Ideały osobowe średniowiecza.

Średniowiecze było epoką krzyża i miecza, w której kultura podporządkowana była nauce i wierze chrześcijańskiej. Literatura tej epoki posiadała charakter dydaktyczny i moralizatorski a przedstawieni w niej bohaterowie realizowali określone ideały, które czytelnik miał naśladować.
Najczęściej spotykanymi ideałami byli święci, szlachetni rycerze, oraz wybitni władcy.
Pierwszym ideałem osobowym średniowiecza jest św. Aleksy opisany w utworze „Legenda o świętym Aleksym”, która powstała na przełomie V i VI wieku. Przedstawia on człowieka gotowego na wszystko dla Boga i wiary chrześcijańskiej.
Aleksy w noc poślubną opuścił swoją żonę, dom rodzinny i postanowił prowadzić życie nędzarza. Wszystko, co dostawał od ludzi rozdawał potrzebującym a sam jadł tylko tyle żeby nie zagłodzić się na śmierć.
Aleksy był bardzo wierzący, dlatego ściśle przestrzegał postu a każdej niedzieli przystępował do komunii. Nierozpoznany przez nikogo, ostatnie szesnaście lat swojego życia spędził na progu własnego domu cierpiąc głód, zimno i upokorzenie. Dopiero po jego śmierci rodzina dowiedziała się, kim naprawdę był żebrak koczujący pod domem. A stało się tak, dlatego ze tylko wiernej żonie udało się wyciągnąć z rak zmarłego kartkę, na której przeczuwający rychły koniec Aleksy spisał swoje dzieje. Kiedy zmarł rozdzwoniły się dzwony kościelne a jego odejściu do nieba towarzyszyły niezliczone cudy.
Wyrzeczenie się wszelkich dóbr materialnych, własnego nazwiska oraz lata upokorzeń i niedostatku na chwale Boga miało na celu doskonalenie duszy.
Podobnie postępował św. Franciszek z Asyżu, który tak jak św. Aleksy wyrzekł się wszystkiego co posiadał a prowadząc żebracze życie pomagał ludziom chorym i potrzebującym. Był założycielem zakonu franciszkanów. Za przyzwoleniem papieża głosił swoje nauki, które wyróżniały miłość do całego świata i radość do życia. Dla niego wszystko, co stworzył Bóg było piękne i godne miłości. Przeczytać o tym możemy w 53 opowiadaniach o życiu św. Franciszka i jego dwunastu towarzyszach w książce pt.” Kwiatki św. Franciszka”, co w alegorycznym języku znaczą czyny i cnoty.
Innymi ideałami średniowiecza byli rycerze. Przeważnie przedstawiano ich w pieśniach jako ludzi odważnych, walecznych, kierujących się honorem. Dla średniowiecznego rycerza najwyższą wartością była służba Bogu, królowi i ojczyźnie. Najbardziej znanym ideałem rycerza był Roland.
„Pieśń o Rolandzie” opowiada o wyprawie wojennej Karola Wielkiego do Hiszpanii przeciwko saracenom. Idący w tylnej straży Roland zostaje zaatakowany przez wroga, wciągnięty w zasadzkę ponosi śmierć gdyż uznał za niehonorowe wzywanie posiłków. W całym poemacie istotna jest scena śmierci, Rolanda który w agonii żegna się ze swoim mieczem, pozdrawia Francję i powierza duszę Bogu. Przedstawienie śmierci Rolanda przypomina śmierć Chrystusa. Wzgórze, na którym umiera kojarzy się z Golgotą a jego głowa jest przechylona na bok.
Roland może być wzorcem idealnego rycerza. Jego cnotami są odwaga, wierność i honor. Cechuje go również religijność i patriotyzm gdyż w obronie wiary, króla i ojczyzny był gotów poświęcić własne życie.
Kolejnym ideałem osobowym jest dobry władca.
Najlepszym tego przykładem jest Karol Wielki. Jego chwalebne czyny zostały opisane w poemacie „Pieśń o Rolandzie”. Karol Wielki był królem sprawiedliwym i odważnym. Liczył się ze zdaniem innych, dlatego też nawet w drobnych sprawach naradzał się ze swoimi doradcami. Pomimo tego, że był sławny i odnosił wiele sukcesów nie wykorzystywał swojej władzy do osiągnięcia osobistych celów. Gorliwie bronił wiary chrześcijańskiej i jako władca dzierżył władzę duchową i świecką, przy czym nie naruszał interesów żadnej ze stron. W trudnych chwilach szukał wsparcia u Boga.
W zamian za troskę lud darzył go wielkim szacunkiem i miłością a rycerze byli mu całkowicie oddani i gotowi do największych poświęceń tak jak jego siostrzeniec Roland. Karol Wielki bardzo przeżył jego śmierć. Widok poległych rycerzy na polu walki odsłonił jego wrażliwość i czułość.
Postać Karola Wielkiego stała się jednym ze wzorców idealnego władcy w „ Pieśni o Rolandzie”.
Na podstawie tych legend możemy stwierdzić, że w czasach średniowiecznych patriotyzm i wiara w Boga były najważniejsze. W imię Stwórcy oddawano wszelkie dobra a także najbardziej wartościową rzecz jak jest życie.
W czasach współczesnych dla większości ludzi wiara w Boga, miłość do ojczyzny i dobro rodziny ustępuje miejsca karierze zawodowej, chęci osiągnięcia sukcesu, zdobycia majątku i sławy.
Jak pokazują nam historie Rolanda, św. Franciszka czy Karola Wielkiego można żyć inaczej, wystarczy tylko odrobina chęci a walory takie jak odwaga i honor może posiadać każdy z nas.