Plan wydarzeń:
1.Opis doliny Issy:
- różnorodność flory i fauny,
- humorystyczna charakterystyka diabłów (legendarnych mieszkańców doliny),
- wygląd i położenie domu Tomasza.
2.Krótka charakterystyka dziadków bohatera: Kazimierza i Michaliny Surkont.
3.Wczesne dzieciństwo chłopca: kontakt z naturą, zabawy z dziećmi nad rzeką.
4.Przygoda tkacza Pakienasa.
5.Obrzędowość i życie religijne mieszkańców wioski (opis roku liturgicznego).
6.Tajemnica leśniczego Baltazara (przypadkowe morderstwo rosyjskiego żołnierza).
7.Zgorszenie mieszkańców wioski z powodu romansu księdza Peikswy i gospodyni.
8.Samobójstwo i przebieg pogrzebu Magdaleny.
9.Strach mieszkańców przed mściwym duchem zmarłej (opis obrzędu przebicia zwłok osikowym kołkiem).
10.Przybycie do dworu babki Dilbinowej.
11.Nocny atak na dwór – rzut granatem (Tomasz cudem unika śmierci).
12.Krótka przyjaźń Tomasza z Domciem (Dominikiem Malinowskim).
13.Dziecięce fascynacje chłopca:
- książki o podróżach,
- rośliny (układanie zielnika),
- zwierzęta (ptaki).
14.Romans Heleny Juchniewicz (ciotki Tomasza) z Romualdem Bukowskim.
15.Pierwsze prawdziwe polowania bohatera (zające, cietrzewie, dzikie kaczki, głuszce).
16.Reforma rolna.
17.Edukacja Tomasza – lekcje u Czarnego Józefa.
18.Choroba i śmierć babki Dilbinowej.
19.Zemsta zdradzonej Barbarki (kochanki Bukowskiego) na Helenie.
20.Rozpacz bohatera po przypadkowym zastrzeleniu wiewiórki (post i rozmyślania o śmierci).
21.Szaleństwo i śmierć leśniczego Baltazara (podpalenie własnego domu).
22.Powrót matki chłopca.
23.Opuszczenie dworu przez Tomasza i jego matkę.