राज्य

Hindi

Etymology

From Sanskrit राज्य (rājya).

Pronunciation
  • (Delhi Hindi) IPA(key): /ɾɑːd͡ʒ.jᵊ/, [ɾäːd͡ʒ.jᵊ]

Noun

राज्य • (rājya) m (Urdu spelling راجیہ)

  1. state, kingdom
    यह क्षेत्र उस राज्य के अंतर्गत है।
    yah kṣetra us rājya ke antargat hai.
    This region is included in that state.
    आंतरिक अशान्ति की वजह से, राज्य उलट गया।
    āntrik aśānti kī vajah se, rājya ulaṭ gayā.
    Due to internal turmoil, the kingdom was overthrown.
  2. reign
    बीस वर्ष के राज्य के पश्चात्, राजा ग़ायब हो गया।
    bīs varṣ ke rājya ke paścāt, rājā ġāyab ho gayā.
    After a reign of twenty years, the king vanished.

Declension
Declension of राज्य (masc cons-stem)
singular plural
direct राज्य
rājya		 राज्य
rājya
oblique राज्य
rājya		 राज्यों
rājyõ
vocative राज्य
rājya		 राज्यो
rājyo

Synonyms

Derived terms

References

Marathi

Etymology

From Sanskrit राज्य (rājyá, rā́jya).

Noun

राज्य • (rājya) n

  1. state, province

See also

Sanskrit

Alternative scripts
Alternative scripts
  • ৰাজ্য (Assamese script)
  • ᬭᬵᬚ᭄ᬬ (Balinese script)
  • রাজ্য (Bengali script)
  • 𑰨𑰯𑰕𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
  • 𑀭𑀸𑀚𑁆𑀬 (Brahmi script)
  • ရာဇျ (Burmese script)
  • રાજ્ય (Gujarati script)
  • ਰਾਜ੍ਯ (Gurmukhi script)
  • 𑌰𑌾𑌜𑍍𑌯 (Grantha script)
  • ꦫꦴꦗꦾ (Javanese script)
  • 𑂩𑂰𑂔𑂹𑂨 (Kaithi script)
  • ರಾಜ್ಯ (Kannada script)
  • រាជ្យ (Khmer script)
  • ຣາຊ຺ຍ (Lao script)
  • രാജ്യ (Malayalam script)
  • ᡵᠠ᠎᠊ᠠᡯᠶᠠ (Manchu script)
  • 𑘨𑘰𑘕𑘿𑘧 (Modi script)
  • ᠷᠠᢗᠽᠶ᠎ᠠ (Mongolian script)
  • 𑧈𑧑𑦵𑧠𑧇 (Nandinagari script)
  • 𑐬𑐵𑐖𑑂𑐫 (Newa script)
  • ରାଜ୍ଯ (Odia script)
  • ꢬꢵꢙ꣄ꢫ (Saurashtra script)
  • 𑆫𑆳𑆘𑇀𑆪 (Sharada script)
  • 𑖨𑖯𑖕𑖿𑖧 (Siddham script)
  • රාජ්‍ය (Sinhalese script)
  • 𑩼𑩛𑩣 𑪙𑩻 (Soyombo script)
  • 𑚤𑚭𑚑𑚶𑚣 (Takri script)
  • ராஜ்ய (Tamil script)
  • రాజ్య (Telugu script)
  • ราชฺย (Thai script)
  • རཱ་ཛྱ (Tibetan script)
  • 𑒩𑒰𑒖𑓂𑒨 (Tirhuta script)
  • 𑨫𑨊𑨥𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)

Pronunciation
  • (Vedic) IPA(key): /ɾɑː.d͡ʑi.jɐ́/, /ɾɑ́ː.d͡ʑi.jɐ/, /ɾɑː.d͡ʑí.jɐ/
  • (Classical) IPA(key): /ˈɾɑːd͡ʑ.jɐ/

Etymology 1

From Proto-Indo-European *h₃róǵ-yo-s (“that which is to be governed or ruled”), from *h₃reǵ- (“to rule, govern, to straighten”).

Noun

राज्य • (rājyá or rā́jya or rājyà) stem, n (metrical Vedic rājiya)

