Budowa i fizjologia człowieka

Budowa i fizjologia człowieka
Anatomia- jest podstawą całej medycyny. Bez doskonałej znajomości anatomii człowieka (budowy ciała człowieka) nie jest możliwe udzielania pomocy lekarskiej choremu, nie jest możliwe poznanie choroby, jej prawidłowa diagnoza. Słowo 'anatomia' wywodzi się z greki, od słowa 'anatemnein' oznaczającego 'rozdzielać'. Poznawanie budowy ciała ludzkiego oparte jest przede wszystkim o sekcje, 'rozdzielanie' zwłok.
W ciele człowieka wyróżniamy 11 układów narządowych:
• Układ ruchu, inaczej układ szkieletowy i mięśniowy
• Układ pokarmowy, inaczej układ trawienny
• Układ nerwowy
• Narządy zmysłów
• Układ dokrewny, inaczej układ wewnątrzwydzielniczy
• Układ oddechowy
• Układ moczowo-płciowy
• Układ krwionośny, inaczej układ krążenia, naczyniowy
• Układ krwiotwórczy
• Układ odpornościowy
• Powłoka wspólna.
Układ ruchu- jest to część organizmu odpowiedzialna za utrzynamie postawy i wykonywanie ruchów. Narząd ruchu człowieka dzielimy na:
- Układ szkieletowy- jest ruchomą konstrukcją złożoną z 206 kości umożliwiającą poruszanie się, stanowiącą miejsce przyczepu mięśni oraz ochraniającą delikatne narządy m.in. płuca i mózg. Szkielet człowieka tworzą kości głowy, kości tułowia, kości kończyny górnej i dolnej, więzadła oraz stawy stanowiące połączenie między poszczególnymi kośćmi.Głównymi zadaniami układu szkieletowego są: stanowienie podpory dla ustroju, ochrona przed urazami narządów wewnętrznych oraz układu krwiotwórczego, układ szkieletowy odgrywa ponadto znaczącą rolę w gospodarce mineralnej ustroju, ponieważ kości są podstawowym zbiornikiem jonów wapnia (99% ogółu ustrojowego) oraz fosforu. Utrzymywanie stałego poziomu wapnia w krwi ma istotne znaczenie dla szeregu podstawowych procesów ustroju.
- Układ więzadłowy- Układ Więzadłowy czyli system więzadeł danego stawu ruchowego kości
Więzadła są to zbudowane z pęczków włókien łączniki sąsiadujących ze sobą kości stawu. Ich zadaniem jest utrzymywanie kości stawu na swoim miejscu, ponadto w więzadłach znajdują się receptory proprioceptywne, których zadaniem jest informowanie o pozycji stawu. Więzadła działają w sposób bierny i jeśli końce stawu są blisko siebie to więzadła są zwiotczałe, gdy staw jest w ruchu więzadła ograniczają jego zakres do bezpiecznych wartości.
- Układ mięśniowy- zbudowany jest z dwóch rodzajów mięśni: gładkich i poprzecznie prążkowanych. W odniesieniu do układu narządu ruchu istotne są mięśnie szkieletowe o zabarwieniu czerwonym ze względu na obecność mioglobiny. Zbudowane są z brzuśca i odchodzących od niego ścięgien lub przytwierdzają się bezpośrednio do miejsca przyczepu. Ścięgno jest łącznotkankowym tworem stanowiącym przedłużenie mięśnia.

Najważniejszym zadaniem układu pokarmowego jest pobieranie pokarmów i wody, trawienie i przyswajanie składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. W skład układu pokarmowego człowieka wchodzą:
- Przewód pokarmowy- Przewód pokarmowy dzieli się na kilka połączonych ze sobą odcinków zebranych w grupach:
• jama ustna
• gardło
• przełyk
• żołądek
• jelito cienkie
• jelito grube.
