Sinice, glony, porosty, mszaki, paprotniki.

SINICE, Cyanophyceae, organizmy jednokomórkowe, kolonijne lub tworzące prymitywne, nitkowate plechy. W cytoplazmie sinic występują rozproszone barwniki fotosyntetyzujące — chlorofil a, b-karoten i fykobilina, nadające im barwę od niebieskiej do czerwonej, zwykle niebieskozieloną. Rozmnażają się tylko wegetatywne — przez podział komórek lub plech, spory bądź przetrwalniki. Żyją w wodach (zwł. słodkich), glebie i in. wilgotnych siedliskach. Są przeważnie fotoautotrofami, przy niedostatku światła mogą pobierać związki org., a niektóre gat. (bezbarwne, dawniej uważane za bakterie siarkowe) są chemoautotrofami.
GLONY, Wszystkie glony zawierają chlorofil a oraz β-karoten; oprócz tych barwników u różnych klas glonów występują inne chlorofile, karoteny, ksantofile i fikobiliny; skład barwników decyduje o produktach zapasowych (skrobia lub inne węglowodany, oleje, białka) oraz o barwie glonów — od niebieskozielonej do czerwonej. rozmnażają się wegetatywnie — przez bezpośredni podział komórek lub fragmentację (rozpad) plech, bezpłciowo — przez zarodniki (nieruchome aplanospory, ruchome pływki, albo rozpoczynające rozwój już w komórkach macierzystych autospory), oraz płciowo — przez koniugację komórek wegetatywnych albo gametogamię; u niektórych glonów występuje przemiana pokoleń. Glony żyją we wszelkich siedliskach wodnych i wilgotnych lądowych przy dostępie światła, gdzie są ważnymi producentami materii org. i decydują o biol. produkcji ekosystemów. Zielenice- podstawową cechą która je łączy jest czysto zielna barwa chloroplastów. Najprymitywniej zbudowane są zielenice jednokomórkowe, opatrzone wiciami-zawłotnia, toczek- ma postać kuli, ściany tworzą liczne komórki opatrzone wiciami, w przedniej części znajdują się tylko komórki wegetatywne, w tylnej zaś tworzą się organy płciowe oraz formują się kule potomne, powstające w drodze wegetatywnej. Prosto zbudowaną zielenicą, ale o kom nieruchliwych, pozbawionych wici jest chlorella, podobnie zbudowany jest pierwotek. Zielenice nitkowate: gałęzatka- ma komórki wielojądrowe, skrętnica- zawiera w swych kom wstęgowate, spiralnie zwinięte chloroplasty. Ulwa sałatowa (zwana sałatą morską), tworzy duże wielokomórkowe, płatowate plechy. Pełzatka plecha zbudowana z jednego ogromnego komórczaka. Rozmnażają się wegetatywnie, bezpłciowo i płciowo. U niektórych zielenic zachodzi zjawisko regularnego następowania po sobie pokoleń różniących się zasadniczo sposobem rozmnażania się. Z przemianą pokoleń związana jest przemiana faz jądrowych. Roślina rozmnażająca się tylko płciowo, będąca pokoleniem płciowym, czyli gametofitem, i mająca w swych komórkach jądra haploidalne, o pojedynczej liczbie chromosomów, tworzy gamety. Gamety łącząc się dają diploidalną zygotę. Z zygoty wyrasta roślina diploidalna, rozmnażająca się za pomocą zarodników i będąca pokoleniem bezpłciowym, czyli saprofitem. Podczas powstawania zarodników następuje mejoza, w skutek czego są one haploidalne, a wyrastające z nich rośliny również są haploidalne i rozmnażają się płciowo – stanowią znowu pokolenie płciowe, czyli gametofit. Brunatnice- w komórkach znajdują się brunatne chromatofory, nadajace odpowiednie zabarwienie plechom. Są to glony osiadłe, duże, wykazują bardzo wysoką organizację plech. Najwyżej uorganizowane brunatnice mają plechy zróżnicowane na część przytwierdzającą roślinę do podłoża, część łodygokształtną oraz osadzoną na niej część liściokształtną. Część zewnętrzna plechy zbudowana jest z gęsto obok siebie ustawionych komórek z chromatoforami, pełni wówczas rolę tkanki asymilacyjnej. Natomiast część wewnętrzna złożona z komórek bezbarwnych wydłużonych o ścianach zgrubiałych spełniają funkcje mechaniczna (wzmacniającą). Rozmnażają się w różny sposób. Wegetatywnie przez fragmentację plech, glony te rozmnażają się rzadko. Rozmnażanie bezpłciowe odbywa się za pomocą zarodników i ma postać izogamii, anizogamii lub oogamii. Również pospolita jest przemiana pokoleń, przy czym obydwa pokolenia mogą być do siebie podobne lub różnią się i to niekiedy znacznie. Krasnorosty- w komórkach znajdują się liczne, zwykle czerwone chromatofory, ściany komórkowe często śluzowacieją. Ogromna większość krasnorostów ma plechy dość duże, wykazujące niekiedy bardzo złożoną budowę. Są one nitkowate, walcowate, płatowate , listkowate, a w przypadku silnego zwapnienia mają postać bułowatą. Rozmnażają się bezpłciowo za pomocą nieruchliwych zarodników(spor) oraz w drodze oogamii. Istnieje przemiana pokoleń, czasem bardzo skomplikowana. Okrzemki- są glonami jednokomórkowymi, tworzącymi nierzadko kolonie. Ściana komórkowa jest pektynowa, bardzo silnie skrzemieniała, tworząca pancerzyk o charakterystycznej rzeźbie. Pancerzyk zbudowany jest z dwóch pasujących do siebie części większego- wieczka i mniejszego – denka. Przy podziale komórki każda komórek potomnych dobudowuje sobie część mniejszą – denko, wytwarzanie specjalnych zarodników wzrostowych, które poprzedzone jest procesem płciowym hamuje proces stopniowego zmniejszania się komórek.
