Mężczyzna
Dzieci czy dorośli?
Zważywszy na wiek bohaterów, moglibyśmy nazwać dziećmi również Julię i Romea z dramatu Szekspira czy Zosię z Mickiewiczowskiego poematu. Czytelnik, przyzwyczajony do poważnych dylematów bohaterów oraz roli społecznej, jaką przypisały im ich czasy, nie zwykł jednak nazywać np. Julii, przygotowywanej do roli żony i samowolnie wychodzącej za innego mężczyznę– dzieckiem. Już bardziej skłonni jesteśmy tak traktować Danuśkę z Krzyżaków Henryka Sienkiewicza, opisywaną jako dziecko, którą bawią...
Przyjaźń dojrzałych mężczyzn
Pięknym przykładem przyjaźni jest relacja Hamleta i Horacja z Szekspirowskiej tragedii. Horacy dzielił smutek, troski i radość Hamleta oraz jego wątpliwości dotyczące okoliczności śmierci ojca. Pomagał Hamletowi odkryć prawdziwego królobójcę. W odróżnieniu od innych fałszywych przyjaciół był wobec księcia lojalny i wierny. Gdy Hamlet umierał, chciał odebrać sobie życie, jednak książę przekonał go, że powinien żyć i świadczyć o tym, co się stało: o zbrodni Klaudiusza, jego podstępach i o...
Ewa współczesna
Portret „nowej Ewy” – grzesznicy szkicuje w kilkakrotnie filmowanej powieści o znaczącym tytule Na wschód od Edenu John Steinbeck. Jego bohaterka Cathy Ames (potem Trask) jest współczesną Ewą, która namawia mężczyznę do grzechu (zdradza męża z jego bratem). Wyrządza też wiele zła: opuszcza męża i dwóch synów, ucieka do miasta, gdzie rozpoczyna rozwiązłe, rozpustne życie jako kokota, a potem właścicielka cieszącego się złą sławą domu publicznego (wcześniej „pomaga” umrzeć jego poprzedniej...
Obraz feministki współczesnej
Feministyczna wydaje się też kreacja matki w dzienniku (czy niby-dzienniku) Manueli Gretkowskiej Polka . W nim też zaakcentowane zostaje dojrzewanie do macierzyństwa i często pomijany fakt kobiecości i seksualności matki, która w ciąży chce normalnie żyć, uprawiać seks, minimalizować cierpienie i nie ulegać hormonalnej huśtawce. W powieści Johna Irvinga Świat według Garpa , później sfilmowanej, przedstawiono bardzo interesujący obraz feministki, samotnej matki, pielęgniarki Jenny Fields....
Kobieta żołnierz
„Zapalcie zgliszcze!” – Palą; ogień bucha, A książę dalej: „Wiecie-li wy czyje Zwłoki na stosie giną?” – ciekawość głucha – „Niewiasta, choć ją męska zbroja kryje, Niewiasta z wdzięków, a bohater z ducha; Ja się zemściłem, lecz ona nie żyje!” Rzekł, bieży na stos, upada na zwłokach, Ginie w płomieniach i dymu obłokach. (Adam Mickiewicz, Grażyna ) Motyw kobiety żołnierza pojawia się czasem w tekstach kultury, podobnie jak motyw kobiety aktorki przebranej za mężczyznę ( Zakochany...
Łowy – męskie zajęcie
Polowanie jest postrzegane przede wszystkim jako męskie zajęcie. Panie udają się na łowy raczej dla towarzystwa lub nie jeżdżą wcale. Kupienie chłopcu strzelby czy zabranie go na polowanie jest swoistym wtajemniczeniem w męskość. Taką inicjację przechodzi Tomasz, bohater Doliny Issy Czesława Miłosza, polujący w towarzystwie wytrawnego myśliwego, szlachcica Romualda Bukowskiego. Bardziej egzotyczne polowania, w których biorą udział silni bohaterowie,będący ucieleśnieniem cech twardych...
Metaforyczne łowy
Mianem łowów określane są nie tylko polowania na grubego i małego zwierza. Opisanych w Biblii apostołów, np. Piotra, który był rybakiem, często określa się jako rybaków dusz ludzkich. Chrystus powołał bowiem uczniów, by głosili dobrą nowinę i przekazywali ją innym ludziom, czyli łowili ich dusze... Wcześniej jednak Jezus daje się poznać jako wielki rybak (tak też bywał określany) i to nie tylko dusz. Dzięki niemu miał miejsce cudowny połów, w czasie którego Piotr i inni za zrządzeniem...
Homoseksualne związki w dziele Prousta
Chyba najbardziej znanym homoseksualistą literatury jest bohater W poszukiwaniu straconego czasu Marcela Prousta – baron Charlus. Ów wysoko urodzony i pogardzający niższymi sferami pan, ze względu na swe upodobania seksualne często zniża się do kontaktów z kelnerami czy chłopcami na posyłki. Utrzymuje między innymi stosunki seksualne ze sklepikarzem Jupienem i skrzypkiem Morelem. Po rozstaniu z przysparzającym mu wiele cierpienia muzykiem baron realizuje swe erotyczne pragnienia w domu...
Kobiece wyjątki
Mimo iż polowanie jest męskim zajęciem, zdarzają się i kobiece wyjątki. Jagienka ze Zgorzelic, bohaterka Krzyżaków Henryka Sienkiewicza, pomaga np. ukochanemu sąsiadowi – Zbyszkowi z Bogdańca w polowaniu na niedźwiedzia, którego sadło ma pomóc leczyć rany stryja bohatera, Maćka. Zakrada się nocą potajemnie do lasu, śledząc i asekurując ukochanego. Jagienka wykazuje się niezwykłym sprytem i odwagą – i właściwie ratuje Zbyszkowi życie. Młodzieniec jest bardzo zaskoczony jej refleksem, odwagą...
mężczyzna
‘dorosły, dojrzały człowiek płci męskiej’; rzeczownik nieregularny rodzaju męskiego odmieniający się wg deklinacji żeńskiej (jak kobieta czy żona); od XV w.; pierwotnie był to rzeczownik zbiorowy: ta mężczyzna (analogicznie starszyzna, żeńszczyzna); po XVII w. już tylko w formie rodzaju męskiego (zachowując odmianę pierwotną w liczbie pojedynczej)
Zazdrość starszej kobiety
Na ogół jednak zazdrość towarzyszy nie władzy, przyjaźni, pierworództwu, lecz... miłości. Literatura zna wiele przykładów rywalizacji starszych kobiet z młodszymi o względy tego samego mężczyzny. Telimena, bohaterka Pana Tadeusza, stara się zapobiec planom małżeństwa Tadeusza z Zosią (lub choćby opóźnić realizację projektów Sędziego), gdyż jest w młodym Soplicy zakochana. Na szczęście rozsądek i lojalność wobec Sędziego i Zosi bierze górę nad emocjami. Z kolei Podstolina z Zemsty...