Jan Matejko, jako znany twórca obrazów historycznych i batalistycznych oraz historiozof, oprócz wielu sławnych dzieł namalował także, w 1862 roku akwarelowy szkic pt. „Jan Kochanowski na zwłokami Urszulki”.
Jego inspiracje stanowiła śmierć dwuipółletniej Urszulki Kochanowskiej, która była ciosem dla jej rodziców. Jan Kochanowski dał wyraz swojej rozpaczy w cyklu dziewiętnastu „Trenów”. Zbiór ten jest lirycznym wyrazem cierpienia ojca i stanowi nieśmiertelny portret małej córeczki. „Treny” poświęcone małemu dziecku były w literaturze nowością. Ich wymowa, zawarte w nich emocje i przemyślenia.
Na pierwszym planie, w centralnej części obrazu widać pochylonego ojca, nad małą trumienką w której złożona jest jego córka. Ukazana jest scena w jakiej czule obejmuje ją rękami oraz całuje w czoło. Po wyrazie jego twarzy wyraźnie można zauważyć, że jest pogrążony w bólu i rozpaczy Kochanowski ma na sobie czarna szatę, która idealnie kontrastuje z ubraną w białą sukienkę Urszulką. Mała postać dziecka w rękach ma złożony krzyż, co świadczy o chrześcijańskich poglądach. Na drugim planie, po lewej stronie, znajduje się obraz Matki Boskiej i Jezusa, a także stojąca obok, dająca nienaturalne światło świeca. Pod obrazem widzimy zapalony znicz. Po prawej stronie obrazu widoczny jest regał z książkami i znajdująca się obok rzeźba smutnego, płaczącego aniołka. W prawym dolnym rogu obrazu dostrzegamy lutnię, która symbolizuje sztukę i talent poetycki, jaki niewątpliwie posiadała Urszulka. Lutnia leży na czerwonym materiale, który oznacza zwycięstwo nad śmiercią. Można więc powiedzieć, że lewa strona obrazu ukazuje przedmioty związane z Bogiem, duchowością, a prawa – przedmioty używane w życiu codziennym. Po prawej stronie możemy wyróżnić także ciemną kotarę, która świadczy o intymności sceny. Tło obrazu jest bardzo ciemne. Oświetlona jest tylko Urszulka i głowa oraz ręce jej ojca, co wyróżnia i uwidacznia obie postacie. Całość jest przygnębiająca, wyraża smutek Kochanowskiego po stracie najbliższej osoby.
Myślę że , scenę która chciał przedstawić Matejko każdy odbierze zrozumiale i podobnie. Idealnie dobrane barwy budują niesamowitą atmosferę, która skłania nas do przemyśleń, abyśmy postawili się w sytuacji Kochanowskiego, ponieważ każdemu może zdarzyć się taka tragedia jaką jest śmierć najbliższych.