Phyllactinia guttata

Morfologia
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	patyczniaki
Rząd	tocznikowce
Rodzina	mączniakowate
Rodzaj	Phyllactinia
Gatunek	Phyllactinia guttata
Nazwa systematyczna
Phyllactinia guttata (Wallr.) Lév. Annls Sci. Nat., Bot., sér. 3 15: 144 (1851)

Fragment liścia brzozy z klejstotecjami

Porażony liść brzozy

Klejstotecjum z przyczepkami

Phyllactinia guttata (Wallr.) Lév. – gatunek grzybów należący do rodziny mączniakowatych (Erysiphaceae^[1]. Pasożyt atakujący wiele gatunków drzew i krzewów^[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Erysiphe, Erysiphaceae, Erysiphales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1801 r. Christiaan Hendrik Persoon jako Sclerotium erysiphe ß corylea^[3]. W 1819 r. Carl Friedrich Wallroth nadał mu nazwę Alphitomorpha guttata. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1851 r. Joseph Henri Léveillé^[1].

Synonimy^[4]:

Morfologia

Grzyb mikroskopijny. Grzybnia biała, czasami obfita i trwała, czasami zanikająca. Rozwija się na dolnej stronie liścia w postaci oddzielnych kolonii. Zarodniki konidialne odrywają się pojedynczo. Mają romboidalny kształt i rozmiary 50–90 × 10–120 μm. klejstotecja występują na dolnej powierzchni liści zazwyczaj w rozproszeniu, ale czasami w grupach. Mają kulisty kształt, średnicę 160–230 μm i niewyraźną strukturę wewnętrzną. Na powierzchni pokryte są siateczką pęknięć i zmarszczek. Posiadają 6-15 bezbarwnych przyczepek. Przyczepki te różnią się długością – niektóre są krótsze, niektóre dłuższe, a ich długości mieszczą się w granicach 191-290 μm. Przyczepki są proste, sztywne, bez przegród, hialinowe lub półhialinowe, posiadają bulwiastą nasadę, ostry koniec i przypominają swoją budową włosa. W klejstotecjum znajduje się 8-25 worków o kształcie od jajowatego do półcylindrycznego i rozmiarach 70–100 × 25–40 μm. Powstają w nich po dwie, rzadziej trzy askospory o zmiennej wielkości i zmiennych rozmiarach mieszczących się w granicach 25–45 × 15–45μm^[5].

Przyczepki wyrastające z klejstotecjum mają oryginalną budowę. Ich włókna pochłaniając wodę stają się galaretowate. Ułatwia to przyczepianie się klejstotecjów do liści^[6].

Szkodliwość

Phyllactinia guttata wraz z Erysiphe adunca powodują u zaatakowanych drzew i krzewów podobne skutki: osłabienie roślin, obumieranie liści i ich przedwczesne zrzucanie, zahamowanie rozwoju. Ponawiające się przez kolejne lata epidemie tej choroby znacznie osłabiają roślinę i czynią ją podatną na atak innych patogenów^[7].

W sezonie wegetacyjnym rozmnaża się bezpłciowo przez konidia wytwarzane na liściach. Są one źródłem infekcji wtórnych. Pod koniec sezonu wegetacyjnego powstają klejstotecja. Z klejstotecjów, które przezimowały na opadłych liściach wiosną powstają askospory dokonujące infekcji pierwotnej. Zarówno konidia, jak i askospory przenoszone są przez wiatr^[7].

Nie stosuje się zwalczania chemicznego^[2].

Występowanie

Jest szeroko rozprzestrzeniony w całej Europie i niemal całej Azji (Chiny, Formoza, Indie, Iran, Japonia, Korea, Turcja, ZSRR). Występuje także w USA i Kanadzie^[5]. W Polsce pospolity, w piśmiennictwie naukowym podano jego występowanie na licznych stanowiskach i na wielu gatunkach drzew^[8].

Pasożyt i saprotrof rozwijający się na wielu gatunkach drzew i krzewów, głównie w obrębie rodziny brzozowatych (Betula, Carpinus, Corylus, Ostrya), bukowatych (Castanea, Fagus, Quercus) i orzechowców (Juglans, Platyearya, Pterocarya). Występuje także na Acer, Aesculus, Aralia, Asclepias, Azalia, Bukszpan, Catalpa, Chionanthus, Cornus, Frangula, Hedera, Humulus, Paliurus, Populus, Prunus, Rhamnus, Ribes, Salix, Sorbus, Syringa, Ulmus^[5].

Gatunki podobne

Mikroskopowo cechą charakterystyczną odróżniającą Phyllactinia guttata od innych gatunków Phyllactinia jest wielkość klejstotecjów: 160–230 μm^[5].

Przypisy