Epopeja romantyczna, która upodabnia się do powszechnego eposu bo zawiera inwokację. Utwór pisany trzynastozgłoskowcem podobnie do innych eposów barokowych. Konstrukcja narratora również podobna do tradycyjnego eposu choć w utworze Adama Mickiewicza narrator dość często wypowiada się w swoim imieniu. Poeta w epopei romantycznej stosuję retardację – przy pomocy porównań homerycznych, które spowalniają akcję. Porównania homeryckie w „Iliadzie” Homera maja charakter poważny, natomiast „Pan Tadeusz” posiada raczej żartobliwe porównania.
Typowe sposoby na zatrzymanie akcji:
- Porównania homeryckie
- Długie wypowiedzi bohaterów
- Opisy przyrody, przedmiotów, postaci
- Stałe epitety opatrywane imiona np. przydomki szlachty „zaściankowi Dobrzyńscy” – szlachta pochodząca z Mazowsza
Istotnym elementem retardacji w „Iliadzie” jest opis tarczy Achillesa natomiast w utworze Mickiewicza retardacja najbardziej widoczna jest przy opisie arcyserwisu.
„Pan Tadeusz” zawiera synkretyzm gatunkowy (zawiera różne gatunki):
- Poemat heroikomiczny – ukazany w księdze IX motyw walki przedstawiony w sposób humorystyczny pewna konwencja parodii eposu przykładem jest „Myszeida”
- Poemat opisowy – opisy przyrody. Największym arcydziełem w polskiej literaturze była „Zofiówka” Stanisława Trębleckiego tworzył w oświeceniu. Utwór powstał na cześć żony Stanisława Potockiego. Tematem utworu jest ogród założony przez Stanisława potockiego.
- Poemat dydaktyczny – astronomia pana Wojskiego. Elementy poematu mają charakter żartobliwy
- Gawęda szlachecka – opowieść o Domejce.
- Sielanka – watki miłosne Telimeny, Tadeusza, Hrabiego i Zosi
- Powieść grozy – opowieść Gerwazego o zamku Horeszków. Opowieść ma charakter żartobliwy
- Powieść poetycka – wątek Jacka Soplicy utrzymany w konwencji poważnej.