Upadek
Nietypowy przykład Wokulskiego
W literaturze polskiej eksponowano przede wszystkim przemoc, wypadki i nieludzkie warunki pracy w fabrykach oraz upadek moralny wielkich i małych kapitalistów. Jedynym chyba pozytywnym przykładem kapitalisty w literaturze polskiej jest Stanisław Wokulski, który robi wielką finansową karierę, nie zapomina jednak o najbiedniejszych, nie przestaje być wrażliwy na los potrzebujących pomocy i opieki, nie wypiera się też uboższych i nie zawsze dobrze radzących sobie w życiu starych przyjaciół...
Degradacja u Manna
Nie stroni też od motywu przemijania w swych powieściach Tomasz Mann. Saga Buddenbrookowie ukazuje rozkwit i stopniowe chylenie się ku upadkowi, wreszcie całkowity upadek świetnego kupieckiego rodu. Znakomita firma rozpada się, dom zostaje sprzedany, umierają i przeżywają rozczarowania kolejni członkowie rodziny. Dzieje rodu są symbolem przemijania sławy, bogactwa, zdrowia, szczęścia, życia... (z motywem degradacji rodu i upadku miasta spotkamy się również w powieści Gabriela Garcíi...
Samobójstwo w ramach protestu
Paradoksalnie niekiedy dopiero samobójstwo ma nadać sens życiu bohatera. Być może tak było z samobójstwem Litawora. Tak dzieje się też w przypadku bohatera Tadeusza Konwickiego. Pisarz, który od dawna nie napisał nic znaczącego, nie czuje się sługą reżimu ani opozycjonistą, jest namawiany przez kolegów z opozycji do aktu samospalenia przed Pałacem Kultury. Ma zaprotestować w ten sposób przeciw całkowitej sowietyzacji Polski i włączeniu jej do ZSRR. Co ciekawe, wyznaczony do tej roli przez...
Camus Albert
Współczesny francuski powieściopisarz, dramaturg, eseista, publicysta, reżyser teatralny, laureat literackiej Nagrody Nobla z 1957. Camus pochodził z bardzo ubogiej rodziny – jego ojciec był robotnikiem rolnym, a matka niepiśmienną sprzątaczką. Młodość spędził w Algierze, walcząc m.in. o uznanie tożsamości algierskich Arabów. Ściśle współpracował z trupą teatralną. W czasie II wojny światowej przebywał we Francji i działał w ruchu oporu. Wtedy zaczął wydawać pismo „Combat”, na łamach...
Na przykład Carmen
Typowym przykładem femme fatale jest Carmen – bohaterka utworu Prospera Mérimméego, piękna andaluzyjska Cyganka, która uwodzi żołnierza Don Josego Lizzarabengoa. Swym zachowaniem skłania go do udzielenia pomocy przy ucieczce z więzienia, po czym zostaje jego kochanką. Mimo to nie przestaje uwodzić innych mężczyzn, nie zaprzestaje również działalności przestępczej. W efekcie doprowadzi ukochanego do zejścia na złą drogę, wejścia w świat marginesu społecznego i znoszenia zdrad Carmencity. W...
Metafizyczna refleksja pozytywisty
Nieoczekiwanie metafizyczną scenę z motywem przemijania odnajdziemy też w realistycznej powieści Bolesława Prusa Lalka . Utrwalono w niej pana Ignacego Rzeckiego, zmieniającego sklepową wystawę i bawiącego się przy okazji ruchomymi zabawkami ze sklepu. Stary subiekt śmieje się, nakręcając wszystkie zabawki narazi dochodzi do smutnych wniosków, gdy zabawki przestają się ruszać – wizja ta przypomina mu o nieuchronności śmierci i upadku wszystkiego, składa wtedy ze złością zabawki i wszystko...