Pablo Picasso

Pablo Ruiz Picasso urodził się 25 października 1881 r. w Maladze, w Hiszpanii. Choć jego życie upłynęło we Francji, pozostał niezmiennie Hiszpanem. Dramatyczny i szlachetny nastrój hiszpańskiej sztuki tkwi w jego artyzmie. Urodził się w rodzinie baskijskiej. Jego ojciec, Jose Ruis Blanco, był nauczycielem rysunku. Matka, Maria Picasso, pochodziła z wyspy Majorki. Studiował w Barcelonie i Madrycie.

Wcześnie objawił talent malarski. W roku 1900 przyjechał do Paryża, by odtąd nie opuścić Francji. Z początku pozostawał pod wpływem van Gogha i Lautrecka. Jest to tzw. niebieski okres w jego twórczości (1901-1904), gdy malował clownów i cyrkowców. Obrazy te przepoił uczuciem do biednych i prostych ludzi, np. „Życie” (1903), „Stary gitarzysta” (1903), „Prasowaczka” (1904). Od razu rysował świetnie, zdecydowanie wyciągając kontur. Od razu też zyskał sławę, a jego pracownia na Montmartrze stała się miejscem spotkań ludzi takich jak poeci, krytycy, malarze.

W latach 1904-1905 malował obrazy w kolorze różowym. W tym czasie poznał sztukę egzotycznej Afryki. Maski i fetysze egzotyczne zrobiły na nim ogromne wrażenie. Niespodziewanie w roku 1907 wystąpił z obrazem szokującym treścią i formą pt. „Panny z Awignon”. Jest to wizja pięciu nagich postaci, oddanych w żywym geście i krzyku. Picasso odrzucił w tym obrazie wszelki naturalizm, wystąpił z brutalnością nie bez skłonności do karykatury, a równocześnie z dramatyzmem właściwym Hiszpanom. Trzy z kobiet narysowane są realistycznie, dwie z boku mają odrażające twarze-maski, traktowane zwierzęco, pod wyraźnym wpływem egzotyki murzyńskiej. Nadto postacie są zgeometryzowane, uproszczone, jakby siekierą wycięte.

Od 1909 powstaje kubizm w kolejnych fazach: analitycznej (np. „Portret Kahnweilera„ (1910)) oraz syntetycznej (od 1912), uwzględniającej technikę collage’u (np. „Butelka aperitifu” (1913)). W roku 1914 kubizm skończył się, a Picasso już nigdy do niego nie wrócił. Na początku lat 20., pod wpływem podróży włoskich, tworzył kompozycje o cechach klasycznych, np. „Czytająca” (1921), „Źródło” (1921), następnie zbliżył się do surrealizmu ekspresyjną deformacją i dynamizmem, np. „Taniec”(1915), „Kąpiące się kobiety” (1928). Lata 30. przyniosły płaskie dekoracyjne kompozycje o linearnym konturze, np. Czerwony fotel (1931), Kobieta przed lustrem (1932). Podróż hiszpańska zaowocowała motywami z corridy, np. „Minotauromachia” (1935-1936). W 1937 namalował słynną kompozycję antywojenną Guernica. Po II wojnie światowej uprawiał nadal twórczość wielotematyczną: sceny mitologiczne, fantastyczne, pejzaże, kompozycje figuralne. Jednocześnie kontynuował bogatą twórczość graficzną.

Od 1905 zajmował się rzeźbą, której najbardziej liczące się przykłady powstały po 1929. Były to ażurowe konstrukcje metalowe, rzeźby figuralne o cechach surrealistycznych oraz kompozycje z tzw. rzeczy gotowych, np.: „Głowa” (1931), „Człowiek z jagnięciem” (1944), „Koza” (1950)

Picasso odwiedził Polskę z okazji Międzynarodowego Kongresu Pokoju we Wrocławiu w 1948, stworzył też jego symbol: gołębia jako znaku komunistycznego ruchu na rzecz pokoju. Podarował wówczas cykl własnoręcznie malowanych talerzy dla Muzeum Narodowego w Warszawie.

Pablo Picasso zmarł 8 kwietnia 1973 roku we Francji. Był najwybitniejszą indywidualnością twórczą XX w. Jego sztuka oddziaływała m.in. na kubistów, dadaistów, surrealistów i na nowe pokolenie artystów debiutujących po II wojnie światowej. Wybitny malarz, grafik, rzeźbiarz i ceramik…