Wokulski jako romantyk.

Romantyczna biografia okresu młodości - udział w powstaniu i szybki awans społeczny
Niezwykłe zdolności i szczęście - umożliwiają mu sukces finansowy i awans społeczny
Nieszczęśliwa miłość - Wokulski jest nieszczęśliwie zakochany, a jego nieszczęście wynika z niemożności pokonania uprzedzeń klasowych. Miłość równocześnie jest motywem wszelkich jego działań: wyprawy po majątek na wojnę, wizyt w teatrze, podejmowanych operacji finansowych, a w końcu rezygnacji z handlu.
Skłonność do idealizacji - niemal do końca Stanisław wyobraża sobie Łęcką, jako kobietę-anioła, marzy o niej, jest jej wdzięczny za najdrobniejszy przyjazny gest, spojrzenie. Dopiero scena w pociągu uświadamia mu, że jego ukochana jest wyrachowana i wiarołomna.
Niestałość uczuciowa - na początku powieści Wokulski jawi się czytelnikowi, jako prawdziwy wulkan, kipiący życiem - wraca z olbrzymimi pieniędzmi i od razu je inwestuje: powiększa sklep, najmuje nowych subiektów, udziela się charytatywnie. Ale dramatyczne przeżycia wpływają na niego fatalnie - gorzka prawda o obiekcie jego miłości skłania go do podjęcia dramatycznej decyzji - próby samobójczej. Do końca czytelnik nie jest pewny, jak Wokulski skończył - czy zginął przysypany gruzami zamku, czy wyjechał, pozostawiając fortunę bez zarządcy i spadkobiercy.
Poczucie wyobcowania - Wokulski obraca się w dwóch środowiskach: mieszczaństwie i arystokracji, w żadnym jednak nie czuje się dobrze. Wie, że arystokracja ledwie akceptuje go w swoim gronie i to wyłącznie za względu na jego majątek. Zaś jego "koledzy po fachu", są zwyczajnie zazdrośni o powodzenie w interesach, stąd nieprawdziwe pogłoski, o jego rzekomych oszustwach i kochankach.