đây

• (Thạch An – Tràng Định) IPA^(key): [ɗəj˧˧]
• (Trùng Khánh) IPA^(key): [ɗəj˦˥]

From Proto-Tai *ɗɤjᴬ (“good”).

Cognate with Northern Thai ᨯᩦ (di), Lao ດີ (dī), Lü ᦡᦲ (ḋii), Shan လီ (lǐi), Tai Dam ꪒꪲ, Tai Dón ꪒꪲ, Ahom 𑜓𑜣 (dī), 𑜃𑜣 (nī) or 𑜑𑜣 (hī), Bouyei ndil, Zhuang ndei, Thai ดี (dii).

Compare Sui qdail (“good”), Southern Kam lail (“good”).

đây (低)

1. good

   dú đây ― to live well

   nà đây ― good crops

   heng phuối đây ― nice voice

   mốc slẩy đây ― kind (literally good stomach)

   吟低否叭󰝣𣅃𪾦招免难

   Cằm đây bấu khảu xu, pjục lừ chàu me̱n na̱n.

   If you don't listen to wise words, you'll soon be in trouble.

2. beautiful

   cần đây ― beautiful person

   đây báo ― handsome

3. obverse

   pạng đây piếng phải ― the obverse of a piece of cloth

   pạng đây bâu slửa ― the obverse of a shirt

đây

1. to be no longer sick because of an illness

   Khẩy đây dá

   I'm well.

đây

1. surely; certainly

   ru̱ng đây ― certainly brighter

2. completely; absolutely

   Đăm đây xằng?

   Is it completely dark yet?

3. thoroughly

   slúc đây ― thoroughly cooked

đây

1. particle that expresses ability, possibility

   Phuối tỉnh đây.

   Sounds good.

đây

1. (used sentence-finally) that's all; merely; only; just

   Mà liê̱u đây.

   Let's come play.

• Hoàng Văn Ma, Lục Văn Pảo, Hoàng Chí (2006) Từ điển Tày-Nùng-Việt [Tay-Nung-Vietnamese dictionary] (in Vietnamese), Hanoi: Nhà xuất bản Từ điển Bách khoa Hà Nội
• Lương Bèn (2011) Từ điển Tày-Việt [Tay-Vietnamese dictionary]‎ (in Vietnamese), Thái Nguyên: Nhà Xuất bản Đại học Thái Nguyên
• Lục Văn Pảo, Hoàng Tuấn Nam (2003) Hoàng Triều Ân, editor, Từ điển chữ Nôm Tày [A Dictionary of (chữ) Nôm Tày]‎ (in Vietnamese), Hanoi: Nhà xuất bản Khoa học Xã hội

• (Hà Nội) IPA^(key): [ʔɗəj˧˧]
• (Huế) IPA^(key): [ʔɗəj˧˧]
• (Hồ Chí Minh City) IPA^(key): [ʔɗəj˧˧]

đây • (低, 底)

1. this place here

   Tôi là ai? Đây là đâu!?

   Who am I? Where am I!?

   Mày ở đâu ?
   Đây, bên tay trái mày nè !

   Where are you?
   Here, to your left!

2. this thing/person

   Đây là phòng ngủ.

   This is the bedroom.

The demonstrative pronoun đây ("here, this") denotes a place, person or thing close to the speaker. When denoting a place, đây refers to either a location or a movement to the location.

Ông ấy làm việc ở đây hai mươi năm rồi. ― He has been working here for twenty years. (location)

Lại đây xem cái này. ― Come here and look at this. (movement to the location)

The destination for đi in the "đi + preposition + destination" construction can be expressed by đây ("here") and is treated as a noun.

Đây can serve as the subject of the sentence containing the predicate noun.

Đây là cô Hà. ― This is Miss Hà.

đây

1. emphasizes the very thing or person here

   Chính hắn đây chứ không ai khác.

   It's him and no one else.

2. forms a question expressing uncertainty or doubt

   Biết làm sao đây.

   Ah geez, what am I gonna do now?

3. Sentence-final particle used to point out a place or an event the speaker wants to stress. The place or event can be seen at the moment of speaking.

   Máy bay gặp tai nạn ở chỗ này đây.

   The airplane crashed right in this place.

4. sentence-final particle used to refer to the speaker's idea or feeling of existence or presence of something without certain proof

   Chị ấy chắc có chuyện gì không vui đây.

   I believe she is unhappy with something.