"Pan Tadeusz" jako epopeja

Epopeja to wielki poemat epicki, zwykle wierszowany, opisujący czyny bohaterów na tle wydarzeń historycznych. Każdy epos ma swoje cechy charakterystyczne, posiada je również "Pan Tadeusz". Tak więc poniższymi argumentami postaram się udowodnić, iż jest on epopeją narodową.

Przede wszystkim każdy epos to utwór wielowątkowy. Akcja "pana Tadeusza" skomponowana jest z trzech wątków głównych. Pierwszy z nich to wątek historyczny, czyli dzieje Jacka Soplicy. Są one opowiadane dwa razy, z dwóch różnych punktów widzenia, najpierw przez Gerwazego, a potem przez samego Jacka. Drugim jest romans, który dzieje się wokół Tadeusza i dwóch kobiet, Zosi i Telimeny oraz kończy się ślubem pierwszej z nich z tytułowym bohaterem. Ostatni wątek główny to spór o zamek między rodzinami Sopliców i Horeszków. W "Panu Tadeuszu" występuje również wątek humorystyczny, którym jest kłótnia Asesora z Rejentem o to, który chart złapał zająca, Sokół czy Kusy.

Ponadto epopeja zazwyczaj zawiera opisy życia i obyczajów jakiegoś narodu w ważnym dla niego momencie. "Pan Tadeusz" opisuje przełomowy moment zmiany stosunków ekonomicznych i społecznych w Polsce, czyli koniec epoki dominacji szlachty a początek nowych czasów. Adam Mickiewicz w swojej epopei przedstawia wiele obyczajów polskiej szlachty, np. kolejność ustawiania się i zasiadania przy stole, zależna od wieku, i stanowiska, która jest wielokrotnie wspominana. Innym zwyczajem jest np.: niewypuszczanie na świat dziewczynek do momentu ukończenia 13 roku życia, pokazane na przykładzie Zosi Horeszkówny.

Ostatnim argumentem na poparcie mojej tezy jest to, że każda epopeja to gatunek synkretyczny, czyli posiada cechy każdego z gatunków literackich. "Pan Tadeusz" zawiera wydarzenia i bohaterów, co jest charakterystyczne dla epiki oraz opisy przeżyć, i uczuć, które charakteryzują utwory liryczne. Ponadto w niektórych momentach tej epopei, jak np. spowiedź Jacka Soplicy czy kłótnia w zaścianku, narrator znika i występują same dialogi, a to, jak wiadomo, cechuje dramat.

Jednakże to nie wszystkie argumenty świadczące o tym, że "Pan Tadeusz" jest epopeją. Zawiera on liczne retardacje, ukrytego i wszechwiedzącego narratora oraz rozpoczyna się od inwokacji. Reasumując, utwór Adama Mickiewicza posiada wszystkie cechy charakteryzujące epos. Sądzę, iż przytoczone przeze mnie argumenty wystarczą na poparcie tezy, że "Pan Tadeusz" jest epopeją narodową.