Dinofity – głównie jednokomórkowe, mające postać pływek, okryte są celulozową ścianą komórkową, mającą postać sztywnego pancerzyka, złożonego z różnej liczby połączonych ze sobą tarczek. Na pancerzyku znajdują się dwie bruzdy- okrężna i podłużna- a w nich dwie wici. Rozmnażają się przez podział podłużny komórki, u nielicznych odkryto proces płciowy. Chryzofity glony o różnym stopniu organizacji, z chromatoforami o barwie od zielonej po złocistą i brązową,. Formy pływakowe opatrzone są dwiema nierównej wielkości wiciami i czerwoną plamką. Ściana komórkowa często wykazuje strukturę dwudzielną. Rozmnażanie odbywa się przez podział komórki i (rzadziej) płciowo, często bywają tworzone formy przetrwalnikowe. Chryzofity to w ogromnej większości organizmy fotoautotroficzne.
POROSTY, Lichenes, plechowate organizmy symbiotyczne, zbud. z komórek glonów (sinic lub zielenic) i grzybów; plecha krzaczkowata, listkowata lub skorupiasta, u większości porostów składa się z warstw, a gdy ma budowę niewarstwową, wówczas strzępki grzyba oplatają bezładnie rozrzucone komórki glonów; rozmnażają się płciowo (poprzez zarodniki grzyba) i wegetatywnie (zwykle przez fragmenty, zw. urwiskami i wyrostkami); Porosty są b. wytrzymałe na skrajne temperatury, a także na suszę; często odgrywają rolę roślin pionierskich, rosną na jałowych piaskach, nagich skałach, dachach; przyrost mają b. powolny; wytwarzają tzw. kwasy porostowe, które powodują niekiedy jaskrawe zabarwienie plech i owocników.
MSZAKI, Bryophyta, dzielą się na 3 klasy: glewiki, wątrobowce i mchy; przechodzą przemianę pokoleń; na tzw. splątku rozwija się pokolenie płciowe - gametofit, przytwierdzony do podłoża chwytnikami i mający postać plechowatą lub ulistnionej łodyżki; gametofit jest samożywny i silniej rozwinięty niż tworzący się na nim sporofit (pokolenie bezpłciowe, zw. sporogonem), który składa się ze szczecinki z zarodnią wytwarzającą zarodniki. M. rozmnażają się przez zarodniki lub wegetatywnie przez jedno- lub wielokomórkowe rozmnóżki; ponadto z każdej części rośliny może się rozwijać splątek, z którego wyrastają nowe rośliny. Wątrobowce - pokoleniem dominującym jest blaszkowaty gametofit. Cechy wątrobowców - brak korzenia, liści, łodygi, obecność chwytników, plecha łatkowata blaszkowata, przyl. do podł , pobieranie wody całąpow. ciała, zapł przy H2O, brak tk. przewodzącej, splątek podobny do glonu, rozmn. wegetatywne przez rozmnóżki. Do organowców : obecność rodni, tk. okrywająca, spichrzowa, asymilacyjna. hydroidy: kom, martwe porzew. H2O, ryzoidy - chwytniki. Ciało płonnika - łodyżka, ryzoidy i listki płaskie, gęsto osadzone. W budowie anatomicznej są wsie tk. - okrywająca, wzmacniająca, miękiszowa. przewodząca. W przemianie pokoleń mchu dominuje gametofit w postaci ulistnionej łodyżki, rozwijający się z haplo. zarodnika, który w wyniku podziałów mitotycznych staje się splątkiem. Z niego wyrasta ulistniona łodyżka jednopienne. W rodni kom. Jajowa w plemni - uwicione plemniki, zapł. woda króre przepływają do jaja - oogamia. W wyniku zapł powst diplidalna zygota będąca pokolenia sporofitu. Zygota w wyniku mitotycznych podziałów przechodzi w bezlistną łodyżkę sporofitu, który jest cudzożywny. Po czasie na szczycie łodyżki powst sporangium(zarodnia) są w niej diplo kom macierzyste spor.; z nich po mejozie powst haplo zarodniki- gametofitu.