- Dwa wielkie gruczoły :
*Wątroba
*Trzustka
-Układ nerwowy człowieka- układ zbudowany z tkanki nerwowej oraz tkanki glejowej,. Układ nerwowy dzielimy na:
- Układ nerwowy somatyczny– układ odpowiedzialny za kontakt ze środowiskiem zewnętrznym oraz szybkie reagowanie w przypadku zachodzących w nim zmian. Układ somatyczny unerwia mięśnie szkieletowe i kieruje ich pracą oraz pracą gruczołów skórnych i komórek barwnikowych skóry. Działanie tego układu w dużym stopniu podlega kontroli świadomości. Wraz z układem autonomicznym tworzy obwodowy układ nerwowy
- Układ nerwowy autonomiczny lub wegetatywny– część układu nerwowego, którego nerwy unerwiają narządy wewnętrzne. Wyodrębniony ze względu na pełnione przez siebie funkcje i budowę.
Zmysł jest to zdolność odbierania bodźców zewnętrznych. Na każdy ze zmysłów składają się następujące narządy zmysłów, w których najważniejsza role odgrywają receptory. U człowieka występują następujące zmysły:
-Wzrok- zmysł wzroku – zdolność do odbierania bodźców wywołanych przez pewien zakres promieniowania elektromagnetycznego (u człowieka ta część widma nazywa się światłem widzialnym) ze środowiska oraz ogół czynności związanych z analizą tych bodźców, czyli widzeniem
- Słuch – zmysł umożliwiający odbieranie (percepcję) fal dźwiękowych. Narządy słuchu nazywa się uszami. Słuch jest wykorzystywany przez organizmy żywe do komunikacji oraz rozpoznawania otoczenia.
- Smak – jeden z podstawowych zmysłów dostępnych organizmom, służący do chemicznej analizy składu pokarmu.
-Węch – jeden z dwóch – obok smaku – zmysłów chemicznych. Działanie węchu polega na wykrywaniu zapachów (ich detekcji) i rozpoznawaniu bodźców, jakimi są cząsteczki określonych związków chemicznych lub ich mieszaniny (odoranty).

Zmysły somatyczne:
- Dotyk- jest uznawany za jeden ze zmysłów, jednak wrażenia określane łącznie jako dotyk są kombinacją sygnałów przesyłanych przez komórki reagujące na ciepło lub zimno, nacisk oraz uszkodzenie .
- Zmysł równowagi- umożliwia czucie położenia i ruchów ciała w przestrzeni. Mieści się w błędniku błoniastym, w uchu wewnętrznym. Tworzą go dwa narządy otolitowe: woreczek i łagiewka oraz 3 kanały półkoliste. Ewolucyjnie zmysł równowagi (a także zmysł słuchu) wywodzi się z organu linii bocznej
-Propriocepcja - zmysł orientacji ułożenia części własnego ciała. Receptory ulokowane są w mięśniach i ścięgnach. Dostarczają mózgowi informacji o tonusie mięśniowym. Dzięki temu zmysłowi wiemy jak ułożone są nasze kończyny bez patrzenia.
Układ hormonalny; Hormony w organizmie pełnią role regulacyjną będąc ważnym mechanizmem homeostazy.
Układ oddechowy jest to jednostka anatomiczno czynnościowa służąca wymianie gazowej- dostarczaniu do organizmu tlenu i wydalaniu zbędnych produktów przemiany materii , którym jest np. dwutlenek węgla. Składają się na niego:
- Drogi oddechowe- elementy układu oddechowego, poprzez które powietrze dostaje się i wydostaje z płuc.
Powietrze przechodząc przez drogi oddechowe zostaje oczyszczone, nawilżone oraz ogrzane.
Drogi oddechowe dzieli się na:
• górne (jama nosowa, zatoki przynosowe, gardło),
• dolne (krtań, tchawica, oskrzela, oskrzeliki, pęcherzyki płucne).
- Płuca– pojedynczy lub parzysty narząd oddechowy kręgowców oddychających powietrzem atmosferycznym. Do kręgowców tych zaliczane są też – prócz płazów, gadów, ptaków i ssaków – ryby dwudyszne, które w niesprzyjających warunkach atmosferycznych oddychają pojedynczym, workowatym płucem, powstałym z przekształconego pęcherza pławnego
Układ moczowo płciowy składa się:
- Układ płciowy
- Układ moczowy- jest to układ, który ułatwia wydalanie zbędnych substancji z organizmu, np. mocznika, soli mineralnych. Jego elementem jest nerka, w której znajdują się kłębuszki nerkowe i torebka Bowmana oraz rdzeń nerkowy. W kłębuszkach powstaje mocz pierwotny wydalany później przez moczowody, pęcherz i cewkę. U człowieka dobowy przepływ moczu pierwotnego przez nerki wynosi średnio 170 l, z czego (w wyniku przesączania i filtrowania w nerkach) wydalane jest średnio 1,5 l.
