ściemniać (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈɕʨ̑ɛ̃mʲɲäʨ̑], AS: [śćẽmʹńäć], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.• nazal. ​

​

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany

(1.1) sprawiać, że coś staje się ciemniejsze; dawać mniej światła

czasownik nieprzechodni niedokonany

(2.1) przen. pot. kłamać, mówić nieprawdę

czasownik zwrotny

(3.1) ściemniać się → na dworze robi się ciemniej, zapada zmierzch

odmiana:

(1.1) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		ściemniać
czas teraźniejszy		ściemniam	ściemniasz	ściemnia	ściemniamy	ściemniacie	ściemniają
czas przeszły	m	ściemniałem	ściemniałeś	ściemniał	ściemnialiśmy	ściemnialiście	ściemniali
	ż	ściemniałam	ściemniałaś	ściemniała	ściemniałyśmy	ściemniałyście	ściemniały
	n	ściemniałom	ściemniałoś	ściemniało
tryb rozkazujący		niech ściemniam	ściemniaj	niech ściemnia	ściemniajmy	ściemniajcie	niech ściemniają
pozostałe formy czas przyszły m będę ściemniał, będę ściemniać będziesz ściemniał, będziesz ściemniać będzie ściemniał, będzie ściemniać będziemy ściemniali, będziemy ściemniać będziecie ściemniali, będziecie ściemniać będą ściemniali, będą ściemniać ż będę ściemniała, będę ściemniać będziesz ściemniała, będziesz ściemniać będzie ściemniała, będzie ściemniać będziemy ściemniały, będziemy ściemniać będziecie ściemniały, będziecie ściemniać będą ściemniały, będą ściemniać n będę ściemniało, będę ściemniać będziesz ściemniało, będziesz ściemniać będzie ściemniało, będzie ściemniać czas zaprzeszły m ściemniałem był ściemniałeś był ściemniał był ściemnialiśmy byli ściemnialiście byli ściemniali byli ż ściemniałam była ściemniałaś była ściemniała była ściemniałyśmy były ściemniałyście były ściemniały były n ściemniałom było ściemniałoś było ściemniało było forma bezosobowa czasu przeszłego ściemniano tryb przypuszczający m ściemniałbym, byłbym ściemniał ściemniałbyś, byłbyś ściemniał ściemniałby, byłby ściemniał ściemnialibyśmy, bylibyśmy ściemniali ściemnialibyście, bylibyście ściemniali ściemnialiby, byliby ściemniali ż ściemniałabym, byłabym ściemniała ściemniałabyś, byłabyś ściemniała ściemniałaby, byłaby ściemniała ściemniałybyśmy, byłybyśmy ściemniały ściemniałybyście, byłybyście ściemniały ściemniałyby, byłyby ściemniały n ściemniałobym, byłobym ściemniało ściemniałobyś, byłobyś ściemniało ściemniałoby, byłoby ściemniało imiesłów przymiotnikowy czynny m ściemniający, nieściemniający ż ściemniająca, nieściemniająca ściemniające, nieściemniające n ściemniające, nieściemniające imiesłów przymiotnikowy bierny m ściemniany, nieściemniany ściemniani, nieściemniani ż ściemniana, nieściemniana ściemniane, nieściemniane n ściemniane, nieściemniane imiesłów przysłówkowy współczesny ściemniając, nie ściemniając rzeczownik odczasownikowy ściemnianie, nieściemnianie

(2.1) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		ściemniać
czas teraźniejszy		ściemniam	ściemniasz	ściemnia	ściemniamy	ściemniacie	ściemniają
czas przeszły	m	ściemniałem	ściemniałeś	ściemniał	ściemnialiśmy	ściemnialiście	ściemniali
	ż	ściemniałam	ściemniałaś	ściemniała	ściemniałyśmy	ściemniałyście	ściemniały
	n	ściemniałom	ściemniałoś	ściemniało
tryb rozkazujący		niech ściemniam	ściemniaj	niech ściemnia	ściemniajmy	ściemniajcie	niech ściemniają
pozostałe formy czas przyszły m będę ściemniał, będę ściemniać będziesz ściemniał, będziesz ściemniać będzie ściemniał, będzie ściemniać będziemy ściemniali, będziemy ściemniać będziecie ściemniali, będziecie ściemniać będą ściemniali, będą ściemniać ż będę ściemniała, będę ściemniać będziesz ściemniała, będziesz ściemniać będzie ściemniała, będzie ściemniać będziemy ściemniały, będziemy ściemniać będziecie ściemniały, będziecie ściemniać będą ściemniały, będą ściemniać n będę ściemniało, będę ściemniać będziesz ściemniało, będziesz ściemniać będzie ściemniało, będzie ściemniać czas zaprzeszły m ściemniałem był ściemniałeś był ściemniał był ściemnialiśmy byli ściemnialiście byli ściemniali byli ż ściemniałam była ściemniałaś była ściemniała była ściemniałyśmy były ściemniałyście były ściemniały były n ściemniałom było ściemniałoś było ściemniało było forma bezosobowa czasu przeszłego ściemniano tryb przypuszczający m ściemniałbym, byłbym ściemniał ściemniałbyś, byłbyś ściemniał ściemniałby, byłby ściemniał ściemnialibyśmy, bylibyśmy ściemniali ściemnialibyście, bylibyście ściemniali ściemnialiby, byliby ściemniali ż ściemniałabym, byłabym ściemniała ściemniałabyś, byłabyś ściemniała ściemniałaby, byłaby ściemniała ściemniałybyśmy, byłybyśmy ściemniały ściemniałybyście, byłybyście ściemniały ściemniałyby, byłyby ściemniały n ściemniałobym, byłobym ściemniało ściemniałobyś, byłobyś ściemniało ściemniałoby, byłoby ściemniało imiesłów przymiotnikowy czynny m ściemniający, nieściemniający ż ściemniająca, nieściemniająca ściemniające, nieściemniające n ściemniające, nieściemniające imiesłów przysłówkowy współczesny ściemniając, nie ściemniając rzeczownik odczasownikowy ściemnianie, nieściemnianie

