Jak dobrze napisać opis? Przykładowy opis przedmiotu, postaci, miejsca, sytuacji, przeżyć wewnętrznych i obrazu

1. Jak dobrze napisać opis?
2. Opis przedmiotu
3. Opis postaci
4. Opis miejsca
5. Opis sytuacji
6. Opis przeżyć wewnętrznych
7. Opis obrazu

Definicja opisu

Opis za Słownikiem Języka Polskiego PWN
1. wypowiedź lub tekst, w których są opisane jakieś osoby, przedmioty, zjawiska lub sytuacje; też: czynność opisywania czegoś
2. objaśnienia i podpis do rysunku, mapy itp.
3. podstawowe dane dotyczące jakiejś publikacji lub urządzenia

Z definicji opisu wynika, że tekst lub wypowiedź są próbą przedstawienia wybranego elementu świata przy użyciu słów, które wyrażają wrażenia zmysłowe, czyli to co widzimy, słyszymy, smakujemy, czujemy, wąchamy.

Opis może być obiektywny. Autor nie ujawnia nam swojej opinii i uczuć w stosunku do opisywanego przedmiotu, miejsca, sytuacji. Podaje informacje o elementach, które składają się na całość. Taki opis stosujemy przede wszystkim w instrukcjach obsługi, opisach urządzeń, przedmiotów, opisach encyklopedycznych.

Opis może być artystyczny, który prezentuje emocje autora w stosunku do opisywanej osoby, miejsca, sytuacji.

Jak dobrze napisać opis?

1. Bez względu na to czy opisujesz osobę, zwierzę, przedmiot, zacznij pracę od dokładnej obserwacji. Warto w tym celu wynotować wszystkie cechy, które zauważysz.
2. Wypisane cechy posegreguj wg klucza, np. kolory, kształty, wielkość, emocje, cechy charakteru.
3. Przy pomocy słownika wyrazów bliskoznacznych znajdź jak najwięcej synonimów do opisywanego przedmiotu.
4. Sporządź plan w punktach wg którego napiszesz opis.
5. Przekształć plan w tekst dbając o poprawność stylistyczną i ortograficzną
6. Przeczytaj i sprawdź czy w twoim opisie nie ma błędów.

Opis przedmiotu

Opisując przedmiot najpierw podaj informacje na jego temat - nazwę, przeznaczenie, miejsce w którym się znajduje. Następnie wypisz jego cechy - wielkość, kształt, kolor. Następnie zrób plan, wg którego opiszesz przedmiot. Trzymanie się planu pozwoli uniknąć powtórzeń (szczególnie podczas wypowiedzi ustnej). Możesz ujawnić swój stosunek do opisywanego przedmiotu - czy Ci się podoba, czy warto go używać, czy jest przydatny.

Wisiorek:
zawieszka, ozdoba, wisior, srebrny, błyszczący, niewielki, ma dwa centymetry, w kształcie koniczynki, szmaragdowe kamyki, zielone kamyki, zielone cyrkonie, ma zawieszkę, można przewlec łańcuszek, delikatny, zdobi, współgra, pasuje do,

Mój talizman
Dzień przed egzaminem ósmoklasisty dostałam od mamy piękny wisiorek, który ma mi przynosić szczęście. Ma on kształt niewielkiej, czterolistnej koniczynki. Jest wykonany ze srebra. Każdy z czterech listków jest wypełniony ozdobnym kamykiem. Te kamyki to szmaragdowe cyrkonie. Do górnego listka przylega srebrne oczko, przez które można przewlec łańcuszek i zawiesić wisiorek na szyi. Mój wisiorek jest niewielkich rozmiarów, ma około dwóch centymetrów, dzięki czemu subtelnie ozdabia dekolt i pasuje na każdą okazję. Bardzo mi się podoba, idealnie współgra z moimi zielonymi oczami i rudymi włosami. Taki prezent to pamiątka na całe życie, będę go nosić na każdy egzamin, a tych z pewnością czeka mnie jeszcze wiele.

Opis postaci

Opis postaci dotyczy przede wszystkim jej wyglądu. Dzięki szczegółom możesz opisywaną osobę odróżnić od innych. W opisie postaci nie zajmujesz się jej cechami charakteru, zachowaniem, sposobem myślenia, działaniem, zainteresowaniami. Te aspekty obejmuje inna forma wypowiedzi - charakterystyka. Można więc uznać, że opis postaci jest częścią charakterystyki. Przy sporządzaniu opisu zadbaj o porządek - najpierw ogólnie zaprezentuj bohatera, a później przejdź do szczegółów. Na końcu wypowiedzi możesz zawrzeć informację o twoim stosunku do opisywanej osoby.

