 | |||
| Organizacja | |||
|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||
| Data |
10 czerwca 1982 | ||
| |||
Szczyt NATO w Bonn 1982 – 6. szczyt NATO zorganizowany w Bonn 10 czerwca 1982.
Podczas 6. Szczytu do Sojuszu Północnoatlantyckiego przyjęto Hiszpanię. Szefowie państw i rządów dyskutowali między innymi na temat głównych założeniach Sojuszu Północnoatlantyckiego dotyczących kontroli zbrojeń i rozbrojenia, oraz o zintegrowanej obronie NATO.
Postanowienia szczytu
Na zakończenie szczytu opublikowano Deklarację szefów państw i rządów, Dokument o kontroli zbrojeń i rozbrojeniu oraz Dokument o zintegrowanej obronie NATO[1].
W Deklaracji szefów państw i rządów poinformowano o celach i głównych założeniach Sojuszu Północnoatlantyckiego dotyczących kontroli zbrojeń i rozbrojenia. Przedstawiono też stanowisko w sprawie zintegrowanej obrony NATO[2]. Ponadto ratyfikowano przystąpienie Hiszpanii do NATO[uwaga 1]. Podkreślono, że Sojusz Północnoatlantycki jest stowarzyszeniem wolnych narodów połączonych w celu zachowania bezpieczeństwa dzięki wzajemnym gwarancjom i zbiorowej samoobronie uznanej w Karcie Narodów Zjednoczonych, a jego siłą jest solidarność z jednoczesnym prawem każdego z członków do wyboru własnej polityki i wewnętrznego rozwoju[2][3].
Odniesiono się też do hegemonistycznej polityki prowadzonej przez ZSRR wobec swoich satelitów. Uznano, że państwo to jest skłonne użyć siły poza własnymi granicami, czego dowodem był atak na Afganistan i jego podejście do kryzysu w Polsce. Oceniono, że Związek Radziecki przez ostatnią dekadę przeznaczał znaczne zasoby na rozbudowę armii, która znacznie przekraczała jego własne potrzeby obronne[2][4].
W deklaracji przedstawiono również sześciopunktowy program na rzecz pokoju i wolności, którego celem było[5]:
- zapobieganie wojnie i budowa podstaw trwałego pokoju,
- zachowanie bezpieczeństwa w obszarze północnoatlantyckim za pomocą sił konwencjonalnych i jądrowych, odpowiednich do powstrzymania agresji i zastraszania,
- trwała równowaga sił utrzymywana na najniższym możliwym poziomie, wzmacniająca pokój i bezpieczeństwo międzynarodowe,
- rozwój istotnych i zrównoważonych relacji Wschód–Zachód służący prawdziwemu odprężeniu,
- dążenie do pokojowego rozwoju na całym świecie,
- zapewnienie stabilności gospodarczej i społecznej, wzmocnienie sojuszniczej zdolności do ochrony bezpieczeństwa.
W końcowej części dokumentu wpisano wspólne zobowiązanie w sprawie zaangażowania w bezpieczeństwo i wolność Berlina Zachodniego. Przypomniano, że prawa i obowiązki czterech mocarstw wobec Berlina i Niemiec pozostają nienaruszone[2][6].
W Dokumencie o kontroli zbrojeń i rozbrojeniu wpisano, że porozumienia w tej sprawie przyczyniają się do umacniania pokoju i stanowią integralną część prowadzonej polityki bezpieczeństwa. Podkreślono, że zachodnie propozycje przedstawiają możliwość znacznego ograniczenia amerykańskiej i radzieckiej broni jądrowej i sił konwencjonalnych w Europie. Wezwano Związek Radziecki, aby w zbliżających się negocjacjach w sprawie redukcji zbrojeń strategicznych START zgodził się na znaczące zmniejszenie sił nuklearnych[7][8].
