העל (jidysz)

transliteracja:
YIVO: hel; polska: hel
wymowa:
IPA: /hɛl/; IPA: [hɛl]
znaczenia:

przymiotnik

(1.1) jasny, dający dużo światła, jaśniejący, jaskrawy
(1.2) jasny, widny, pełen światła
(1.3) o kolorze jasny, blady

przysłówek

(2.1) jasno, jaskrawo
(2.2) jasno, widno
(2.3) jasno-, blado-

rzeczownik, rodzaj żeński

(3.1) rel. piekło[1][2][3]
odmiana:
przykłady:
(2.3) די זון שטייט נאָך הויך אין דעם העל בלויען הימל.‏ → Słońce stoi jeszcze wysoko na jasnobłękitnym niebie[4].
składnia:
kolokacje:
(1.1) העלע זון → jasne słońce[5]
(1.2) אַ העלער טאָג → jasny dzień[5]
(1.3) העלע אויגן → jasne oczy[5]
(1.3) אַ העלער מאַנטל → jasny płaszcz[5]
(2.3) העל ברוין → jasnobrązowy[5]
synonimy:
(1.1) ליכטיק
(1.2) ליכטיק
(1.3) קלאָר
(2.1) ליכטיק
(2.2) ליכטיק
(2.3) קלאָר
(3.1) גיהנום
antonimy:
(1.2) טונקל
(1.3) טונקל
(2.2) טונקל
(2.3) טונקל
(3.1) הימל
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
(1-2) rzecz. העלזעער, העלזעערײַ
(1-2) czas. העלן
(1-2) przym. העלבלעך
(3.1) przym. העליש
związki frazeologiczne:
אין העלע פֿאַרבן = אין אַ העלער שײַן → w jasnych barwach, w różowych kolorach[5][6][7]
אין מיטן העלן טאָג → w biały dzień[1][8]
etymologia:
(1-2) śwn. hel, por. niem. hell[9]
(3.1) śwn. helle, por. niem. Hölle[10]
uwagi:
źródła:
  1. 1 2 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Аляксандар Астравух, Ідыш-беларускі слоўнік, Медисонт, Mińsk 2008, ISBN 978-985-6530-86-2.
  2. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Александр М. Солдатов, Большой идиш-русский словарь, 2003–2009.
  3. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „העל” w: Alexander Harkavy, Yiddish-English-Hebrew dictionary, opublikowane przez autora, Nowy Jork 1925, s. 195.
  4. ↑ Семен Анатольевич Сандлер, Самоучитель языка идиш, Русский язык, Moskwa 1989, ISBN 5-200-00065-3, s. 39.
  5. 1 2 3 4 5 6 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Дмитрий Владимирович Тищенко, Идиш-русский словарь, Арт Економі, Kijów 2012 (2019), ISBN 978-617-7289-86-8.
  6. ↑ publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana płatna rejestracja Yitskhok Niborski, Bernard Vaisbrot, Dictionnaire yiddish-français, Bibliothèque Medem, Paryż 2002, ISBN 2951137273.
  7. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Борис Вайнблат, Идиш-русский словарь, 2008, s. 287.
  8. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „in mitn heln tog” w: Raphael A. Finkel, Searchable Yiddish-English dictionary.
  9. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „hell” w: Digitales Wörterbuch der deutschen Sprache, Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften.
  10. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „Hölle” w: Digitales Wörterbuch der deutschen Sprache, Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.