Przyczyny i wybuch rewolucji Francuskiej

1. Sytuacja gospodarcza Francji w końcu XVIII w.
- przed 1774 w miarę ustabilizowana, szybka urbanizacja miast, rozwój techniczny
- nierównomierny rozwój, a co za tym idzie poziom życia Francuzów
- po 1774 r. Spadek produkcji, deflacja cen
- zmniejszenie się dochodów panów feudalnych, czyli mniejsze podatki mogli płacić
- klęski żywiołowe (susza, pomór bydła, nieurodzaj, surowa zima)
- rosną wydatki państwa – wojny z Anglią, cele publiczne, utrzymanie dworu
- ogromne długi, których nie udało się opanować ministrom finansów: Anne Robert Turgot, Jacques Necker, Charles Calonne

2. Struktura społeczeństwa francuskiego – podział na stany
a) duchowieństwo:
- hierarchia
- uprzywilejowany
- posiadał majątki ziemskie
- zróżnicowany pod względem majątkowym (ok. 4% CAŁEGO SPOŁECZEŃSTWA posiadali przywileje, władzę i majątki)
b) szlachta:
- przywileje sądowe, honorowe, ekonomiczne
- sprawowali godności świeckie i kościelne
- podział:
arystokracja rodowa – bogaci na dworze
szlachta prowincjonalna – bogaci, poza Paryżem
szlachta urzędowa
c) cała reszta:
 mieszczanie:
- zróżnicowani pod względem majątkowym:
burżuazja – wykształceni, bogaci, zajmujący się głównie handlem i finansami 16%
drobnomieszczaństwo
wolne zawody – prawnicy, lekarze, dziennikarze, artyści
pracownicy najemni – tzw. sankiuloci
służba domowa
lumpenproletariat – włóczędzy, bezdomni
 chłopi:
- posiadali własność użytkowania ziemi
- płacili czynsz 80%
- musieli płacić podatki

3. Zwołanie Stanów Generalnych
II.1787 – król zwołuje Zgromadzenie Notablów; chciał wprowadzić powszechny podatek gruntowy, więc feudałowie się nie zgodzili. Rozwiązanie Zgromadzenia. Narasta opór i niechęć wobec króla. Wybuch ‘rewolucji arystokratycznej’, atakowano despotyzm ministerialny , pojawiły się hasła wolności jednostki.
5.V.1789 – pierwsze od 1614 Stany Generalne zwołane przez króla, który chciał w ten sposób zakończyć bunt uprzywilejowanych. Miejsce: Wersal jako znak uległości stanów wobec króla.

4. 17.VI.1789 – stan trzeci ogłasza się Zgromadzeniem Narodowym
 król nie uznaje tego i uniemożliwił posiedzenia stanu
 20.VI.1789 - Zgromadzenie Narodowe oświadczyło, że nie rozejdzie się póki nie uchwali konstytucji. Król ustąpił i zgodził się na obrady trzech stanów, jednak po cichu szykował wojsko.
09.VII.1789 – Zgromadzenie Narodowe przekształca się w Konstytuantę w celu przygotowanie konstytucji.
11.VII.1789 – w Paryżu dochodzi do zamieszek. Mieszkańcy łączą się z buntem stanu trzeciego, gdyż czują, że król udaje ugodę
 utworzenie z mieszkańców miasta Gwardii Narodowej

5. Zburzenie Bastylii 14.VII.1789
14.VII.1789 – Gwardia narodowa, po zdobyciu broni ze zbrojowni Inwalidów atakuje Bastylię. Znaczenie:
- zmiana ustroju, obalenie starego porządku
- początek rewolucji
- święto narodowe
- dodanie białe bary – królewskiej do kolorów Paryża, jako znak jedności króla z narodem
17.VII.1789 – Ludwik XVI przybywa do Paryża by zamanifestować zgodę z narodem.

6. Działania Zgromadzenia Ustawodawczego
VII/VIII.1789 – wielka trwoga – występowanie ludu wsi i miast przeciwko dworowi i kościołowi
4/5.VIII.1789 – zniesienie przez Konstytuantę przywilejów stanowych
- zniesienie dziesięciny
- równość wobec prawa
- szlachta ma prawo do ziemi
- skasowano niektóre przywileje miast i prowincji
- królestwo otrzymało jednolity system wewnętrzny

7. Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela 26.VIII.1789
26.VIII.1789 – uchwalenie przez Konstytuantę Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela. Opracował ją w porozumieniu z Thomasem Jeffersonem – La Fayette. Miała stanowić wstęp do konstytucji
- formułowała zasadę suwerenności narodu – prawo, instytucje władzy są wyrazem woli narodu, a nie monarchy
- afirmowała wolność jednostki, jej prawo do własności i bezpieczeństwa, do oporu przed złemu, niesprawiedliwemu rządowi
- wolność i własność jako prawa naturalne

8. Uchwalenie Konstytucji 3.IX.1791
Nastał bunt przeciwko królowi Ludwikowi XVI. Powszechne stało się żądanie aby król wraz z dworem zamieszkał w Paryżu.
X.1789 – mieszkańcy Paryża wraz z Gwardią Narodową wtargnęli do Wersalu zmuszając króla by przeprowadził się do Paryża. Król i parlament stali się zakładnikami mieszkańców stołecznego miasta.
Jesień 1789 – Konstytuanta uchwala nowe ustawy:
- zniesiono podział na stany, w jego miejsce przyjęto cenzus majątkowy
- mniejszości religijne zyskały prawa obywatelskie
- nie zniesiono niewolnictwa i nie dano praw Mulatom
Umocnienie ustroju monarchii konstytucyjnej i pozycji La Fayette’a. Podział w Konstytuancie... przeciwko La Fayette’owi występuje np. Maksymilian Robespierre domagający się powszechnych wyborów. Podział polityczny Zgromadzenia miał swoje przedłużenie w działalności klubów politycznych:
Stowarzyszenie Roku 1789 – konstytucjoniści; konserwatywni
Jakobini – Towarzystwo Przyjaciół Konstytucji; reformy
Kordelierzy – Towarzystwo Przyjaciół Praw Człowieka – składał się głównie z proletariatu i drobnomieszczaństwa

9. zasady Konstytucji 3.IX.1791
- trójpodział władzy
- władzą ustawodawczą było Zgromadzenie Prawodawcze
- władzą wykonawczą był król z gabinetem ministrów podległy legislatywie
- tron dziedziczny
- cenzus majątkowy
- król posiadał prawo veta wobec uchwał Zgromadzenia