Moja siostra
Dziewczynka, uczennica, 10-latka, niewysoka, niskiego wzrostu, niższa od rówieśników, długie włosy, jasne włosy, niesforne włosy, rozpuszczone, nie lubi warkoczy, niebieskie oczy, mały zadarty nos, bystre spojrzenie, przenikliwe spojrzenie, wesoła, uśmiechnięta, szczerzy zęby, usta koralowe, szerokie, chodzi lekko, sprężyście, energicznie, ubiera się modnie, sportowo, swobodnie, wygodnie, kolorowo, mówi szybko, trajkocze, gaduła, z przejęciem opowiada.

Maja to moja siostra. Jest młodsza ode mnie o dwa lata i uczy się w trzeciej klasie. Chodzimy razem do szkoły. Maja jest niewysoką dziewczynką, niższą od rówieśników. Ma długie, jasne włosy. Często są rozpuszczone, w lekkim nieładzie. Mama mówi, że ma rozmierzwioną fryzurę. Faktycznie zupełnie inną niż koleżanki z klasy. One często noszą warkocze lub inne fikuśne fryzury. Majka ma zgrabny, delikatnie zadarty nos. Jej oczy są zielononiebieskie, niby rozmarzone ale spojrzenie ma bystre. Moja siostra jest ciągle uśmiechnięta, czasem nawet szczerzy zęby, ale usta ma ładnie wykrojone, koralowe. Chociaż jest drobnej budowy ciała, chód ma sprężysty i energiczny. Kiedy ja wlokę noga za nogą do szkoły, ona wesoło podskakuje i trajkocze. Maja mówi szybko, często opowiada szkolne historie z dużym przejęciem. Moja siostra ubiera się wygodnie. Lubi sportowe, kolorowe stroje. Wyszukane, eleganckie ubrania nie są w jej stylu. Majka lubi czuć się swobodnie i komfortowo. Czasami przypomina mi chłopczycę, szczególnie wtedy, gdy wchodzimy na dużą czereśnie, która rośnie w ogródku naszej babci.

Opis miejsca

Opisując miejsce możesz to zrobić na dwa sposoby:
- przedstawiając pełny opis, wyliczając wszystkie przedmioty jakie się w nim znajdują
- przedstawiając tylko wycinek, z pewnej perspektywy, np tak jakbyśmy patrzyli przez dziurkę od klucza lub spoglądali zza drzwi.
Opisując miejsce stwórz plan - najpierw ogólnie usytuuj opisywane miejsce, jego wielkość, kształt. Później przejdź do szczegółów - wymień przedmioty jakie się w opisywanym miejscu znajdują, opisz ich wielkość kształt, kolor, detale i ich umiejscowienie względem siebie. Na koniec możesz wyrazić swoją opinię na temat miejsca.

Ogród: leśny, zacieniony, skierowany na zachodnią stronę, niewielki, przestronny, pełen chłodu, z drzewami, z kwiatami, pachnący, ziołowy, donice z roślinami, modrzewie, murek z gazonów, obsadzony różami, z hamakiem pomiędzy drzewami, z tarasem.

Leśny ogródek
Do ogrodu wchodziło się przez duże tarasowe okno. Na wprost rosły dwa dorodne modrzewie. Zostały zasadzone w idealnej odległości, dlatego można było rozwiesić między nimi hamak. Było to ulubione miejsce dzieci, które wylegiwały się w nim z rozkoszą w każde popołudnie. Właśnie wtedy w ogródku było najwięcej światła i słońca. Przed południem panował w nim półcień, który zapewniał przyjemny chłód w upalne letnie dni. Ogród nie był specjalnie pielęgnowany, jednak nie był też zaniedbany i dziki. Bardziej przypominał leśny zagajnik. Trawa nigdy nie była równo przystrzyżona, nie było w nim foremnie przyciętych iglaków i bukszpanów. Po prawej stronie kamiennego tarasu rosła karłowata brzózka, dalsza część skierowana na północ spowita była bluszczem. Tam też rosły paprocie. Ogród nie mienił się feerią barw. Dominującym kolorem był fiolet, dzięki kwitnącemu na wiosnę barwinkowi i lawendzie, którą mama sadziła latem do doniczek. Oprócz nich posadziła także zioła - miętę i szałwię, której kwiatki również miały ametystową barwę.

