączy w sobie cechy romantyka jak i zarówno pozytywisty. Stanisław, jako romantyk jest zakochany w Izabeli Łęckiej, która jest odzwierciedleniem romantycznego piękna i ideału kobiety. Z drugiej strony Wokulski kieruje się postulatami pozytywizmu, takimi jak praca organiczna czy wiedza. Wokulski reprezentuje cechy bohatera romantycznego oraz pozytywistycznego, co czyni z niego osobowość pełną sprzeczności.

W podanym fragmencie "Lalki" Stanisław Wokulski zadaje sobie pytania:, "Dlaczego nie idę do Geista do roboty?", Wskazuje to na to, że Wokulski w głębi siebie chciałby pracować i rozwijać się naukowo, jednakże wybiera on spokój i rozważania. Bierze do ręki Mickiewicza i snuje rozważania na temat miłości romantycznej. Stanisław dochodzi do wniosku, że miłość, o której piszą romantyczni autorzy, jest oddalona od sfer ziemskich:, "Kto nauczył mnie gardzić codziennymi kobietami, a szukać niepochwytnego ideału?". Wokulski zarzuca romantykom zmarnowanie jego życia, jak i zrujnowanie dwóch pokoleń. Porównuje on siebie do Mickiewicza i mówi, że oboje zakochali się w kobietach, których bez majątku i tytułu, nie mogliby posiąść.

Stanisław Wokulski realizował hasła pracy organicznej. Społeczny aspekt pracy widzi on spacerując po Powiślu, poszukuje rozwiązania problemu biedy i znajduje receptę poprawy biedoty: praca obowiązkowa- słusznie wynagradzana. Pozytywistyczny Wokulski pragnie pomóc najbiedniejszym, np. pomaga Magdalence w powrocie na dobrą ścieżkę życia i kupuje konia Wysockiemu, aby ten mógł zacząć pracować. Dla Stanisława wiedza jest ważną wartością warunkująca postęp cywilizacyjny, co jest jednym z pozytywistycznych postulatów. Ukończył Szkołę Przygotowawczą i Główną, a później pobierał nauki od Hopfera. Stanisław wykazywał ogromny szacunek dla nauki i wynalazków. Wokulski był pozytywistą ze względu na wartości, którymi się kierował, czyli np. praca organiczna, solidaryzm społeczny czy emancypacja kobiet.

Stanisław Wokulski bierze udział w narodowowyzwoleńczym zrywie niepodległościowym i jest romantycznym kochankiem, z drugiej strony jest realista twardo stąpającym po ziemi, który odniósł sukces finansowy. Ceni wiedze i posiada w sobie gotowość służenia krajowi. Jednak ponosi klęskę, zarówno, jako romantyczny kochanek, jak i pozytywistyczny społecznik.