Ptaki

Stałocieplne.8600 gatunków - 3 grupy: biegające(struś), pływające(pingwin), latające(gołąb).

Biegające – often duże (struś, kazuar, kiwi).przystosowania z bieganiem i chodzeniem. niezdolne do lotu. Kończyny przednie zredukowane, tylne rozwinięte, długie mniej palców do 3 lub 2, + pazury. Kości wypełnione szpikiem, mostek mały i bez grzebienia co jest przyczep dla mięśni skrzydeł.

Ptaki pływające – zimna strefa półkuli południowej. przystosowane do pływania. Przednie kończyny → płetwy, palce tylnych - błona pławna. Pióra łuskowate. Kości z szpikiem. Pod skórą gruba warstwa tłuszczu → fun. izolacyjna.

Ptaki latające – zdolność latania. Duża różnorodność morfologiczna, z powodu przystosowań do środowiska i rodz. oraz spos. zdobywania pokarmu.

Charakterystyka ptaków latających (gołębia)
Ciało kształt opływowy. Podzielone na małą, okrągłą głowę na ruchliwej szyi, jajowaty tułów + skrzydła i ogon z piór. Ciało na kończynach tylnych pokrytych łuskami. Całe ciało pokrywa miękka, sucha skóra. Tylko jeden gruczoł łojowy (kuprowy) u nasady ogona
(ptaki wodne → g. silnie rozwinięty). Skóra pokryta piórami, (wytwor nabłonka). Ułożenie piór - nierównomierne. Miejsca upierzone → opierzkii. Pióra: właściwe, puchowe, nitkowe oraz w formie szczecinek. Pióra właściwe: pokrywowe, lotki – na skrzydle, sterówki – ogon (ok. 8-12 piór)

Budowa pióra wlasc. - Pióro posiada osadzoną w skórze dutkę, która przechodzi w oś pióra, nazywaną stosiną. Na stosinie chorągiewka z promieni i odchodzących promyków. Na promykach haczki łączące promyki, tworząc zwartą płaszczyznę. Występuje proces pierzenia → wymiany piór starych na nowe. Raz w każdym roku. W tym czasie są ciche, ukrywają się. Pióra mają bardzo różnorodne ubarwienie. Ułożone chówkowato wyrastając ku tyłowi. Na głowie duże okrągłe oczy + trzy powieki. Zdolność podwójnej akomodacji (kształtu soczewki oraz gałki ocznej).
dziób Od rodzaju pokarmu kształt i wielkość bywa różny, np. haczykowato zagięty – masywny lub długi – wąski, szeroki – płaski; u nasady dwa otwory nosowe. Po bokach za okiem otwór uszny, dwa przykryte otwory rozpoczynają kanały ucha zew. Oddzielone od ucha środkowego błoną bębenkową.

Budowa anatomiczna ptaków:
Szkielet – bardzo lekki/wytrzymały. Kości wypełnione powietrzem, tzw. Pneumatyczne i kości zrośnięte ze sobą →, bardziej wytrzymałe. Szkielet tworzą: czaszka, kręgosłup i kończyny.
Czaszka ze zrośniętych kości. Szczęki → dziób. Czaszka połączona kłykciem potylicznym z kręgosłupem, w kręgosłupie części: szyjną (14 do 25 kręgów) piersiową (5 kręgów) lędźwiowo-krzyżową, ogonową Kręgi tułowia zrośnięte → mocne oparcie dla skrzydeł.
Pas barkowy dobrze rozwinięty, charakterystyczna budowa długie, szablaste łopatki połączone z mostkiem by silne kości krucze. Mostek ma wyrostek, tzw. grzebień (przyczep mięśni skrzydeł). Obojczyki zrastają w jedną widełkowatą kość - chronią klatkę piersiową
od dołu. Całość umożliwia pracę skrzydeł. Pas miednicowy → wydłużona otwarta miednica (kość kulszowa, kość biodrowa, kość łonowa). Szkielet kończyny tylnej → kość udowa, goleniowa, skok oraz kostki palców (4). Palce zakończone rogowym pazurkiem.
Mięśnie – u ptaków latających są dobrze rozwinięte. Najsilniejsze piersiowe. Barwa zależna od funkcjonowania. Mięśnie ciągle używane ciemne, a pozostałe jasne.

Układ nerwowy: mózg, z 5 części (rozw. półkule przodomózgowe oraz móżdżek), duże płaty wzrokowe; rdzeń kręgowy i nerwy obwodowe. Dobrze rozw. narządy zmysłów wzrok, słuch, dotyk, słabo smak węch.
Układ pokarmowy Jama gębowa bez zębów + język; przełyk, wole, dwuczęściowy żołądek
(gruczołowy, mięśniowy), dwunastnica, do której żółć i soki trzustkowe, jelito cienkie + kosmyki jelitowe, krótkie jelito grube. Między jelitem cienkim a grubym
ślepy wyrostek robaczkowy. Resztki pokarmowe nie magazynowane, częste wydalanie kału.
Układ oddechowy charakterystyczny. Powietrze w czasie wdechu przez nozdrza, jamę gębową, tchawicę, krtań dolną, oskrzela, gąbczaste płuca, przez które przechodzą niektóre oskrzela do worków powietrznych. 9 worków powietrznych zmniejszają ciężar ciała, magazynują powietrze i regulują oddychanie w czasie lotu – tzw. podwójne oddychanie W czasie lotu do płuc powietrze przy wdechu oraz wydechu (z worków). Skoordynowane z ruchem skrzydeł.
Układ krwionośny zamknięty. 2 obiegi krwi. Serce podzielone na 4 części (2 przedsionki, 2 komory).
Układ wydalniczy długie parzyste nerki, moczowody dochodzące do kloaki. Brak pęcherza moczowego. Produktem azotowych przemian metabolicznych kwas moczowy.

Rozmnażanie i rozwój.
Rozdzielnopłciowe Wwyraźny dymorfizm. Samiec: jądra, najądrza, nasieniowody do steku. Samica: 1 jajnik, jajowód (z jednej strony szeroki lejek, z drugiej macica), pochwa.
Komórką jajową jest jajko, na poczatku żółtko + plazmą i jądro kom. Tzw. Tarczka zarodkową. Zapłodniena komórka jaj. idzie wzdłuż jajowodu otaczana białkiem, next w macicy skorupką wapienną. Żółtko + tarczka zawieszone na sznurach białkowych, tzw. Chalazy utrzymują żółtko w równowadze, a tarczkę ustawiają do góry (równomierne ogrzewanie zarodków kilku jaj). Po zniesieniu jaj, wysiadują, ogrzewając cialem. W czasie rozwoju zarodek otoczony 3 blonami płod. Po wykluciu piskęta podzielić 2 grupy: gniazdowniki – niedołężne, ślepe, nagie, opieka rodziców, zagniazdowniki – widzą, pokryte puchem zdolne do samodzielnego życia.


Cechy przystosowujące ptaki do lotu: opływowy kształt ciała, pokrycie piórami, przekształcenie przednich kończyn w skrzydła, pneumatyczne kosci. worki powietrzne, lekka czaszka, no zęby, nieruchome połączenie kręgów → sztywność tułowia, zwarta klata → mocne oparcie dla skrzydeł, grzebień mostka → silny przyczep dla mięśni, doskonale rozw. pas barkowy, krótkie jelito grube, brak pęcherza i częste wypróżnianie zmniejsza ciężar.