Opis sytuacji

Opis sytuacji to przedstawienie wszystkich okoliczności podczas wykonywanej czynności. Podczas opisu sytuacji przedstaw miejsce i czas w jakiej się rozgrywa/rozgrywała oraz bohatera/bohaterów biorących w niej udział. Warto zachować przejrzystą kompozycję: wprowadzenie, opis zdarzenia głównego, opis zdarzeń towarzyszących, zakończenie.

Z nartami na ramionach zaczął się wspinać stromą ścieżką, mocno wbijając okute obcasy w zlodowaciałą ziemię. Tuż obok słyszał oddech George’a i odgłos jego obcasów na lodzie. Oparli narty o ścianę budynku gospodarczego i wzajemnie otrzepali sobie spodnie ze śniegu; dokładnie odbili śnieg z butów i weszli.
(E. Hemingway, Śnieżny szlak)

Tom i Nick zjechali na nartach ze stoku i energicznie ruszyli w stronę drogi wiodącej przez las. Chcieli dotrzeć do budynku, który dostrzegli na zboczu. Chłopcy z trudem wspinali się jeden za drugim, niosąc na ramionach narty. Droga nie była łatwa. Wędrówkę utrudniał lód, który ukryty był pod warstwą śniegu. W końcu dotarli do celu. Oparli narty o ścianę budynku, otrzepali ubranie i buty ze śniegu, po czym weszli do środka.

Opis przeżyć wewnętrznych

Inaczej opis uczuć i emocji jakie wywołało u bohatera jakieś zdarzenie. Opis przeżyć wewnętrznych jest o tyle trudny, że musisz nazwać i opisać uczucia (np. radość, smutek, podziw, ulga, wstręt), nastrój (melancholia, apatia, podekscytowanie), którym mogą towarzyszyć zmiany w wyglądzie zewnętrznym (roześmiać się od ucha do ucha, oblać się rumieńcem, zblednąć z przerażenia).

Chociaż bałem się do niego podejść (miałem wrażenie, że zbliżam się do dzikiego zwierzęcia), zrobiłem krok do przodu i skrępowany wyciągnąłem do niego ręce.
(D. Trott Szczygieł)

Wystraszony rozłączyłem się po chwili milczenia. Przez kilka niemych sekund wpatrywałem się w telefon, czując ulgę, ale i wyrzuty sumienia, jak gdybym coś przewrócił i stłukł.
(D. Trott Szczygieł)

Opis obrazu

Opisując obraz musisz uwzględnić dwa aspekty:
- to co obraz przedstawia
- sposób w jaki artysta przedstawił temat
Opisując obraz przedstaw go tak, aby osoba, która go nigdy nie widziała mogła go sobie wyobrazić. Opisz jego wielkość, format, kompozycję, tematykę, kolorystykę, technikę malarską. Po omówieniu jego cech formalnych (wielkość, kompozycja) i motywów (tematyka, nawiązania np. do literatury, czy historii), możesz napisać swoje wnioski dotyczące tego, co obraz przedstawia.

Dama z łasiczką
Olej na drewnie, wymiary 55 x 40 cm, namalowany ok 1483 roku, w zbiorach Muzeum Czartoryskich w Krakowie, autor: Leonardo da Vinci

Obraz przedstawia portret młodej kobiety usytuowanej w centralnej części obrazu. Dziewczyna uosabia ideał renesansowego piękna. Ma delikatną urodę, tycjanowe włosy, duże kasztanowe oczy w kształcie migdałów, szlachetne czoło i delikatne usta. Jej twarz jest blada, subtelna i powściągliwa. Cecylia, bo tak nazywała się sportretowana kobieta, skupiona spogląda w prawą stronę. Jej postać jest smukła. Artysta zaakcentował jej głęboki dekolt, ozdobiony sznurem czarnych korali. Kobieta ubrana jest w ciemną suknię, jej lewa dłoń obejmuje łasicę, która oparta jest o prawe ramię. Twarz, dekolt, delikatna, smukła dłoń, oraz łasiczka odcinają się od surowego ciemnego tła. Pociągnięcia pędzla malarza są miękkie, obraz jest nastrojowy i harmonijny. Cecylia Gallerani była kochanką księcia Mediolanu, ale jej portret nie jest zmysłowy, raczej powściągliwy. Sposób w jaki Leonardo da Vinci przedstawił łasiczkę jest zupełnie inny. Zwierzątko jest z jednej strony delikatne ale gibkie i pręży się w objęciu dziewczyny. Pyszczek ma zacięty wyraz, a oczy ostre i przenikliwe spojrzenie. Taki zabieg może sugerować, że artysta skojarzył postać Cecylii ze sprytną, zwinną łasicą.