  1. kingdom, country, realm
    • c. 1200 BCE – 1000 BCE, Atharvaveda 18.4.31:
      एतत्ते देवः सविता वासो ददाति भर्तवे ।
      तत्त्वं यमस्य राज्ये वसानस्तार्प्यं चर ॥
      etatte devaḥ savitā vāso dadāti bhartave.
      tattvaṃ yamasya rājye vasānastārpyaṃ cara.
      Savitar the God gives thee this vesture to wear
      Wearing that robe, go to Yama's realm.
  2. royalty, kingship, sovereignty, empire
Declension
Neuter a-stem declension of राज्य (rājyá)
Singular Dual Plural
Nominative राज्यम्
rājyám		 राज्ये
rājyé		 राज्यानि / राज्या¹
rājyā́ni / rājyā́¹
Vocative राज्य
rā́jya		 राज्ये
rā́jye		 राज्यानि / राज्या¹
rā́jyāni / rā́jyā¹
Accusative राज्यम्
rājyám		 राज्ये
rājyé		 राज्यानि / राज्या¹
rājyā́ni / rājyā́¹
Instrumental राज्येन
rājyéna		 राज्याभ्याम्
rājyā́bhyām		 राज्यैः / राज्येभिः¹
rājyaíḥ / rājyébhiḥ¹
Dative राज्याय
rājyā́ya		 राज्याभ्याम्
rājyā́bhyām		 राज्येभ्यः
rājyébhyaḥ
Ablative राज्यात्
rājyā́t		 राज्याभ्याम्
rājyā́bhyām		 राज्येभ्यः
rājyébhyaḥ
Genitive राज्यस्य
rājyásya		 राज्ययोः
rājyáyoḥ		 राज्यानाम्
rājyā́nām
Locative राज्ये
rājyé		 राज्ययोः
rājyáyoḥ		 राज्येषु
rājyéṣu
Notes
  • ¹Vedic
Neuter a-stem declension of राज्य (rā́jya)
Singular Dual Plural
Nominative राज्यम्
rā́jyam		 राज्ये
rā́jye		 राज्यानि / राज्या¹
rā́jyāni / rā́jyā¹
Vocative राज्य
rā́jya		 राज्ये
rā́jye		 राज्यानि / राज्या¹
rā́jyāni / rā́jyā¹
Accusative राज्यम्
rā́jyam		 राज्ये
rā́jye		 राज्यानि / राज्या¹
rā́jyāni / rā́jyā¹
Instrumental राज्येन
rā́jyena		 राज्याभ्याम्
rā́jyābhyām		 राज्यैः / राज्येभिः¹
rā́jyaiḥ / rā́jyebhiḥ¹
Dative राज्याय
rā́jyāya		 राज्याभ्याम्
rā́jyābhyām		 राज्येभ्यः
rā́jyebhyaḥ
Ablative राज्यात्
rā́jyāt		 राज्याभ्याम्
rā́jyābhyām		 राज्येभ्यः
rā́jyebhyaḥ
Genitive राज्यस्य
rā́jyasya		 राज्ययोः
rā́jyayoḥ		 राज्यानाम्
rā́jyānām
Locative राज्ये
rā́jye		 राज्ययोः
rā́jyayoḥ		 राज्येषु
rā́jyeṣu
Notes
  • ¹Vedic
Neuter a-stem declension of राज्य (rājyà)
Singular Dual Plural
Nominative राज्यम्
rājyàm		 राज्ये
rājyè		 राज्यानि / राज्या¹
rājyā̀ni / rājyā̀¹
Vocative राज्य
rā́jya		 राज्ये
rā́jye		 राज्यानि / राज्या¹
rā́jyāni / rā́jyā¹
Accusative राज्यम्
rājyàm		 राज्ये
rājyè		 राज्यानि / राज्या¹
rājyā̀ni / rājyā̀¹
Instrumental राज्येन
rājyèna		 राज्याभ्याम्
rājyā̀bhyām		 राज्यैः / राज्येभिः¹
rājyaìḥ / rājyèbhiḥ¹
Dative राज्याय
rājyā̀ya		 राज्याभ्याम्
rājyā̀bhyām		 राज्येभ्यः
rājyèbhyaḥ
Ablative राज्यात्
rājyā̀t		 राज्याभ्याम्
rājyā̀bhyām		 राज्येभ्यः
rājyèbhyaḥ
Genitive राज्यस्य
rājyàsya		 राज्ययोः
rājyàyoḥ		 राज्यानाम्
rājyā̀nām
Locative राज्ये
rājyè		 राज्ययोः
rājyàyoḥ		 राज्येषु
rājyèṣu
Notes
  • ¹Vedic
Synonyms
Derived terms
  • उत्तरज्या (uttarajyā) (the versed sine of an arc)
  • कुरुराज्य (kururājya) (the Kuru kingdom)
  • गणराज्य (gaṇarājya) (an ancient oligarchy in India)
  • जानराज्य (jānarājya) (sovereignty)
  • देवराज्य (devarājya) (rule over the gods)
  • धर्मराज्य (dharmarājya) (a kingdom of just laws)
  • ब्रह्मसाम्राज्य (brahmasāmrājya) (extensive or powerful rule, rule of a great emperor)
  • मनोराज्य (manorājya) (the realm of fancy, an imaginary place, a castle in the air)
  • माहाराज्य (māhārājya) (sovereignty)
  • म्लेच्छराज्य (mleccharājya) (rule by barbarians)
  • यमराज्य (yamarājya) (the reign of Yama)
  • रामराज्य (rāmarājya) (the reign of Rama, a righteous society)
  • साम्राज्य (sāmrājya) (an empire)
  • स्वर्गराज्य (svargarājya) (the kingdom of heaven, Svarga)
Descendants

Etymology 2

राज् (rāj, “king”) +‎ य (ya).

