Szaleństwo Almayera
Almayer’s Folly
Ilustracja
Autor

Joseph Conrad

Typ utworu

powieść

Wydanie oryginalne
Język

angielski

Data wydania

1895

Wydawca

T. Fisher Unwin

Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego

1923

Wydawca

Towarzystwo Wydawnicze „Ignis”

Przekład

Aniela Zagórska

Szaleństwo Almayera (ang. Almayer’s Folly: a Story of an Eastern River) – debiutancka powieść Josepha Conrada, wydana w 1895 w Londynie w wydawnictwie „T. Fisher Unwin”[1].

Pierwsze polskie wydanie książkowe, pod tytułem Fantazja Almayera: opowieść o Wschodniej Rzece ukazało się w 1923 nakładem Towarzystwa Wydawniczego „Ignis” w przekładzie Anieli Zagórskiej[2]. W tłumaczeniu Zagórskiej pomagał początkowo Stanisław Ignacy Witkiewicz[3].

Fabuła

Akcja powieści rozgrywa się w egzotycznej scenerii, w miejscach wzorowanych na autentycznych miejscowościach i pejzażach wyspy Borneo, gdzie osiadł główny bohater utworu, holenderski kupiec Kaspar Almayer, zajmujący się obecnie głównie handlem rzecznym.

Podobnie jak sceneria powieści także bohaterowie posiadali pierwowzory wśród osób, z którymi zetknął się Conrad w czasie swoich licznych egzotycznych podróży[4]. Pierwowzorem Almayera był przedsiębiorca Olmeijer, którego Conrad napotkał podczas wizyt na Borneo[5].

Szaleństwo Almayera łączy w sobie elementy przygodowej powieści i romansu, w którym sposób przedstawienia głównych bohaterów podważał zasady przyjęte w czasach panowania Królowej Wiktorii, z ambiwalentną fascynacją odmiennymi kulturami, analizą wpływu tych kultur na wyobcowanych tam Europejczyków, zmaganiem się jednostki ze światem reprezentowanym przez siły natury. W powieści elementy te uosabia z jednej strony Nina, córka tytułowego bohatera, Kaspara Almayera, pół Europejka, pół Malajka oraz marzenie, tj. tytułowe szaleństwo bohatera, który w sercu dżungli pragnie zbudować ogromny dom według założeń architektury europejskiej, czym naraża się na śmieszność w lokalnym środowisku. Śmieszność i pogardę wywołuje również pragnienie Almayera, żyjącego wśród Malajów, zapewnienia ukochanej córce, Ninie, mimo iż ta jest niechętnie widzianą w towarzystwie pół-Malajką, statusu społecznego i majątku.

W wiecznie niedokończonym, popadającym w ruinę, nim został naprawdę zbudowany, domu krytycy doszukiwali się przede wszystkim metafory człowieka żyjącego na styku oddziaływania dwóch kultur, Zachodu i Wschodu, którym z tej racji targają sprzeczne ambicje i uczucia.

Początkowo przyjęte niezbyt gorąco przez krytyków Szaleństwo Almayera zyskało sobie jednak popularność wśród czytelników. Conrad w sposób atrakcyjny połączył ciekawą fabułę romansowo-przygodową, a nawet awanturniczą, z nurtującą go zawsze problematyką etyczną i egzystencjalną.

Debiutancka powieść Conrada stanowi znakomite preludium do jego w pełni dojrzałych literacko utworów, takich jak Smuga cienia, Murzyn z załogi „Narcyza”, Lord Jim czy Jądro ciemności.

Ekranizacje

Przypisy

  1. ↑ Almayer’s folly. A story of an Eastern river. Biblioteka Narodowa. [dostęp 2020-06-27]. (pol.).
  2. ↑ Fantazja Almayera = Almayer’s folly. Opowieść o Wschodniej Rzece / Józef Conrad Korzeniowski ; [z upoważnienia autora tł. z ang. Aniela Zagórska]. Biblioteka Narodowa. [dostęp 2020-06-27]. (pol.).
  3. ↑ Zdzisław Najder: Życie Conrada-Korzeniowskiego. T. 2. PIW, 1980, s. 258.
  4. ↑ Zdzisław Najder: Życie Conrada-Korzeniowskiego. T. 1. PIW, 1980, s. 73.
  5. ↑ Stewart, J. I. M.: Joseph Conrad. Longman, 1968.
  6. ↑ La folie Almayer (1973). IMDb. [dostęp 2020-06-27]. (ang.).
  7. ↑ Szalenstwo Almayera (2011) La folie Almayer (original title). IMDb. [dostęp 2020-06-27]. (ang.).
  8. ↑ Hanyut (2012). IMDb. [dostęp 2020-06-27]. (ang.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.