Kompania graniczna KOP „Smolicze” – pododdział graniczny Korpusu Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-radzieckiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na podstawie rozkazu szefa Sztabu Generalnego L. dz. 12044/O.de B./24 z 27 września 1924, w pierwszym etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza sformowano 9 batalion graniczny ^[1][2], a w jego składzie 3 kompanię graniczną KOP. W listopadzie 1936 kompania liczyła 2 oficerów, 8 podoficerów, 5 nadterminowych i 98 żołnierzy służby zasadniczej^{[uwaga 2]}. W 1939 3 kompania graniczna KOP „Smolicze” podlegała dowódcy batalionu KOP „Kleck”^[3].

Służba graniczna

Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi^[4]. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza^[5].

3 kompania graniczna „Smolicze” w 1934 ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 17 kilometrów 619 metrów^[6]. Po stronie sowieckiej granicę ochraniały zastawy „Zarakowce” i „Puzowo” z komendantury „Filipowicze”^[7] .

Kompanie sąsiednie:

• 2 kompania graniczna KOP „Siejłowicze” ⇔ 1 kompania graniczna KOP „Lubieniec” – 1928^[8], 1929^[9], 1931^[7] , 1932^[10], 1934^[11], 1938^[12]

Struktura organizacyjna

Rozmieszczenie batalionu KOP „Kleck” w 1931

Strażnice kompanii w latach 1928 – 1934^{[13] [8][9][7] [10][11][uwaga 3]}:

• 77 strażnica KOP „Łozowicze”^{[uwaga 4]}
• 78 strażnica KOP „Marysin”^{[uwaga 5]}
• 79 strażnica KOP „Pawłowkowicze”^{[uwaga 6]} (Połowkowicze^[8])
• 80 strażnica KOP „Cyckowicze”]^{[uwaga 7]}
• 80a strażnica KOP „Lecieszyn”^{[uwaga 8]}

Strażnice kompanii w 1938^[12]

• strażnica KOP „Marysin”
• strażnica KOP „Połowkowicze”
• strażnica KOP „Cyckowicze”

Organizacja kompanii 17 września 1939^[14][15]:

• dowództwo kompanii
• pluton odwodowy
• 1 strażnica KOP „Marysin”
• 2 strażnica KOP „Połowkowicze”
• 3 strażnica KOP „Cyckowicze”

Dowódcy kompanii

• kpt. piech. Adam Fleszar (19 I 1932^[16]  − )

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
• Czesław Grzelak: Szack–Wytyczno 1939. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2001. ISBN 83-11-09324-5.
• Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. Warszawa–Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 8388067488.
• Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
• Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 8390021794.
• Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182. 
• Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (145), 1993. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182. 
• Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281. 
• Graficzny wykaz budynków zajmowanych przez oddziały 2 Brygady KOP nr L.dz. 1040/2Br.OP.
• Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Wykaz zmian stanu oficerów Brygady KOP „Nowogródek” w latach 1927–1935 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.