Układ krwionośny człowieka – układ zamknięty, w którym krew krąży w systemie naczyń krwionośnych, a serce jest pompą wymuszającą nieustanny obieg krwi. Układ ten wraz z układem limfatycznym tworzą układ krążenia.
Układ krwiotwórczy - grupa narządów odpowiedzialnych za powstawanie wszystkich elementów morfotycznych krwi.
Układ odpornościowy, układ immunologiczny – układ struktur umożliwiających działanie mechanizmom odporności. Struktury te to]:
• narządy limfoidalne
• naczynie chłonne
• komórki uczestniczące w reakcjach immunologicznych
• przeciwciała, cytokiny itp.
Powłoka wspólna – powłoka ciała, układ narządów osłonowych pokrywających całe ciało kręgowców. U człowieka składa się z powłoki właściwej czyli skóry oraz przydatków skóry , do których zalicza się gruczoły skóry , włosy i paznokcie .
Fizjologia człowieka
Fizjologia człowieka - nauka zajmująca się procesami życiowymi organizmu ludzkiego (czynnościami i funkcjami jego komórek, tkanek i narządów oraz prawami, które tymi funkcjami rządzą).
Podstawowym pojęciem fizjologii jest homeostaza – równowaga fizykochemiczna w organizmie umożliwiająca jego funkcjonowanie. Wszystkie komórki i narządy współdziałają w celu jej utrzymania.
W swych badaniach opiera się na fizyce, chemii, biologii, a także współpracuje z cytologią, anatomią, biofizyką, biochemią, elektroniką i wieloma innymi. Poszczególne działy fizjologii są również podstawą nauk klinicznych. Na przykład na fizjologii układu dokrewnego opiera się endokrynologia, a na fizjologii układu krążenia - kardiologia. Fizjologia zwierząt i człowieka stanowi łącznik pomiędzy biologią i medycyną.
Wyróżniamy fizjologię: ogólną, porównawczą, zwierząt, roślin, człowieka i patologiczną (patofizjologię).
W zakres fizjologii wchodzi nie tylko wiedza o prawidłowym funkcjonowaniu organizmu, ale też o sposobach przywracania właściwego działania gdy zostanie ono zaburzone. Stan zakłócenia tego prawidłowego działania nazywa się patologią.
Podział
• fizjologia komórki - cytologia
• fizjologia układu nerwowego - neurofizjologia
• fizjologia układu krążenia
• fizjologia układu oddechowego
• fizjologia układu dokrewnego
• fizjologia układu pokarmowego
• fizjologia układu ruchu
• fizjologia układu moczowo-płciowego
• fizjologia układu odpornościowego - immunologia
• fizjologia patologiczna – patofizjologia

-Cytologia, inaczej biologia komórki– nauka o budowie wewnętrznej i funkcji podstawowej jednostki budulcowej organizmów żywych jaką jest komórka. Każdy organizm roślinny i zwierzęcy składa się z komórek. Istnieją organizmy zbudowane z tylko jednej komórki – jednokomórkowce i organizmy składające się z wielkiej liczby komórek – wielokomórkowce.
-Fizjologia patologiczna, patofizjologia dział fizjologii i jednocześnie patologii (niektóre źródła podają, że jest to tylko dział patologii), zajmujący się badaniem zmian i zaburzeń w pracy komórek, narządów i układów (pokarmowego, nerwowego, limfatycznego itd.) organizmu będących wynikiem choroby.
Budowa i funkcje serca człowieka-Budowa i funkcja serca człowieka. Budowa: 2 komory, 2 przedsionki, naczynia krwionośne Serce pompuje krew do układu krwionośnego. W płucach krew oddaje CO 2 , podaje tlen budowa mięśni szkieletowych. Mięśnie szkieletowe zbudowane są z ułożonych w pęczki włókien mięśniowych. Włókna te mają wrzecionowaty kształt i zawierają dużą ilość jąder komórkowych. Mają długość kilku centymetrów i średnicę 10 - 100 mm.