Kryzys światopoglądowy poety w Trenach IX i X.

Na podstawie trenu IX i X przedstaw kryzys światopoglądowy poety w Trenach. Zwróć uwagę na funkcję zastosowanych przez poetę środków artystycznych.

Kryzys światopoglądowy poety w "Trenach" Jana Kochanowskiego, dotknął podmiot liryczny po stracie ukochanej córki - Urszuli. Przykłady kryzysu czerpię z trenów - IX i X. Jan Kochanowski jako wybitna osobowość epoki odrodzenia był uważany przez wielu za poetę egzystencji. Był przedstawicielem filozofii elektycznej, która jest połączeniem epikureizmu, stoicyzmu i głęnokiej wiary w Boga.
Treny Jana Kochanowskiego to cykl XIX ostatnich, wielkich dzieł renesansowego poety stanowiący podsumowanie jego twórczości. Utwory zainspirowane są, zaraz po tym ważnym wydarzeniu w życiu Kochanowskiego. Stoicyzm to według tłumaczeń encyklopedycznych kierunek fizlozoficzny zapoczątkowany w III wieku p.n.e. w Atenach przez Zenona z Kition. Etyka soticka opiera się na zasadzie osiągania szczęścia przez wewnętrzną dyscyplinę moralną i sumienne spełnienia obowiązków. W "Treniex IX" Jana Kochanowskiego można wyróżnić filozofię stoicką, która jest dla poety czymś nadzwyczaj ważnym. Dzięki niej nic nie jest w stanie wyprowadzić go z równowagi oraz aburzyć jego wewnętrznego spokoju, który jest bardzo wazny dla każdego człowieka. Dla poety czymśc równie wąznym jest mądrość. Autor "Trenów" opisuje ją jako osobę, nadaje jej cechy ludzkie - personifikuje ją i uważa, że mądrości nie można kupić. Jest czymść bardzo ważnym w jego życiu. Mądrość może zmienić człowieka w anioła, który nie wie co to ból. W "Trenie IX" odbywa się polemika ze stoicyzmem. Kochanowski nie potrafi odnaleźć szczęścia i harmonii w swoim codziennym życiu, po tak ważnym wydarzeniu jakim jest śmierć córki. Pokazuje nam cechy mądrości, które są jednocześcnie jej zaletami w świetle rozumowania. Cyt. "Ty śmierci najmniej się nie boisz, bezpieczna, nieodmienna, niepożyta stoisz". Epitety, które są użyte w Trenie podkreślają wszystkie zalety mądrości. Kochanowski we wszystkich swoich trenach nieustannie powraca i nawiązuje do motywu śmierci i cierpnienia. Wykrzyknienia w tekście ukazują nam najważniejszcze cechy, które autor chce przekazać czytelnikom oraz pozwalają opisać wszystko to, co poeta przeżywa - jego ból i rozpacz po śmierci córki Urszuli.
"Tren X" jest napisany wierszem stychicznym, trzynastozgłoskowym. Jest to liryka bezpośrednia. W "Trenie X" poeta wątpi w boski porządek świata, gdzie zachwianiu ulega ład moralny. Utwór składa się w dużej cześci z pytań, na które nie pada odpowiedź, ponieważ są to pytania retoryczne, w których poeta domyśla się, gdzie w danej chwili może znajdować się jego zmarła córka - Urszulka i nie uzyskuje na nie tak wyczekiwanej odpowiedzi. Wymienia miejsca, w których może się znajdować jego córka m.in. raj, wyspa szczęśliwa, czyściec, niebo itp. Na końcu utworu zwraca się do swojego dziecka, by to ukazało mu się w jakiejkolwiek postaci. By choć na chwilę mógł ją zobaczyć, zachwycić się jej widokiem. Podmiot liryczny nie otrzymuje odpowiedzi na swoje wołania, więc podejrze, że córka nie pamięta go i nie wie kim jest. W tym momencie poodmiot traci nadzieję na spotkanie ze swoją córką. Czuje się upokorzony tym, że nie jest w stanie odnaleźć swojej córki. Odczuwa ogromny ból psychiczny. Jednak pomimo tego, nie zaprzestaje wołania. Oba poglądy są swiadectwem kryzysu światopoglądowego, którego Jan Kochanowski doznał po utracie swojej córki. Wyznawane dotychczasz poglądy filozofii starożytnej nie pomagają mu w odnalezieniu swojego dziecka. Podmiot liryczny wychwala mądrość, która tak naprawdę w najważniejszych momentach życia człowieka, np. ogromnym bólu psychicznym nie broni człowieka przed cierpeniem. Głównym bohaterem trenu IX i X jest ojciec Urszuli, który jako opłakujący tata przeżywa niewyobrażalny ból i cierpenie po stracie ukochanego dziecka. Podmiot liryczny wątpi w Boga, ponieważ nie może zrozumieć celu i sensu śmierci swojego dziecka. Zadaje sobie i Bogu pytanie - Dlaczego to właśnie mnie spotkało ? Treny są utworem humanistycznym, opisującym szczere uczucia zrozpaczonego rodzica po stracie ukochanego dziecka. Radą, która płynie ze zbioru trenów mogą być słowa poety cyt. "... tego się synu trzymaj, a ludzkie przygody, ludzkie nośc. Jeden jest pan smutku i nagrody ...", co mozna zinterpretować, ze ludzka są i radość i cierpenie.