Chmielograb
Ilustracja
Chmielograb europejski
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bukowce

Rodzina

brzozowate

Rodzaj

chmielograb

Nazwa systematyczna
Ostrya Scop.
Fl. Carniol.: 414 (1760)[3]
Typ nomenklatoryczny

Ostrya carpinifolia Scop.[4]

Synonimy
  • Zugilus Raf.[3]
Homonimy

Ostrya J. Hill = Carpinus L.[4]

Owoce chmielograba europejskiego

Chmielograb, ostria (Ostrya Scop.) – rodzaj drzew i krzewów klasyfikowany do rodziny brzozowatych (dawniej często do wyodrębnianej rodziny leszczynowatych). Obejmuje 8[3]–9[5] gatunków. Rośliny te występują w strefie umiarkowanej na półkuli północnej – jeden gatunek, chmielograb europejski (O. carpinifolia), rośnie w południowej Europie, dwa[3] lub trzy[6] rosną w Ameryce Północnej na południu sięgając po Meksyk, pozostałe gatunki rosną w Azji Wschodniej, głównie w Chinach, tylko chmielograb japoński (O. japonica) poza tym krajem sięga do Korei i Japonii[3][7]. Gatunki te rosną w lasach, zwykle w miejscach suchych i skalistych[7].

Drzewa cenione są jako źródło bardzo twardego drewna. Chmielograb wirginijski uważany jest za jedno z drzew żelaznych[7]. Gatunek ten lokalnie wykorzystywany jest także leczniczo[5].

Morfologia

Pokrój
Niewysokie drzewa osiągające do 18 m wysokości oraz krzewy. Kora spękana tafelkowato lub w pasma[7]. Pnie na przekroju okrągłe. Pędy zróżnicowane na krótko- i długopędy. Pąki jajowate, z licznymi łuskami[6].
Liście
Opadające na zimę, skrętoległe[7], eliptyczne do jajowatych, o wyraźnie zaznaczonych nerwach bocznych, brzegi ostro, zwykle podwójnie piłkowane[6], czasem nawet nieco klapowane[8]. Najmniejsze osiągają 2,5 cm, a największe do 13 cm długości[6].
Kwiaty
Rozdzielnopłciowe, ale rośliny jednopienne. Kwiaty męskie zebrane w kotki formujące się jesienią i kwitnące wiosną. Ich osie pokryte są łuskowatymi przysadkami, w kątach których wyrastają pojedyncze kwiaty. Są one bezokwiatowe i składają się tylko z trzech do 14 pręcików[8] (według innych źródeł kwiaty są trzy i zawierają po trzy pręciki[6]). Kwiaty żeńskie rozwijają się parami w kącie podsadek w groniastym kwiatostanie[7][8].
Owoce
Twarde orzeszki otoczone rozdętą okrywą, owocostany podobne do szyszek chmielu[7].
Rodzaje podobne
Blisko spokrewniony jest z grabem i bardzo do niego podobny. Odróżnia się torebkowatymi skrzydełkami owoców, spękaną korą i walcowatymi pniami nie pofałdowanymi podłużnie[7].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny brzozowate z rzędu bukowców. W obrębie rodziny zaliczany do podrodziny Coryloideae J. D. Hooker[2].

Wykaz gatunków[3]
  • Ostrya carpinifolia Scop.chmielograb europejski
  • Ostrya chinensis I.M.Turner
  • Ostrya japonica Sarg. – chmielograb japoński
  • Ostrya knowltonii Coville
  • Ostrya rehderiana Chun
  • Ostrya trichocarpa D.Fang & Y.S.Wang
  • Ostrya virginiana (Mill.) K.Kochchmielograb wirginijski
  • Ostrya yunnanensis W.K.Hu

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. 1 2 Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-07] (ang.).
  3. 1 2 3 4 5 6 Ostrya Scop.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-04-28].
  4. 1 2 Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-20].
  5. 1 2 David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 662, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  6. 1 2 3 4 5 Ostrya Scopoli. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-04-28].
  7. 1 2 3 4 5 6 7 8 Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 121. ISBN 0-333-73003-8.
  8. 1 2 3 Ostrya Scopoli. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-04-28].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.