Daty - nowożytność

1488 - Bartolomeo Diaz przyl Dobrej Nadziei(port.);
1492 - wygnanie Żydów z Hiszpanii;

1500 - odkrycie Brazylii przez port.
1519 - podbój imperium Azteków przez Hiszpanów, Hernan Cortes;
1519-22 - Ferdynand Magellan (port w służbie hiszp)pierwsza podróż dookoła świata;
1526 - bitwa pod Mohaczem- śmierć Ludwika Jagiellończyka, Ferdynand I Habsburg na tronie czeskim i węgierskim;

1531 - podbój imperium Inków przez Hiszpanów- Francisco Pizarro;
1531 - giełda w Antwerpii;
1534 - Henryk VIII głową kościoła w Anglii- Akt supremacji;

1540 - zatwierdzenie reguły zakonu jezuitów;
1541 - Jan Kalwin- gmina wyznaniowa w Genewie;
1545-63 - sobór trydencki;
1550-1650 - apogeum rewolucji cen w Europie;

1555 - pokój augsburski;
1556 - abdykacja cesarza Karola V- podział dynastii na linie austriacką i hiszpańską;
1572 22/23 października - noc św. Bartłomieja w Paryżu

1585 - upadek Antwerpii, przeniesienie do Amsterdamu;
1598 - edykt nantejski we Francji;
1599 - Kompania Angielska

1602 - holenderska Kompania Wschodnioindyjska;
1607 - pierwsza kolonia ang na wsch wybrzeżu Ameryki Płn;

1613 - pocz dynastii Romanowów w Rosji;
1618 - defenestracja praska i wybuch powstania w Czechach- pocz wojny 30letniej
1620 - klęska wojsk czeskich w bitwie pod Białą Górą;
1624-42 - kardynał Richelieu pierwszym ministrem króla Fr Ludwika XIII

1630 - przyst Szwecji do wojny 30letniej
1632 - śmierć króla szwedzkiego Gustawa Adolfa w bitwie pod Lutzen;
1632 - potwierdzenie teorii kopernikańskiej przez Galileusza;
1635 - przyst Francji do wojny 30letniej;
1637 - Kartezjusz Rozprawa o metodzie; pierwsza opera w Wenecji;

1640-53 - Długi Pralament w Anglii;
1643-1715 - Ludwik XIV;
1648 - pokój westfalski- koniec wojny 30letniej;
1649 - ścięcie Karola I Stuarta- Anglia republiką;

1651 - Akt Nawigacyjny w Anglii;
1653-1658 - Oliver Cromwell Lordem Protektorem Anglii;

1660 - restauracja monarchii w Anglii;
1660 - Królewskie Towarzystwo w Londynie;
1665-1683 - Jean Baptiste Colbert i merkantylistyczna polityka we Francji;
1668-1689 - budowa pałacu w Wersalu;

1679 - Habeas Corpus Act w Anglii;
1685 - odwołanie edyktu nantejskiego we Fr.;
1687 - Izaak Newton - Matematyczne zasady filozofii przyrody;
1688-89 - sławetna rewolucja w Anglii;
1694 - Bank Anglii (pierwszy emisyjny bank);

1700-21 - wielka wojna północna
1701 - koronacja Fryderyka I- powst królestwa Prus;
1702-14 - walka o sukcesję hiszpańską
1707 - powst Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii;

1713 - sankcja pragmatyczna Karola VI;
1733-38 - wojna o sukcesję polską;
1740-48 - wojna o sukcesję austriacką;
1748 - O duchu praw Monteskiusza;

1756-63 - wojna siedmioletnia;
1762 - umowa społeczna Rousseau;
1773 - bostońskie picie herbaty
1775 - pocz wojny o niepodległość USA
1776 - Deklarcja niepodległości USA;

1781 - Immanuel Kant Krytyka czystego rozumu;
1783 - pokój w Wersalu- uznanie niepodległości USA przez WB;
1787 - Konstytucja USA;
1789 - Stany Generalne we Francji, zdobycie Bastylii, Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela;

1791 - konstytucja we Francji- monarchia konstytucyjna;
1792 - Francja republiką, walka z pierwsza koalicja;
1793 - zgilotynowanie Ludwika XVI;
1793-94 - dyktatura jakobinów;

1794 - przewrót 9 termidora;
1795 - konstytucja roku III we Fr;
1799 - przewrót 18 brumaire’a- Napoleon Bonaparte u władzy, konsulat we Fr;

1804 - Kodeks Napoleona, Francja cesarstwem;
1805 - klęska sił austriacko- ros w bitwie pod Austerlitz;
1806 - likwidacja Świętego Cesarstwa Rzymskiego Nar Niemieckiego i ustanowienie Zawiązku Reńskiego, klęski wojsk pruskich w bitwach pod Jeną i Auerstadt, blokada kontynentalna;

1807 - statek parowy Roberta Fultona;
1807 - zniesienie poddaństwa chłopów w Prusach;
1811-50 - reformy uwłaszczeniowe w Prusach;
1812 - wyprawa Wielkiej Armii na Rosję, nierozstrzygnięta bitwa pod Borodino;
1813 - klęska wojsk francuskich pod Lipskiem (bitwa narodów)
1814 - abdykacja Napoleona I; nadanie karty konstytucyjnej we Francji przez Ludwika XVIII;

