Niania
Stara sługa, niania
Postać starej niani, wiernej sługi oddanej domowi opisuje Antoni Czechow w swym dramacie Trzy siostry . Niezdolnej już do pracy starej Anfisie (ma lat około osiemdziesięciu) Natasza, bratowa Olgi, odmawia miejsca w domu, twierdząc, że nie potrzebuje w nim darmozjadów. Olga, wdzięczna staruszce za trzydziestoletnią pracę w ich domu, jest tym zbulwersowana, wie jednak, że będzie musiała ulec despotycznej, niewrażliwej bratowej. Sceny te doskonale charakteryzują obie bohaterki.
Sługa wierny
Najczęstszą kreacją sługi w literaturze jest chyba sługa wierny. Ucieleśnieniem wiernej służącej i przyjaciółki jest Brangien z Dziejów Tristana i Izoldy . Zna ona sekrety swojej pani, dba o jej bezpieczeństwo. Gdy okazuje się, że przez jej nieuwagę Tristan i Izolda napili się czarodziejskiego płynu z butli przeznaczonej dla Izoldy i króla Marka, Brangien rozpacza nad nieszczęściem swej pani i nad własnym. By chronić Izoldę, jako dziewica zastępuje ją w małżeńskiej królewskiej sypialni w...