Sygnatariusze przychylnie ustosunkowali się do propozycji KBWE, aby ramach madryckiego spotkania zorganizować konferencję na temat budowy środków zaufania i bezpieczeństwa oraz rozbrojenia w Europie. Uczestnicy szczytu zapowiedzieli ponadto, że w komisji ds. rozbrojenia obradującej w Genewie sojusznicy będą aktywnie dążyć do uzyskania porozumienia w sprawie całkowitego zakazu użycia broni chemicznej[7][9].
W Dokumencie o zintegrowanej obronie NATO przyjęto z zadowoleniem zamiar uczestnictwa Hiszpanii w tym przedsięwzięciu. Ustalono, że pozycja obronna NATO powinna być wzmacniana poprzez rozbudowę sił konwencjonalnych. Zapowiedziano rozbudowę środków mających na celu poprawę gotowości bojowej sił oraz gotowości i zdolności mobilizacyjnych sił rezerwowych[10][11].
W Dokumencie zwrócono też uwagę na zawartą umowę między Stanami Zjednoczonymi a Republiką Federalną Niemiec w sprawie pomocy państwa-gospodarza w czasie wojny. Zalecono dalsze wdrażanie środków określonych w LTDP[uwaga 2], aby zwiększyć ogólne zdolności obronne oraz poprawić procedury planowania NATO. Podkreślono konieczność pełnego wykorzystania nowych technologii oraz zaapelowano o ograniczenia transferu technologii militarnej do państw Układu Warszawskiego[10][13].
Na koniec przywódcy potwierdzili potrzebę prowadzenia konsultacji, wymiany uwag, poglądów i ocen. Wnioski miały posłużyć do wyznaczenia wspólnych celów z uwzględnieniem wpływu na bezpieczeństwo i zdolności obronne NATO[14].
Uwagi
- ↑ Przystąpienie Hiszpanii do NATO stało się możliwe, ponieważ państwo to w sposób pokojowy przekształciło swój ustrój w demokrację parlamentarną.
- ↑ Długoterminowy program obrony zainicjowany na szczycie NATO w Londynie (Long-Term Defence Programme LTDP), którego celem było uzyskanie przez Sojusz Północnoatlantycki przewagi strategicznej nad siłami Układu Warszawskiego[12].
Przypisy
- ↑ Zarychta 2020 ↓, s. 103.
- 1 2 3 4 NATO Summit Declaration ↓, Bonn 1982.
- ↑ Zarychta 2020 ↓, s. 81.
- ↑ Zarychta 2020 ↓, s. 82.
- ↑ Zarychta 2020 ↓, s. 82–83.
- ↑ Zarychta 2020 ↓, s. 83.
- 1 2 Document on Arms Control and Disarmament ↓, Bonn 1982.
- ↑ Zarychta 2020 ↓, s. 84.
- ↑ Zarychta 2020 ↓, s. 84–85.
- 1 2 Document on Integrated NATO Defence ↓, Bonn 1982.
- ↑ Zarychta 2020 ↓, s. 85.
- ↑ Zarychta 2020 ↓, s. 73.
- ↑ Zarychta 2020 ↓, s. 85–86.
- ↑ Zarychta 2020 ↓, s. 86.
Bibliografia
- Stanisław Zarychta: Szczyty i sesje NATO platformą współpracy państw członkowskich. Gdynia: Akademia Marynarki Wojennej, 2020. ISBN 978-83-957735-7-0.
- NATO Summit Meeting Bonn 1982 – Declaration of the Heads of State and Government. NATO, 1982-06-10. [dostęp 2023-05-25]. (ang.).
- NATO Summit Meeting Bonn 1982 – Document on Arms Control and Disarmament. NATO, 1982-06-10. [dostęp 2023-05-25]. (ang.).
- NATO Summit Meeting Bonn 1982 – Document on Integrated NATO Defence. NATO, 1982-06-10. [dostęp 2023-05-25]. (ang.).
Linki zewnętrzne