Adjective

राज्य • (rājyá) stem (metrical Vedic rājiya)

  1. kingly, princely, royal
Declension
Masculine a-stem declension of राज्य (rājyá)
Singular Dual Plural
Nominative राज्यः
rājyáḥ		 राज्यौ / राज्या¹
rājyaú / rājyā́¹		 राज्याः / राज्यासः¹
rājyā́ḥ / rājyā́saḥ¹
Vocative राज्य
rā́jya		 राज्यौ / राज्या¹
rā́jyau / rā́jyā¹		 राज्याः / राज्यासः¹
rā́jyāḥ / rā́jyāsaḥ¹
Accusative राज्यम्
rājyám		 राज्यौ / राज्या¹
rājyaú / rājyā́¹		 राज्यान्
rājyā́n
Instrumental राज्येन
rājyéna		 राज्याभ्याम्
rājyā́bhyām		 राज्यैः / राज्येभिः¹
rājyaíḥ / rājyébhiḥ¹
Dative राज्याय
rājyā́ya		 राज्याभ्याम्
rājyā́bhyām		 राज्येभ्यः
rājyébhyaḥ
Ablative राज्यात्
rājyā́t		 राज्याभ्याम्
rājyā́bhyām		 राज्येभ्यः
rājyébhyaḥ
Genitive राज्यस्य
rājyásya		 राज्ययोः
rājyáyoḥ		 राज्यानाम्
rājyā́nām
Locative राज्ये
rājyé		 राज्ययोः
rājyáyoḥ		 राज्येषु
rājyéṣu
Notes
  • ¹Vedic
Feminine ā-stem declension of राज्या (rājyā́)
Singular Dual Plural
Nominative राज्या
rājyā́		 राज्ये
rājyé		 राज्याः
rājyā́ḥ
Vocative राज्ये
rā́jye		 राज्ये
rā́jye		 राज्याः
rā́jyāḥ
Accusative राज्याम्
rājyā́m		 राज्ये
rājyé		 राज्याः
rājyā́ḥ
Instrumental राज्यया / राज्या¹
rājyáyā / rājyā́¹		 राज्याभ्याम्
rājyā́bhyām		 राज्याभिः
rājyā́bhiḥ
Dative राज्यायै
rājyā́yai		 राज्याभ्याम्
rājyā́bhyām		 राज्याभ्यः
rājyā́bhyaḥ
Ablative राज्यायाः / राज्यायै²
rājyā́yāḥ / rājyā́yai²		 राज्याभ्याम्
rājyā́bhyām		 राज्याभ्यः
rājyā́bhyaḥ
Genitive राज्यायाः / राज्यायै²
rājyā́yāḥ / rājyā́yai²		 राज्ययोः
rājyáyoḥ		 राज्यानाम्
rājyā́nām
Locative राज्यायाम्
rājyā́yām		 राज्ययोः
rājyáyoḥ		 राज्यासु
rājyā́su
Notes
  • ¹Vedic
  • ²Brāhmaṇas
Neuter a-stem declension of राज्य (rājyá)
Singular Dual Plural
Nominative राज्यम्
rājyám		 राज्ये
rājyé		 राज्यानि / राज्या¹
rājyā́ni / rājyā́¹
Vocative राज्य
rā́jya		 राज्ये
rā́jye		 राज्यानि / राज्या¹
rā́jyāni / rā́jyā¹
Accusative राज्यम्
rājyám		 राज्ये
rājyé		 राज्यानि / राज्या¹
rājyā́ni / rājyā́¹
Instrumental राज्येन
rājyéna		 राज्याभ्याम्
rājyā́bhyām		 राज्यैः / राज्येभिः¹
rājyaíḥ / rājyébhiḥ¹
Dative राज्याय
rājyā́ya		 राज्याभ्याम्
rājyā́bhyām		 राज्येभ्यः
rājyébhyaḥ
Ablative राज्यात्
rājyā́t		 राज्याभ्याम्
rājyā́bhyām		 राज्येभ्यः
rājyébhyaḥ
Genitive राज्यस्य
rājyásya		 राज्ययोः
rājyáyoḥ		 राज्यानाम्
rājyā́nām
Locative राज्ये
rājyé		 राज्ययोः
rājyáyoḥ		 राज्येषु
rājyéṣu
Notes
  • ¹Vedic
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.