Dzialalnosc morza

Działalność morza zaznacza się przede wszystkim na granicy morza i lądu, czyli na wybrzeżu. Wybrzeże kształtować mogą fale morskie, pływy lub prądy. Działalność może być niszcząca (abrazja) – na wysokich wybrzeżach lub transportująca lub akumulacyjna – na niskich wybrzeżach.



Wybrzeża wysokie.

Stromo wznoszą się ponad poziom wody i maja głębokie dno, są atakowane przez fale z całą ich energią. Prowadzi to do podcinania brzegu, obrywania się podciętych stoków i powstawania stromych ścian, zwanych klifem. Ściany te, nadal atakowane przez morze cofają się, a u ich podnóża powstaje platforma brzegowa, zwana abrazyjną.

Wybrzeża wysokie powstają najczęściej wskutek zanurzania obszarów wyżynnych lub górskich. Wśród nich wyróżnia się wybrzeża:

- dalmatyńskie – powstaje wskutek zalania pasm górskich równoległych do wybrzeża – wybrzeża Chorwacji

- riasowe – powstają wskutek zalania pasm górskich prostopadłych do wybrzeża – wybrzeże Irlandii

- fiordowo-skierowe – fiordy (zalane doliny polodowcowe), szkiery

( wygładzone przez lodowiec wysepki) – wybrzeże Norwegii

- klifowe – powstałe wskutek niszczenia obszarów wyżynnych

- limanowe – powstają gdy lejkowate ujścia rzek odcinane są przez mierzeje - wybrzeże Morza Czarnego



Wybrzeża niskie – plaże.

Budowane są przez fale, które nanoszą piasek, a niszczone tez przez fale, które mogą do wziąć więcej niż przyniosły. Rodzaje wybrzeży:

- wybrzeże mierzejowo-zalewowe – powstaje na wskutek działalności prądów przybrzeżnych

- lagunowe – powstaje w płytkich zatokach, gdzie podwodne wały plażowe przekształcając się w wynurzone wały, zwane lido, odcinając część zatoki, zwanej laguną, np. Zatoka Meksykańska

- koralowe – budowane są przez rafy koralowe w strefie ciepłej

- namorzynowe – płaskie wybrzeża porośnięte lasami i zaroślami namorzynowymi, zalewane są podczas przypływu, występują w klimacie ciepłym



Dna mórz są miejscem gromadzenia się osadów:

- materiał okruchowy pochodzący z niszczenia brzegów oraz przyniesiony przez rzeki i lodowce

- osady organiczne powstałe z obumarłych organizmów

- osady wytrącone z wody morskiej