Rodzaj i intensywność występujących w danym miejscu procesów egzogenicznych zależy od wielu czynników; najważniejszymi z nich są zróżnicowanie geologiczno-morfologiczne, strefowość klimatyczna, stopień wilgotności, związany głównie z odległością od mórz i oceanów, wysokość bezwzględna i względna, nachylenia i ekspozycja terenu oraz rodzaj pokrywy roślinnej.
poleca
64%
111 głosów
Wietrzenie
Wietrzenie polega na rozluźnianiu, rozkruszaniu oraz chemicznej przemianie litych skał i przekształcaniu ich w skały luźne. Odbywa się ono pod wpływem oddziaływania różnorodnych czynników zewnętrznych – atmosfery, wody i organizmów żywych, zachodzi zarówno na powierzchni Ziemi, jak i w przypowierzchniowej warstwie skorupy ziemskiej o miąższości od kilku do nawet kilkudziesięciu metrów. Przebieg i intensywność wietrzenia zależy głównie od rodzaju i odporności skały podlegającej wietrzeniu,...
poleca
b/d
Procesy grawitacyjne
Pod pojęciem procesów grawitacyjnych lub inaczej ruchów masowych rozumiemy przemieszczanie się zwietrzeliny, a także powierzchniowej warstwy litej skały w dół stoku pod wpływem siły ciężkości. Ruchy masowe zachodzić mogą samoistnie bądź pod wpływem konkretnego, zewnętrznego bodźca. Uruchomieniu ruchów masowych sprzyja podcięcie lub zbytnie obciążenie stoku (np. na skutek postawienia budynku), przesycenie zwietrzeliny wodą, rozmarznięcie wierzchniej warstwy zmrożonego gruntu, a także...
poleca
85%
13 głosów
Spłukiwanie
Spłukiwanie , czyli ablacja deszczowa to proces powszechnie występujący na stokach nawet o bardzo niewielkim nachyleniu. Polega on na zmywaniu cząstek zwietrzeliny przez wody deszczowe spływające po stoku. Intensywność spłukiwania zależy nie tylko od wielkości opadu, ale i od stopnia nachylenia stoku, podatności zwietrzeliny oraz pokrycia terenu. Najsilniej spłukiwaniu podlegają stoki pozbawione pokrywy roślinnej, np. świeżo zaorane. Spłukiwanie zachodzące na stokach rolniczych prowadzi o...
poleca
77%
21 głosów
Procesy fluwialne
Wody płynące należą do podstawowych czynników modelujących powierzchnię Ziemi. Procesy fluwialne można podzielić na: • erozję rzeczną , czyli wcinanie się w powierzchnię Ziemi wyróżniamy erozję: wgłębną , wsteczną i boczną , • transport albo transportację materiału skalnego w dół rzeki, • akumulację , czyli osadzanie materiału niesionego przez rzekę. Dolny zasięg występowania procesów fluwialnych danego cieku wyznacza poziom jego ujścia – poniżej niego rzeka nie może się już...
poleca
59%
118 głosów
Procesy krasowe
W obszarach zbudowanych ze skał rozpuszczalnych (głównie wapieni,także dolomitów, gipsu, kredy i soli) występuje oryginalny zespół procesów i form terenu, określany mianem krasu lub zjawisk krasowych . Podstawowym czynnikiem morfogenetycznym jest tu woda opadowa i płynąca, jednak działa ona w specyficznych warunkach; następuje tu: • rozpuszczanie i wymywanie skał przez wody zawierające dwutlenek węgla; • drążenie w skałach – wzdłuż spękań i szczelin – podziemnych próżni krasowych:...
poleca
67%
3 głosy
Procesy glacjalne
Jeden z ważniejszych czynników morfogenetycznych, modelujących powierzchnię Ziemi stanowią lodowce , które – głównie z pomocą niesionego przez siebie materiału skalnego, zwanego moreną – erodują podłoże i zbocza doliny, przeobrażają starsze (np. rzeczne) formy terenu, transportują niesiony materiał, nieraz na bardzo duże odległości i akumulują go po swoich bokach, pod swoim dnem i u swojego czoła. Istotną rolę morfogenetyczną pełnią też wody lodowcowe, szczególnie w miejscach, gdzie...
poleca
69%
35 głosów
Procesy eoliczne
W obszarach lądowych, pozbawionych gęstej pokrywy roślinnej, podstawowym czynnikiem morfogenetycznym jest wiatr. Do procesów eolicznych zalicza się: • deflację (wywiewanie materiału), • transportację (przenoszenie materiału), • korazję (żłobienie niesionym materiałem powierzchni skalnych), • akumulację eoliczną (gromadzenie materiału). Formy eoliczne Wśród formy erozyjnych wyróżniamy: niecki deflacyjne, kotliny deflacyjne, niecki korozyjne, bruzdy i rynny korazyjne, jardangi...
poleca
38%
8 głosów
Procesy brzegowe
Główne procesy modelujące wybrzeża morskie związane są z działalnością fal oraz prądów przybrzeżnych. Działalność ta ma charakter bądź niszczący (abrazja), bądź budujący (akumulacja). W przypadku przewagi działalności niszczącej powstają wybrzeża abrazyjne, w przypadku przewagi działalności budującej – wybrzeża akumulacyjne. Wybrzeża abrazyjne cechują się występowaniem stromej ściany zwanej klifem lub falezą . Fale uderzające o brzeg podcinają go, powodując jego stopniowe cofanie; u...
poleca
48%
19 głosów
Ukształtowanie dna oceanów
Ukształtowanie pionowe dna oceanów jest prawie równie złożone,jak obszarów lądowych. Głównymi makroformami dna oceanicznego są: • szelfy , czyli półki kontynentalne , stanowiące zalane wodami mórz brzeżne części cokołów kontynentalnych; szelfy leżą na głębokości do 200 m i zajmują mniej niż 8% dna oceanicznego • stoki cokołów kontynentalnych , położone na głębokości od 200 do 3000 m; łącznie ok. 14% dna oceanicznego; • równiny podmorskie , inaczej dna basenów oceanicznych , położone na...
Materiał opracowany przez eksperta
Spis treści
- Procesy egzogeniczne