(3.1) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		ściemniać się
czas teraźniejszy		ściemniam się	ściemniasz się	ściemnia się	ściemniamy się	ściemniacie się	ściemniają się
czas przeszły	m	ściemniałem się	ściemniałeś się	ściemniał się	ściemnialiśmy się	ściemnialiście się	ściemniali się
	ż	ściemniałam się	ściemniałaś się	ściemniała się	ściemniałyśmy się	ściemniałyście się	ściemniały się
	n	ściemniałom się	ściemniałoś się	ściemniało się
tryb rozkazujący		niech się ściemniam	ściemniaj się	niech się ściemnia	ściemniajmy się	ściemniajcie się	niech się ściemniają
pozostałe formy czas przyszły m będę się ściemniał, będę się ściemniać będziesz się ściemniał, będziesz się ściemniać będzie się ściemniał, będzie się ściemniać będziemy się ściemniali, będziemy się ściemniać będziecie się ściemniali, będziecie się ściemniać będą się ściemniali, będą się ściemniać ż będę się ściemniała, będę się ściemniać będziesz się ściemniała, będziesz się ściemniać będzie się ściemniała, będzie się ściemniać będziemy się ściemniały, będziemy się ściemniać będziecie się ściemniały, będziecie się ściemniać będą się ściemniały, będą się ściemniać n będę się ściemniało, będę się ściemniać będziesz się ściemniało, będziesz się ściemniać będzie się ściemniało, będzie się ściemniać czas zaprzeszły m ściemniałem się był ściemniałeś się był ściemniał się był ściemnialiśmy się byli ściemnialiście się byli ściemniali się byli ż ściemniałam się była ściemniałaś się była ściemniała się była ściemniałyśmy się były ściemniałyście się były ściemniały się były n ściemniałom się było ściemniałoś się było ściemniało się było forma bezosobowa czasu przeszłego ściemniano się tryb przypuszczający m ściemniałbym się, byłbym się ściemniał ściemniałbyś się, byłbyś się ściemniał ściemniałby się, byłby się ściemniał ściemnialibyśmy się, bylibyśmy się ściemniali ściemnialibyście się, bylibyście się ściemniali ściemnialiby się, byliby się ściemniali ż ściemniałabym się, byłabym się ściemniała ściemniałabyś się, byłabyś się ściemniała ściemniałaby się, byłaby się ściemniała ściemniałybyśmy się, byłybyśmy się ściemniały ściemniałybyście się, byłybyście się ściemniały ściemniałyby się, byłyby się ściemniały n ściemniałobym się, byłobym się ściemniało ściemniałobyś się, byłobyś się ściemniało ściemniałoby się, byłoby się ściemniało imiesłów przymiotnikowy czynny m ściemniający się, nieściemniający się ż ściemniająca się, nieściemniająca się ściemniające się, nieściemniające się n ściemniające się, nieściemniające się imiesłów przysłówkowy współczesny ściemniając się, nie ściemniając się rzeczownik odczasownikowy ściemnianie się, nieściemnianie się

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) przygaszać, przyciemniać

(2.1) walić ściemę

(3.1) zmierzchać

antonimy:

(1.1) rozjaśniać

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. ściemniara ż, ciemność ż, ściema ż, zaćmienie n, ściemnianie n, ciemnia ż

przym. ciemny, ściemniony, ćmy

czas. ściemnić, zaciemnić, zaciemniać, ciemnieć

tem. słow. ciemno-

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

(3.1) tylko w zdaniach bezpodmiotowych

tłumaczenia:

(2.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: kłamać

• chiński standardowy: (1.1) 黑 (hēi); (3.1) 黑 (hēi)
• hiszpański: (1.1) oscurecer, ensombrecer
• interlingua: (3.1) annoctar
• niemiecki: (1.1) abdunkeln
• nowogrecki: (1.1) σκουραίνω
• szwedzki: (3.1) skymma på, mörkna
• ukraiński: (2.1) темнити
• włoski: (1.1) offuscare, oscurare

źródła: