Dama
Szlachetny rycerz cudzoziemiec
U Sienkiewicza pojawia się też motyw szlachetnego rycerza cudzoziemca. W Krzyżakach tę rolę odgrywa rycerz z Lotaryngii, pan Fulko de Lorche, honorowy, prawdomówny, szlachetny, niestety naiwny rycerz. Przybywa on pomagać Krzyżakom w walkach z niewiernymi, tj. Litwinami i Żmudzinami (tak przedstawiają ich zakonni bracia). Z ciekawości trafia też na Mazowsze, gdzie spodziewa się naiwnie zyskać sławę, zabijając smoka i ratując cudną dziewicę. Jest bardzo kochliwy i oddaje hołd coraz to nowym...
Przyjaźń dorosłych kobiet
Dorosłe przyjaźniące się kobiety zostały opisane np. w Trylogii Henryka Sienkiewicza.Nieodstępnymi towarzyszkami są przez pewien czas Krzysia Drohojowska (potem żona Ketlinga) i Basia Jeziorkowska (później Wołodyjowska). Obie są sierotami, więc wychowują się wspólnie u państwa Makowieckich. Jako panny też przebywają razem pod opieką stolnikowej, która czuwa nad ich dobrą opinią i szuka im odpowiednich mężów. Prócz wspólnego losu i miłości tego samego mężczyzny (obie, najpierw Krzysię,...
Przyjaźń ubogiej krewnej
Specyficzną, bo niejako kaleką przyjaźnią są relacje pomiędzy znudzonymi,wymagającymi opieki i towarzystwa bogatymi damami a ich zamożnymi krewnymi. Taka więź łączy np. bohaterkę Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej – Emilię Korczyńską i jej ubogą damę do towarzystwa, niegdyś nauczycielkę jej córki, Terenię. To ona wysłuchuje wsz ystkich skarg Emilii dotyczących życia z dala od świata, niezrozumienia przez męża i rozmaitych dolegliwości. To ona pierwsza spieszy z buteleczką lekarstwa i...
Zajęcia pedagogiczne – kaprys damy
Zła sytuacja majątkowa nie zawsze jest jednak udziałem pań parających się nauczaniem. Uczenie młodych, ubogich panien to też niekiedy hobby zamożnych zmanierowanych dam. Tak jest np. w Dziewczętach z Now olipek Poli Gojawiczyńskiej. Bogate panie, mieszkanki luksusowych dzielnic Warszawy, zajmujące piękne, zadbane mieszkania, przyjmują, otoczone służbą, w swyc h wymuskanych salonach tytułowe dziewczęta z Nowolipek. Udzielając im korepetycji, otwierają przed nimi zupełnie inny, piękniejszy...
Ideał nauczycielki
Przeciwieństwem egzaltowanej i nieco zdziwaczałej Celiny Mroczkówny jest wnosząca do domu Niechciców radość jej poprzedniczka, Anka Niechcicówna, krewna Bogumiła. Za ideał nauczycielki w Nocach i dniach uchodzi prowadząca prywatną pensję dla panien Wenordenowa – wykształcona,wyma gająca, ale wyrozumiała dla dziewcząt. To na jej pensji zostaje umieszczona Agnisia Niechcicówna. Również Madzia Brzeska – bohaterka Emancypantek Bolesława Prusa – jest pozytywną postacią. Pracuje najpierw jako...
Żona modna
W satyrze Żona modna Ignacy Krasicki opisał (w formie skargi świeżo upieczonego małżonka) rozrzutne damy, które ślepo naśladując zachodni styl, rujnowały mężów. Zaloty do owej damy, jeszcze panny, przypominają źle zagrany francuski romans; rozrywki na wsi, organizowane już przez żonę, wiążą się ze stratami (pożar od fajerwerków) i ogromnymi wydatkami.Żona modna preferuje życie ponad stan, w dodatku na francuską modłę. Niewolno, zdaniem tytułowej bohaterki, używać prozaicznych określeń,...