Części zdania z przykładami

1. Orzeczenie (Co robi? Co się z nim dzieje?):
- czasownikowe - jest wyrażone formą osobową czasownika lub formą nieosobową zakończoną na -no lub -to,
np.Napiszesz to jutro. Zebranie zakończono o jedenastej.
- imienne - składa się z łącznika (byś, stać się, zostać) oraz orzecznika,
np. Zostanę piosenkarzem. Ola jest sprytna.

2. Podmiot (Kto? Co?):
- gramatyczny (rzeczownik lub zaimek w mianowniku),
np. Francuzi przegrali ten mecz.
- logiczny (rzeczownik lub zaimek w dopełniaczu),
np. Nie ma nikogo.
- szeregowy,
np. Dominika i Jacek wyszli.
- domyślny (podmiot wynika z formy orzeczenia),
np. Zaczekaj na mnie. (ty)

3. Przydawka - określenie rzeczownika. Najczęściej odpowiada na pytania takie jak: jaki? który? czyj? ile? czego?,
np. smaczna zupa (jaka? - smaczna), trzech chłopców (ilu? trzech), klasówka z matematyki (z czego? z matematyki)

4. Dopełnienie - określenie czasownika, odpowiada na pytania przypadków oprócz Mianownika i Wołacza (kogo? czego? komu? czemu? co? o kim? o czym? z kim? z czym? ), np. wypiszę receptę (co? - receptę)

5. Okolicznik - określenie czasownika
- miejsca (gdzie? dokąd? skąd? którędy?), np. Spotkajmy się tam.
- czasu (kiedy? jak długo?), np. w środę wylatuję.
- sposobu (jak? w jaki sposób?), np. Pięknie śpiewasz.
- przyczyny (dlaczego? z jakiego powodu?)
- celu (w jakim celu? po co?), np. Idę po hotdoga.