PAPROTNIKI - rośliny wieloletnie, dominuje sporofit (zróżn na łodygę, kłącze i liście ), liście na trofofile, sporofile. Gametofit samożywny, krótkotrwały, zarodniki mogą być zróżn na makro i mikrospory.- skrzypy - paprocie - widłaki - psylofity Kłącze - podziemy pęd rośliny wiloletnich, gromadzi substancje zapasowe, wegetatywne rozmnażanie roślin, Liście - sporofile (zarodnionośne ) trofofile ( asymilacyjne )W cyklu rozwojowym paprotnika jednozarodnikowego dominuje sporofit (łodyga liści [ tofo i sporo ] korzeń )Na spodniej stronie sporofili tworzą się kupki zarodni , w nich znajdują się sporangia , w których po redukcji powstają haplo zarodnie. Z hapl zarodników w wyniku podziałów mitotycznych powstaje przedrośle [ sercowate]. Są na nim plemnie i rodnie. W obecności H2O plemniki zapładniają kom. Jajowe. W rodni powstaje diploidalna zygota, która po wielu Podziałach rozwinie się w samodzielną roślinę odżywiany przez tk gametofitu. Szybko rozwija się w samodzielną roślinę- sporofit uniezależnia się od gametofitu który obumiera. Paprotniki różnozarodnikowe. Makro mikrospory powstają w wyniku mejozy kom archespoidalny ch znajdujących się w mikro i makrosporangiach. One powstają na sporoficie. Z haploidalnej Mikrospory różnicuje się przedrośle męskie z makrospory żeńskie. Są to przedrośla rozdzielnopłciowe. W obecności wody plemniki łączą się z komórką jajową. Tworzy się diploidalna zygota, zktórej powstaje zarodek, a z niego sporofit.
NAGONASIENNE, gromada roślin → nasiennych; ok. 750 gat; rośliny drzewiaste, jedno- lub dwupienne, zwykle o kwiatach rozdzielnopłciowych, wiatropylnych i bez okwiatu; zalążki (a po ich zapłodnieniu nasiona) rozwijają się na powierzchni wolnych owocolistków, niczym nie osłonięte; owoce nie tworzą się, gdyż owocolistki nie są zrośnięte w zalążnię; niekiedy łupina nasienna mięśnieje (np. u miłorzębowych) albo obrasta nasienie mięsistą warstwą (np. u cisowatych, jałowców); owocolistki są zwykle zebrane w kwiatostany → szyszki; pręciki zebrane w kwiaty szyszkokształtne, kłosokształtne lub kotkowate; w drewnie występują → cewki. Nagonasienne: sosna, limba, kosodrzewina, jodła, świerk, modrzew, cis, jałowiec. Sosna Elementy budowy: Pień, który u góry tworzy parasolowatą koronę, Duży system korzeniowy, Łodyga pokryta jest korowiną czyli martwą skorowiałą tkanką okrywającą. Liście mają postać długich, cienkich, sztywnych i ciemnozielonych igieł. Kwiat męski stanowią owalne, żółte szyszeczki występujące na tegorocznym pędzie (pręciki, woreczki pyłkowe z ziarnami pyłku) Kwiaty żeńskie są to szyszeczki w kolorze czerwonym występujące na tegorocznych pędach (zbudowane z owocolistków, wewnątrz których są zalążki). Sporofitem jest duże drzewo wytwarzające woreczki pyłkowe i zalążki. Gametofit męski to ziarno pyłku z łagiewką. Gametofit żeński to ukryta wewnątrz zalążka, komórki rozrodcze żeńskie. rozmnażanie sosny Kiedy ziarno pyłku dostanie się przez okienko na ośrodek zalążka, zaczyna kiełkować. Wytwarza łagiewkę pyłkową (długi wyrostek), za pomocą której plemniki są przenoszone do wnętrza zalążka. Wewnątrz zalążka dochodzi do połączenia się komórki jajowej z komórką plemnikową to proces zapłodnienia. W wyniku zapłodnienia wewnątrz zalążka powstaje zygota, która po licznych podziałach przekształca się w zarodek. Zarodek, czyli młody sporofit zawiera zawiązki korzenia, łodygi i liści. Zarodek otoczony jest tkanką odżywczą. Z osłonki zalążka powstaje łupina nasienna, która zabezpiecza zarodek przed wyschnięciem lub uszkodzeniem, tak powstaje nasienie. Nasienie zawiera zarodek, materiały zapasowe i łupinę nasienną. Nasiona sosny zaopatrzone jest dodatkowo w skrzydełko. Dzięki skrzydełkom wiatr może je przenosić na duże odległości (wiatrosiewność), co umożliwia tym roślinom opanowanie nowych terenów. Nasiona sosny są przystosowane do przetrwania nawet w niekorzystnych warunkach. Podczas kiełkowania łupina nasienna pęka, a zarodek rozwija się w młodą roślinę.