Religia i mitologia.

Antropomorficzne pojmowanie bogów w starożytnej Grecji .

Ho anthropos – człowiek , morfeo – zmienny

Rola religii w życiu społecznym i politycznym Greków nie może zostać przeceniona . To właśnie religia określała i kształtowała stosunek człowieka do otaczającej go rzeczywistości , ona także stanowiła zarówno w starożytnej Grecji jak i w Rzymie fundament literatury .
W „Iliadzie” i „Odysei” Homera treść jest wprost przepełniona światem bogów . Religia ponad to kształtowała obyczaje , była wszechobecna w nauce i sztuce . Podkreślić trzeba tutaj istotne znaczenie mitologii . Mitologia oddziaływuje na literaturę np. stanowi tworzywo tragedii greckiej ( „Antygona” Sofoklesa, dzieła Homera ) , oddziaływuje na sztuki plastyczne ( odwzorowanie postaci , scen mitycznych na wazach i malowidłach ). Mitologia wreszcie stanowi istotny czynnik obrzędów – wróżbiarstwo, święta na cześć mitycznych bohaterów. Najdawniejszą religię grecką ukształtowały 2 pojęcia , a mianowicie :animizm i animatyzm .

Animizm – jego istotą jest przyjęcie dogmatów o nieśmiertelności duszy ludzkiej . Zakładał , że każda istota ludzka posiada nieśmiertelną duszę .

Dogmat – coś co się przyjmuje z góry jako istniejące i co nie da się wyjaśnić rozumowo .

Animatyzm – wiara w uduchowienie wszystkich przedmiotów natury , ożywionych np. drzewa czy zwierzęta i nieożywionych – kamienie , góry .

Początkowo Grecy oddawali cześć bóstwom bezkształtnym i pozbawionym nazwy . W miarę rozwoju religii greckiej , zaczęto oddawać cześć przedmiotom martwym. Taka odmiana religii nazywa się fetyszyzmem . Następnie rolę bóstwa przejęły zwierzęta , które były dla Greków bóstwami teriomorficznymi, czyli zwierzęco-kształtnymi , np. niedźwiedź symbolizował puszczę , rumak burzliwe morze , byk niebo.
Z Czasem Grecy zaczęli nadawać bogom postać ludzką i nazywa się to miksantropizmem. To doprowadziło w konsekwencji do tego , że bogowie zaczęli być pojmowani antropomorficznie i tak było zarówno w życiu codziennym jak i w literaturze , sztuce , oraz filozofii . W poematach Homera , każdy bóg posiada własne indywidualne imię oraz określony zakres władzy nad przyrodą i człowiekiem .
Bogowie byli dla Greków ludźmi , tylko że nieśmiertelnymi i nieco lepszymi. Mimo to mieli te same zalety i wady , doznawali takich samych uczuć , miłości , pożądania , radości , strachu np. w „Iliadzie” Homera Ares , bóg wojny , wydał okrzyk bólu , gdy zraniono go strzałą ; żona Hefajstosa , Afrodyta zdradzała męża z Aresem itd.
Zamysły bogów , które objawiali z pomocą znaków , przepowiedni , albo wyroczni , nie mogły być contra natura . Wolę bogów ograniczało bowiem pewne wszechpotężne , uniwersalne bóstwo , czyli Mojra .

Mojra , to tyle co Los i Przeznaczenie . Mojra to była personifikacja odwiecznego porządku świata . Jej zamysły nie mogły być zmienione ani przez modły ludzkie , ani też przez interwencję bogów ( także bogowie musieli się jej podporzadkować).
Swą nazwę bierze ona od greckiego czasownika meiromai , co oznacza „otrzymać w udziale”. Mojra każdego człowieka była zatem częścią przeznaczonego dla niego zasobu życia , szczęścia etc.
Początkowo każdy człowiek posiadał także własną Kerę , czyli indywidualną boginię śmierci . I tak się rzecz miała do ok. XII w.p.n.e. Natomiast Homer mówi już o 3 Mojrach , które potem w religii łacińskiej otrzymały nazwę Parki. To one od tego czasu regulowały życie ludzkie w następujący sposób :
Kloto ( Prządka) przędła nić żywota ludzkiego. Jej siostrą była Lachesis(Los) , która wyznaczała długość życia . Ostatnią z nich była Atropos ( Bezlitosna), która przecinała nić . Mojry były wg najpopularniejszej wersji córkami Dzeusa i Temidy . Wg starszej wersji były córkami Nocy . Przyjmując tę wersję zaliczymy je do najdawniejszego pokolenia bogów , które uosobiało najbardziej pierwotne elementy sił natury...