IX.1814-VI.1815 - Kongres wiedeński;
1815 - sto dni Napoleona, bitwa pod Waterloo;
IX.1815 - akt Świętego Przymierza

1473 - pierwszy warsztat drukarski w Krakowie;
1493 - pierwszy dwuizbowy sejm walny;

1505 - konstytucja Nihil Novi;
1562-63 – pierwszy sejm egzekucyjny;
1569 - unia lubelska
1572 – bezpotomna śmierć Z Augusta- 1-wsze bezkrólewie; konfederacje szlacheckie zwane kapturami, władzę zwierzchnią- prymas "interreks".
1573 - sejm konwokacyjny w Warszawie; decyzje dot elekcji viritim, udział mógł wziąć każdy szlachcic. Konfederacja warszawska- gwarancja pokoju wewn w Rzecz oraz pokój religijny. Sejm konwokacyjny-obradował w okresie bezkrólewiem ustalał m.in. Czas i miejsce elekcji.

1519-21 - ostatnia wojna z zakonem;
1525 - sekularyzacja państwa krzyżackiego w Prusach - lenno polskie;
1558-70 - pierwsza wojna północna - konflikt o panowanie w Inflantach z udziałem Szwecji, Danii, Moskwy i państwa Pol.-litewskiego;
1561 - sekularyzacja państwa Kawalerów Mieczowych w Inflantach;
1564 - przybycie jezuitów do Polski, pocz baroku w Pl;

1575 - podwójna elekcja po ucieczce Walezego do Francji. Maksymilian II Habsburg nie został wybrany; Anna Jagielonka + władca siedmiogrodu Stefan Batory

1578 - Trybunał Koronny w Piotrkowie i Lublinie (w 1581- Litewski w Wilnie, Mińsku i Nowogródku). Sądy: grodzkie, podkomorskie, sejmowe.
1579-82 - wyprawy wojenna Stefana Batorego na Moskwę, rozejm w Jamie Zapolskim;
1596 - unia brzeska, powstanie Kościoła greckokatolickiego;

1600 - początek wojen Rzeczypospolitej ze Szwecją;
1604-1610 - dymi triady;
1605 - zwycięstwo Jana Karola Chodkiewicza nad Szwedami pod Kircholmem;
1606-08 - rokosz sandomierski (Zebrzydowskiego)
1609-12 - interwencja Rzeczypospolitej w państwie moskiewskim;

1618 - apogeum wywozu zboża przez Gdańsk;
1618 - rozejm pol-ros w Dywilnie;
1620 - klęska wojski Stanisława Żółkiewskiego pod Cecorą;
1627 - zwycięstwo polskiej floty nad Szwedami w bitwie pod Oliwą;
1629 - Pol-szwedzki rozejm w Starym Targu;

1633-34 - kampania smoleńska Władysława IV zakończona pokojem w Polanowie;
1635 - Pol-szwedzki rozejm w Sztumskiej Wsi;
1648 - powstanie Chmielnickiego;
1654 - ugoda kozacko- moskiewska w Perejesławiu;

1654-67 - wojna Pol-ros;
1655-60 - potop szwedzki
1657 - traktaty welawsko- bydgoskie- utrata lenna pruskiego przez Polskę;
1658 - Pol-kozacka ugoda w Hadziaczu;
1658 - uchwała o wygnaniu Arian;

1660 - Pol-szwedzki pokój w Oliwie;
1665-66 - rokosz Lubomirskiego;
1667 - Pol-ros rozejm w Andruszowie;
1672 - zajęcie Podola przez Turcję i pokój w Buczaczu;
1673 - zwycięstwo Jana Sobieskiego nad Turkami, Chocim;

1683 - odsiecz wiedeńska;
1686 - Pol-ros pokój Grzymułtowskiego
1699 - pokój między Turcją i Polską w Karłowicach;

1704 - detronizacja Augusta II i elekcja Stanisława Leszczyńskiego;
1706 - August II zrzeka się korony;
1709 - bitwa pod Połtawą i odzyskanie Pol tronu przez Augusta II;
1717 - sejm niemy;
1740 - zał Collegium Nobilium;

1764 - reformy sejmu konwokacyjnego ;
1765 - zał Szkoły Rycerskiej;
1768 - uchwalenie praw kardynalnych;
1768-72 - konfederacja barska;

1772 - I rozbiór Polski;
773-75 - sejm rozbiorowy;KEN
1775 – Rada Nieustająca;

1788-92 - obrady Sejmu Wielkiego;
1789 - wycofanie wojsk ros z Polski „czarna procesja” w Warszawie;
1791 - prawo o sejmikach i miastach, Konstytucja 3 maja;
1792 - konfederacja targowicka, wojna w obronie konstytucji;

1793 - II rozbiór;
1794 - powstanie kościuszkowskie;
1795 - II rozbiór, sejm rozbiorowy w Grodnie;
1797 - Legiony Polskei we Włoszech;

1807 - pokój w Tylży- Księstwo Warszawskie, konstytucja + dekret grudniowy wydany przez Fryderyka Augusta;
1809 - wojna Księstwa Wasrzawskiego z Austrią- bitwa pod Raszynem, pokój w Schonbrunn- powiększenie obszaru księstwa; 1812- udział armii księstwa w wyprawie Napoleona na Rosję; 1813- zajęcie Księstwa przez wojska ros, śmierć Józefa Poniatowskiego w bitwie pod Lipskiem.